Theo báo New York Times, diễn biến tranh cử tổng thống ở Mỹ vốn mấy tháng nay phần nào bị dịch COVID-19 làm chậm lại thì từ đầu tháng 9 này đang dần trở nên sôi động hơn.

Các cuộc thăm dò được thực hiện trong và ngay sau khi hai đảng đại hội trao đề cử ứng viên tổng thống cho thấy cục diện cuộc đua bắt đầu siết chặt hơn ở một số bang. Cụ thể, ông Trump khôi phục được một số tỉ lệ ủng hộ từ bộ phận cử tri bảo thủ ở nông thôn, sau thời gian số cử tri này bất mãn với cách chính quyền ông xử lý đại dịch COVID-19. Trong khi đó ông Biden tiếp tục có lợi thế ở hầu hết nhóm cử tri và đặc biệt ở các địa phương đông dân cư nơi COVID-19 vẫn là chủ đề nóng.

Ông Trump đang tiến rất nhanh

Nhìn chung người dẫn trước về tỉ lệ ủng hộ tính đến thời điểm này theo các kết quả thăm dò vẫn là ông Biden. Tuy nhiên, diễn biến đáng chú ý là những ngày này ông Trump đang rút ngắn rất nhanh khoảng cách về tỉ lệ ủng hộ so với ông Biden.

Ông Trump đang tiến rất nhanh ở các bang da trắng như Wisconsin và Minnesota. Hai thống đốc Cộng hòa ở hai bang này cho biết ông Biden có phần dẫn trước ở bang họ nhưng khẳng định cuộc đua sẽ nhanh chóng đảo chiều.

Nhiều nhà quan sát lâu năm cũng cho rằng sức mạnh của ông Trump có thể đã bị đánh giá thấp. Chẳng hạn theo nhà sáng lập tổ chức Trung tâm chính trị ở ĐH Virginia - ông Larry Sabato, thực tế luôn luôn có một số lượng cử tri giấu mặt ủng hộ ông Trump mà bộ phận thăm dò không thể tiếp cận được.

Theo thăm dò của USA TODAY/Suffolk Poll, phần nhiều người Mỹ (47%) dự đoán ông Trump sẽ thắng trong các cuộc tranh luận tổng thống với ông Biden (41%) sắp tới. Các con số này có lợi cho ông Trump vì Trung tâm thăm dò Pew dẫn lời nhiều người được khảo sát trong nhiều năm qua cho rằng các cuộc tranh luận rất có ích trong việc giúp họ quyết định bỏ phiếu cho ai.

Ông Joe Biden (trái) và ông Donald Trump sẽ có cuộc tranh luận đầu tiên vào cuối tháng này. Ảnh: BBC

Ông Biden thay đổi chiến lược

Trước tình hình này và trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ ngày càng đến gần, ông Biden đã quyết định phải thay đổi chiến lược tranh cử: Trực tiếp đi vận động chứ không ngồi nhà vì đại dịch COVID-19 như trước.

Có thể thấy hình thức vận động từ xa tuân thủ phòng tránh COVID-19 vốn là điểm cộng của ông Biden mấy tháng trước giờ lại trở thành điểm yếu, trong khi ông Trump ngày càng thể hiện sự năng nổ đi vận động trực tiếp. Theo lời nghị sĩ Dân chủ Mark Pocan đại diện bang Wisconsin, sự chỉ trích liên tục của đảng Cộng hòa về việc ông Biden “lười nhác” đi vận động đã phần nào được một bộ phận cử tri hưởng ứng. Hiện nhiều nhân vật Dân chủ ở các bang chiến trường sốt ruột mong ông Biden trực tiếp đến.

Gần đây ông Biden đã có các động thái cho thấy ông đang có bước thay đổi chiến lược tranh cử. Ông Biden vừa có chuyến đi đến bang Pennsylvania ngày 7-9 và dự kiến sẽ đến bang Michigan ngày 9-9. Đây là các chuyến đi tranh cử tiếp theo của ông sau thời gian ở nhà thực hiện giãn cách xã hội. Tuần trước ông Biden đã đến Kenosha (bang Wisconsin), chỉ vài ngày sau khi ông Trump đến đây. Việc ông Biden đến Wisconsin gây chú ý lớn vì đây là bang quan trọng và bà Clinton đã bỏ qua trong năm 2016.

Ông Biden ra sức cắt đà tiến của ông Trump

Bên cạnh thay đổi chiến lược, ông Biden cũng ra sức tấn công ông Trump về nhiều khía cạnh nhằm cắt đà tiến của vị đương kim tổng thống.

Về đối nội, hai chủ đề chính ông Biden khai thác là cách ông Trump xử lý dịch COVID-19 và đối phó biểu tình. Về đối ngoại, trong nhiều vấn đề đề cập thì ông Biden đặc biệt khai thác điểm yếu trong các chính sách của ông Trump ở Venezuela và Cuba. Điều này không phải vô cớ vì bộ phận người Mỹ gốc Cuba và cộng đồng người Venezuela tập trung nhiều ở Florida, vốn được xem là bang chiến trường có ý nghĩa quan trọng nhất với các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và là bang mà ông Trump phải thắng để được đắc cử.

Trả lời phỏng vấn đài NBC phát sóng ngày 6-9, ông Biden chê trách ông Trump đã thất bại nặng nề với các chính sách thiếu nhân văn ở Venezuela, Cuba. Ông Biden nói ông không thấy được viễn cảnh mà ông gọi là “bầu cử tự do”, mà thay vào đó “ông Maduro (Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro - PV) thêm mạnh hơn”. Theo ông Biden, vì các chính sách và hành động của chính phủ ông Trump, cuộc sống của người dân Venezuela ngày càng trở nên khó khăn hơn, họ đã và đang phải “sống trong một cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất thế giới”. Chưa kể cách tiếp cận thiếu nhất quán của ông Trump với Venezuela càng làm các đối tác quốc tế xa lánh Mỹ. Ông Biden nói một khi có tư cách tổng thống, ông sẽ tạo điều kiện cho người Venezuela được sống và làm việc hợp pháp ở Mỹ.

Về Cuba, trả lời phỏng vấn đài CBS Miami, ông Biden chỉ trích rằng các chính sách sai lầm của ông Trump không khiến Cuba thay đổi theo các giá trị mà Mỹ theo đuổi, ngược lại còn khiến người dân nước này sống khổ hơn. Ứng viên Dân chủ cũng cam kết “sẽ cố gắng thay đổi các chính sách thất bại của ông Trump vốn đã gây hại cho người dân Cuba và gia đình của họ”. Ông Biden nói ông sẽ quay lại chính sách thời Tổng thống Barack Obama - lúc ông Biden là phó tổng thống - gắn kết nhiều hơn với Cuba.

Ông Biden gọi những người Mỹ gốc Cuba là “những đại sứ tốt nhất cho tự do ở Cuba”, đồng thời cho biết một khi thắng cử sẽ dỡ bỏ các hạn chế đi lại với quốc đảo này cũng như các giới hạn về số tiền họ gửi về cho người thân ở Cuba. Những chính sách này bị siết chặt dưới thời chính phủ ông Trump.