Sau đợt thí điểm thăm khám sức khỏe cho người cao tuổi, TP.HCM phát hiện hơn 400 người có dấu hiệu trầm cảm từ nhẹ đến nặng - Ảnh: THU HIẾN
Ngày 28-9, Sở Y tế TP.HCM cho biết với sự hỗ trợ của văn phòng Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, thành phố sẽ triển khai thí điểm mô hình quản lý và điều trị rối loạn trầm cảm dựa vào cộng đồng tại các trạm y tế.
Theo mô hình này, WHO đã tích hợp chăm sóc sức khỏe tinh thần vào chương trình quản lý bệnh không lây nhiễm.
Cụ thể, WHO sẽ hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ y tế tuyến cơ sở để phát hiện, điều trị, quản lý một số rối loạn tâm thần phổ biến, bao gồm rối loạn trầm cảm và lo âu tại các trạm y tế và cộng đồng.
Trước hết, WHO sẽ hỗ trợ TP triển khai mô hình quản lý, điều trị trầm cảm không dùng thuốc cho các rối loạn trầm cảm từ nhẹ đến vừa tại trạm y tế.
Mô hình này sẽ được thí điểm tại năm trạm tế bao gồm: Trạm y tế An Thới Đông (Cần Giờ), Tân Phú Trung (Củ Chi), Tân Hưng Thuận (quận 12), Phú Trung (quận Tân Phú) và phường 15 (quận Tân Bình).
Sở Y tế cho biết thêm qua đợt khám sức khỏe thí điểm cho người từ 60 tuổi trở lên được triển khai trong tháng 8-2023 vừa qua, ghi nhận có đến 420 người có dấu hiệu trầm cảm từ nhẹ đến nặng (chiếm tỉ lệ 3,05%), và phát hiện 295 người có dấu hiệu lo âu từ nhẹ đến nặng (chiếm tỉ lệ 2,14%).
Chứng rối loạn trầm cảm là một trong những biểu hiện về sức khỏe tâm thần phổ biến trên thế giới, gây ảnh hưởng không chỉ đối với sức khỏe của người bệnh mà còn ảnh hưởng đến các mối quan hệ gia đình và xã hội.
Trầm cảm có thể khởi phát ở bất kỳ độ tuổi nào, không phân biệt giới tính và có thể chuyển thành mạn tính nếu không được phát hiện và điều trị sớm.
WHO ước tính có khoảng 3,8% dân số bị rối loạn trầm cảm (khoảng 280 triệu người). Đặc biệt, WHO ghi nhận tỉ lệ trầm cảm tăng lên sau đại dịch COVID 19.
Các biểu hiện lâm sàng đặc trưng của rối loạn trầm cảm là buồn kéo dài, thiếu hứng thú hoặc niềm vui trong cuộc sống, động cơ làm việc và năng lượng sống ở mức thấp, kèm theo các triệu chứng cơ thể khác như: mệt mỏi, đau nhức, hồi hộp, đánh trống ngực, rối loạn giấc ngủ...
Điều trị rối loạn trầm cảm ra sao?
Theo WHO, tâm lý trị liệu được áp dụng với hầu hết các trường hợp rối loạn trầm cảm, phối hợp tâm lý liệu pháp và thuốc chống trầm cảm áp dụng với những trường hợp vừa và nặng.
Việc phát hiện, điều trị trầm cảm bằng các biện pháp tâm lý trị liệu và dùng thuốc không quá khó khăn và tỉ lệ thành công cao.
Theo WHO, trên 75% trường hợp rối loạn trầm cảm ở các nước thu nhập trung bình và thấp không được tiếp cận các dịch vụ điều trị và hỗ trợ.
Hệ thống điều trị chuyên khoa tâm thần ở các nước đang phát triển đa số không có đủ bác sĩ chuyên khoa tâm thần để khám và điều trị đáp ứng nhu cầu bệnh nhân.
Bên cạnh đó hiểu biết của người dân về trầm cảm còn nhiều hạn chế, kỳ thị liên quan đến rối loạn sức khỏe tâm thần còn rất nặng nề.
Cứu người trầm cảm ra sao?Ngày càng nhiều người ở mọi độ tuổi rơi vào hố sâu trầm cảm. Con đường "chiến đấu" bệnh trầm cảm, quay lại cuộc sống thường nhật không mấy dễ dàng. Họ rất cần sự giúp đỡ của người thân, bác sĩ.