Sử dụng AI để dự đoán bệnh tật

Minh Huy

(TBKTSG Online) - Nhiều công ty muốn sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để dự đoán bệnh tật trước khi nó xảy ra thông qua dữ liệu thu thập được từ bộ cảm biến mang trên người

Công ty Biofourmis muốn sử dụng trí tuệ nhân tạo để dự đoán bệnh tật trước khi nó xảy ra. Ảnh: CNBC

Biofourmis (trụ sở ở Mỹ) là một trong những công ty khởi nghiệp đang tìm cách cải thiện hiệu quả của các loại thuốc truyền thống bằng công nghệ số, như thiết bị đeo trên người và phần mềm. Nhóm doanh nghiệp loại này tuy nhỏ nhưng có số lượng ngày một tăng. Họ đang hy vọng rằng việc bổ sung cá nhân hóa để bảo đảm bệnh nhân uống đúng thuốc vào đúng thời điểm.

Nhiều tiềm năng

Bằng cách theo dõi tình hình bệnh nhân được điều trị bên ngoài bệnh viện, các bác sĩ có thể đề xuất thay đổi liều lượng hoặc kết hợp với thuốc khác. Những công nghệ như thế thu hút sự quan tâm của các công ty dược phẩm đang tìm cách nâng cao hiệu quả của thuốc đặc trị đắt tiền. Lĩnh vực này được gọi là “trị liệu kỹ thuật số” (Digital Therapeutics, DTx). Các công ty nghiên cứu ước tính thị trường này sẽ đạt giá trị hơn 9,6 tỉ đô la Mỹ vào năm 2026.

DTx là sự pha trộn giữa can thiệp y tế và nền tảng kỹ thuật số. DTx kết hợp phần mềm và thuốc hoặc thiết bị để cải thiện sự theo dõi sức khỏe và phòng ngừa, từ đó giúp sức khỏe tốt hơn và giảm chi phí chăm sóc y tế. Lĩnh vực này là một phần của xu hướng rộng lớn hơn, trong đó công nghệ số xâm nhập vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Chỉ tính riêng tại Mỹ, thị trường này có giá trị hơn 3.500 tỉ đô la.

Ông Kuldeep Singh Rajput thành lập công ty Biofourmis vào năm 2015 với tham vọng sử dụng trí tuệ nhân tạo để dự đoán bệnh tật trước khi nó xảy ra thông qua dữ liệu thu thập được từ bộ cảm biến mang trên người. Không dừng lại ở đó, công ty còn sử dụng thuật toán để giúp “tối ưu hóa” liều lượng thuốc phù hợp với đúng bệnh nhân và đúng thời điểm. Hiện công ty đang giúp điều trị bệnh tim và theo dõi từ xa các bệnh nhân mắc nhiều bệnh lý, trong đó có Covid-19.

Biofourmis hiện có 150 nhân viên làm việc tại 4 văn phòng ở Mỹ, Singapore, Thụy Sĩ và Ấn Độ. Công ty dự kiến sẽ tuyển dụng thêm nhân sự, đồng thời tìm cách mở rộng sang những thị trường mới trong lúc tiếp tục củng cố hoạt động tại Mỹ và khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Biofourmis vừa được “tiếp sức” trên con đường chinh phục tham vọng đề ra thông qua khoản đầu tư 100 triệu đô la. Khoản tiền này sẽ được sử dụng để mở rộng và phát triển danh mục sản phẩm, trong đó có các liệu pháp chữa trị kỹ thuật số cho nhiều loại bệnh và ung thư.

Thời điểm thích hợp để tăng tốc

Nền tảng của Biofourmis gồm thiết bị mang trên người, ứng dụng cho bệnh nhân và một bảng điều khiển cho bác sĩ. Ảnh: Biofourmis

Biofourmis hiện tiếp cận với việc dự đoán và điều trị bệnh theo hai hướng. Đầu tiên là hợp tác với các hệ thống y tế để theo dõi bệnh nhân từ xa và ngăn chặn nguy cơ tái nhập viện, chẳng hạn như với bệnh nhân suy tim hoặc đang điều trị ung thư bằng liệu pháp CAR-T (dựa vào hệ miễn dịch để chống lại ung thư bằng cách nâng cao khả năng phát hiện và diệt trừ tế bào ung thư của những tế bào hệ miễn dịch).

Thứ hai là hợp tác với các công ty dược để cải thiện kết quả lâm sàng đối với một số loại thuốc.  Đến nay Bioforumis đã hợp tác với 7 công ty dược và 10 hệ thống y tế, có được doanh thu từ hợp đồng phần mềm dựa trên số bệnh nhân mỗi tháng.

Để hiểu được rõ hơn những gì Biofourmis đang làm, có thể xem xét đến một khách hàng của công ty - hãng dược Novartis, nhà sản xuất thuốc điều trị suy tim có tên là Entresto. Hai công ty này bắt đầu hợp tác từ tháng 11-2019 để sử dụng công nghệ cảm biến, phân tích theo dõi các bệnh nhân đang dùng thuốc điều trị suy tim Entresto ở Đông Nam Á.

Bác sĩ kê đơn Entresto sẽ hỏi bệnh nhân xem họ có muốn tham gia một chương trình hỗ trợ hay không. Nếu bệnh nhân đồng ý, Biofourmis sẽ gửi cho họ một thiết bị đeo trên người để theo dõi nhịp tim, độ bão hòa oxy, huyết áp và các chỉ số liên quan khác.

Những thông tin như thế giúp Biofourmis hiểu rõ hơn liệu bệnh nhân có đang cải thiện đủ nhanh hay không. Ngoài ra, công ty còn cung cấp một ứng dụng để bệnh nhân đích thân kiểm tra tiến triển điều trị và chuyển dữ liệu về các triệu chứng đến bác sĩ, y tá của họ.

Ông Rajput, hiện là giám đốc điều hành Biofourmis, cho biết công ty đã thực hiện nhiều nghiên cứu lâm sàng để chứng tỏ thiết bị có thể giúp bác sĩ lâm sàng dự đoán các sự kiện suy tim vài tuần trước khi chúng xảy ra để can thiệp ngăn chặn.

Không phải công ty DTx nào cũng hoạt động thuận lợi, đặc biệt là khi thỏa thuận với các hãng dược gặp trục trặc. Chẳng hạn như Proteus Digital Health, nhà sản xuất “viên thuốc kỹ thuật số”, đã đệ đơn phá sản vào đầu mùa hè sau khi có lúc được định giá đến 1,5 tỉ đô la.

Trong khi đó, hãng Novartis gần đây đã chấm dứt quan hệ đối tác với Pear Therapeutics, một công ty DTx khác. Tuy nhiên, bản thân ông Rajput lại tin rằng giờ là thời điểm thích hợp để loại công nghệ này tăng tốc. “Đại dịch Covid-19 đã thực sự thúc đẩy thị trường này”, ông nhận định. 

Niềm tin này không phải không có cơ sở nếu nhìn vào hoạt động của quỹ đầu tư Vision Fund của Tập đoàn Softbank (Nhật Bản). Ngoài Biofourmis, quỹ này gần đây còn đặt cược vào một số công ty khác trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ, trong đó có Karius (công ty chuyên nghiên cứu cách thức chẩn đoán nhanh hơn bệnh truyền nhiễm).

 Theo CNBC, Forbes, Health Tech Digital