Lazada phớt lờ cảnh báo chặn sách giả, First New quyết khởi kiện

Thuận An

(TBKTSG Online) - Công ty TNHH Văn Hóa Sáng Tạo First News - Trí Việt (FN) vừa công bố khởi kiện Công ty TNHH Recess, chủ sở hữu của sàn thương mại điện tử (TMĐT) Lazada Việt Nam. Thông tin này thu hút sự quan tâm của nhiều người. Tuy nhiên, theo giới chuyên môn, để đi đến thành công thì FN có rất nhiều việc phải làm.

Nhiều đầu sách của First News bị làm giả. Ảnh: FN

Luật sư: First News có nhiều việc phải làm

Bình luận với TBKTSG Online về sự vụ này, TS. Châu Huy Quang – Luật sư điều hành R&T LCT, Trọng tài viên VIAC – cho biết, trong thực tế, việc phân phối các mặt hàng ấn bản phẩm của FN trên một số sàn TMĐT có vi phạm quyền tác giả là tình trạng phổ biến hiện nay.

Theo TS. Quang, pháp luật hiện hành về kinh doanh dịch vụ sàn TMĐT (Nghị định 52/2013/NĐ-CP) quy định trách nhiệm pháp lý đối với hàng hóa nhìn chung thuộc về người bán hơn là với các đơn vị vận hành sàn TMĐT. Theo đó, điều 37 của nghị định này quy định người bán phải tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và các quy định của pháp luật có liên quan khác khi bán hàng hóa trên sàn TMĐT.

Trong khi đó, thương nhân, tổ chức cung cấp dịch vụ thương mại điện tử (tức các đơn vị vận hành sàn TMĐT) cũng phải có trách nhiệm hạn chế các hành vi trái pháp luật liên quan đến hàng hóa kinh doanh của người bán và hỗ trợ người có quyền yêu cầu và cơ quan chức năng trong việc xử lý hành vi vi phạm (Điều 36 Nghị định 52/2013/NĐ-CP).

Đồng thời, nếu sàn TMĐT không có biện pháp xử lý khi phát hiện hoặc nhận được phản ánh về hành vi kinh doanh vi phạm pháp luật trên website cung cấp dịch vụ TMĐT hoặc ứng dụng dịch vụ TMĐT có thể phải chịu phạt vi phạm hành chính đến 80 triệu đồng (Điều 83.3 Nghị định 185/2013/NĐ-CP).

Do vậy, FN có thể trực tiếp yêu cầu đơn vị quản lý sàn TMĐT Lazada kiểm tra, quản lý việc buôn bán sách giả thông qua sàn TMĐT của họ. Trong trường hợp không nhận được sự hợp tác của đơn vị quản lý sàn TMĐT, theo yêu cầu khởi kiện của FN, tòa án sẽ thụ lý giải quyết vụ việc.

Tuy nhiên, để thành công cho một vụ kiện xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nói chung và quyền tác giả nói riêng, thì người có yêu cầu khởi kiện, như FN, cần chuẩn bị các chứng cứ liên quan.

Thứ nhất, FN phải chứng minh được có tình trạng sách được quảng bá, phân phối trên sàn TMĐT Lazada là sách giả, sao chép lậu, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của FN; và hoạt động buôn bán sách có vi phạm bản quyền trên sàn TMĐT không được đơn vị này quản lý kiểm soát, dẫn đến việc khai thác bản quyền tác phẩm của FN bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Thứ hai, FN phải chứng minh được rằng đơn vị quản lý sàn TMĐT Lazada cố tình không xử lý những người bán sách giả, sao chép lậu khi biết được hoặc nhận được phản ảnh có xác thực từ FN và tổ chức có thẩm quyền.

Ngoài ra còn có các chứng cứ liên quan khác.

Bên cạnh đó, theo TS. Quang, do hoạt động buôn bán sách sao chép lậu được thực hiện thông qua các sàn TMĐT, FN cần có biện pháp phù hợp để thu thập các chứng cứ chứng minh tình trạng buôn bán sách giả, sao chép lậu, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của FN (thông qua thừa phát lại, cơ quan giám định có thẩm quyền …) nhằm hạn chế việc Tòa án hoặc các đương sự khác không chấp nhận yêu cầu khởi kiện.

Đặc biệt, TS. Quang nhấn mạnh, vấn đề khó nhất trong vụ tranh chấp bản quyền tác giả nói chung là liên quan phần yêu cầu bồi thường thiệt hại thực tế của đương đơn (người yêu cầu bồi thường). Vì đây thuộc cơ chế bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, tức đương đơn phải chứng minh có thiệt hại thực tế (thiệt hại trực tiếp và thiệt hại gián tiếp), có hành vi gây thiệt hại trái pháp luật, và có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi đó với thiệt hại thực tế.

Lazada Việt Nam: nỗ lực giải quyết những vướng mắc

Trong “chia sẻ thông tin” gửi đến một số cơ quan truyền thông vào chiều qua, 9-9, Lazada Việt Nam nhấn mạnh, sàn TMĐT này là nơi quy tụ lượng lớn các nhà xuất bản, đơn vị phát hành, phân phối sách hàng đầu Việt Nam trên môi trường trực tuyến. Và họ luôn tôn trọng các quy định của pháp luật hiện hành, cũng như luôn thực thi những biện pháp quản lý nền tảng nghiêm ngặt để có thể mang đến những trải nghiệm tốt nhất cho các thương hiệu, nhà bán hàng và người tiêu dùng.

Đơn vị này cũng khẳng định: “Chúng tôi đã, đang và sẽ tiếp tục nỗ lực nhiều hơn nữa để giải quyết những vướng mắc liên quan, từ đó xây dựng một nền tảng TMĐT đáng tin cậy – nơi các sản phẩm sách chính hãng có thể được phân phối đến cho người tiêu dùng Việt Nam. Với vai trò là một nền tảng TMĐT, chúng tôi luôn sẵn sàng hợp tác với các đơn vị sở hữu quyền Sở hữu trí tuệ và sẽ tiếp tục thực hiện biện pháp mạnh mẽ nhằm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trên nền tảng của mình”.

Theo Lazada, họ luôn áp dụng chính sách quản lý nền tảng nghiêm ngặt và tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành. Vì vậy, nhà bán hàng trên Lazada cũng phải cam kết tuân thủ theo luật pháp và quy định của địa phương. “Chúng tôi cũng có một hệ thống nghiêm ngặt để giám sát việc vận hành. Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu vi phạm, chúng tôi sẽ lập tức tiến hành rà soát và gỡ bỏ các sản phẩm có liên quan trên nền tảng của mình”, thông tin viết.

Bên cạnh đó, tất cả các phản ánh liên quan tới hàng giả, hàng nhái trên sàn giao dịch thương mại điện tử Lazada được xử lý phù hợp theo quy định của pháp luật hiện hành.

Cũng theo Lazada, họ đã mời các nhà xuất bản, đơn vị phát hành, phân phối sách tham gia LazMall – hệ thống gian hàng chính hãng trực tuyến của Lazada. Tính đến thời điểm hiện tại, ngành hàng sách trên LazMall đã ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc với hơn 53.000 đầu sách chính hãng từ nhiều nhà xuất bản, đơn vị phân phối sách hàng đầu Việt Nam, có thể kể đến như: Fahasa, Nhà sách Phương Nam, NXB Kim Đồng, Nhã Nam, NXB Trẻ, Alpha Books và First News – Trí Việt…

TBKTSG Online đã gửi thêm một số câu hỏi về kết quả cụ thể từ những hành động kiểm tra, kiểm soát của Lazada Việt Nam nhưng chưa được phản hồi. Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật tới bạn đọc khi có thông tin.