Bộ GD&ĐT vừa ban hành dự thảo thông tư quy định về khen thưởng và kỷ luật đối với học sinh (HS) trong các cơ sở giáo dục phổ thông để xin ý kiến góp ý đến hết ngày 31-10 trước khi ban hành chính thức. Dự thảo này sẽ thay thế cho Thông tư 08 được ban hành từ hơn 30 năm trước, năm 1988.

Không còn bêu trước lớp, trước trường

Ông Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng Trường Marie Curie, Hà Nội, bày tỏ: “Tôi hoan nghênh tinh thần cơ bản của dự thảo này, đặc biệt là những điểm mới so với quy định hiện hành. Mục đích của khen thưởng là tạo động lực cho HS phát huy hơn nữa phẩm chất và năng lực. Mục đích của kỷ luật là phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi không nên, không phải của HS. Từ mục đích có tính giáo dục trên, các hình thức khen thưởng, kỷ luật đã được cân nhắc kỹ lưỡng khi áp dụng”.

Theo thầy Khang, hình thức kỷ luật đã có những điểm mới đáng lưu ý. Vẫn có hình thức khiển trách, cảnh cáo nhưng không “bêu” trước lớp, trước toàn trường như bấy lâu vẫn làm. Thời đại 4.0, nếu cảnh cáo trước toàn trường sẽ là cảnh cáo “trước toàn thế giới”. Học trò mắc lỗi bị áp lực nặng nề, khó có thể vươn lên.

Hơn nữa, hình thức kỷ luật tạm dừng học tập trên lớp đã thay thế cho cụm từ đuổi học thường dùng hiện nay. Thời hạn tạm dừng học tập trên lớp tối đa hai tuần, không như hiện nay có thể cả năm học. Hình thức kỷ luật khiển trách, cảnh cáo hoặc tạm dừng học tập trên lớp không áp dụng đối với HS tiểu học, tức là không áp dụng với trẻ em.

Với biện pháp giáo dục HS vi phạm kỷ luật, lần này yêu cầu nhà trường, giáo viên tăng cường giáo dục nhiều hơn, có nhiều nội dung cụ thể, kiên trì hơn trong việc giúp HS sửa lỗi.

Băn khoăn “tạm dừng học tập 2 tuần”

Ông Nguyễn Văn Ngai, nguyên Phó Giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM, cho biết Thông tư 08 được ban hành từ năm 1988 đến nay đã hơn 30 năm. Thông tư này đã có hiệu quả, tác dụng nhất định, tuy nhiên đến thời điểm này có những điều không còn phù hợp, cần điều chỉnh.

“Trong dự thảo lần này không còn hình thức đuổi học một năm. Tôi ủng hộ điều đó vì việc đuổi HS là không phù hợp. HS là tuổi cắp sách đến trường. Các cháu nhiều khi có cử chỉ, hành động, lời nói không đúng chuẩn, cần phải giáo dục. Nếu đuổi học thì vô hình trung nhà trường đuổi các em ra khỏi môi trường giáo dục. Đó là hình phạt nặng, thể hiện sự bất lực trong việc giáo dục các em” - ông Ngai nói.

Tuy nhiên, vấn đề khiến ông Ngai băn khoăn là hình thức tạm dừng học tập hai tuần. Bởi dù HS có vi phạm thì việc đẩy các em ra khỏi trường sẽ khiến các em không tiếp cận kiến thức, khi trở lại các em cũng không theo kịp được bạn bè. “Do đó, hình thức này không có lợi trong công tác giáo dục nói chung và chính bản thân HS bị xử phạt nói riêng” - nguyên phó giám đốc Sở GD&ĐT TP.HCM bày tỏ quan điểm.

Cũng theo ông Ngai, khi HS vi phạm, điều quan trọng nhất đối với người có trách nhiệm là tìm hiểu nguyên nhân sai phạm để từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp để các em nhận ra cái sai và không bao giờ tái phạm.

“Do đó, tốt nhất không nên sử dụng hình thức này, nếu có nên chăng chỉ đình chỉ trong ba ngày, nhiều ngày quá các cháu không tiếp cận được kiến thức sẽ dễ nản chí” - ông Ngai nói thêm.

Đồng quan điểm, cô Bùi Lan Anh, giáo viên Trường Huỳnh Thúc Kháng, Hà Nội, cho rằng cô cũng đắn đo về hình thức tạm dừng học tập hai tuần đối với HS.

“Nếu nghỉ học hai tuần, việc học của các con bị gián đoạn. Các con khi quay lại trường học sẽ có tâm lý chán chường do theo không kịp bạn bè. Trường hợp xấu hơn, khi con ở nhà hai tuần có thể sa vào những thú vui vô bổ” - cô Lan Anh nói.

Cần tách riêng từng bậc học

Đánh giá chung về dự thảo, ông Nguyễn Văn Hùng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Mê Linh, TP.HCM, cho hay dự thảo thông tư cần phải tách riêng từng bậc học. Bởi mức độ vi phạm ở từng lứa tuổi rất khác nhau, do đó khi gộp chung không phù hợp. Trong khi đó, bậc tiểu học chủ yếu khen thưởng, còn kỷ luật rất ít.

Hiệu trưởng Trường Tiểu học Mê Linh cũng cho hay theo dự thảo, quy trình xét khen thưởng, kỷ luật rất mất thời gian. Làm sao phải cải cách hành chính trong khen thưởng và kỷ luật để mọi việc trở nên ngắn gọn, đơn giản.

“Việc khen thưởng trong nhà trường nên chăng giáo viên chủ nhiệm căn cứ vào quy định khen thưởng, đánh giá xếp loại HS do Bộ GD&ĐT quy định để đề xuất nhà trường khen thưởng cho HS, không cần thiết phải thông qua hội đồng thi đua. Bởi mục đích của khen thưởng là động viên HS, tạo động lực để các em cố gắng phấn đấu” - ông Hùng nói thêm.

Riêng về hình thức kỷ luật, mức độ xử lý kỷ luật nặng nhất theo dự thảo là tạm dừng học tập. Về vấn đề này, ông Hùng cho biết hình thức này không nên quy định cụ thể thời gian bao lâu.

“Việc tạm dừng học tập đối với HS vi phạm nên do hội đồng kỷ luật của nhà trường xem xét và ra quyết định thời gian bao lâu sẽ hợp lý hơn. Bởi đây là hình phạt bất khả kháng” - ông Hùng nói thêm.