Siêu ứng dụng thay đổi để vượt khó

Minh Huy

(TBKTSG Online) - Sau vài năm tận hưởng tốc độ tăng trưởng mạnh, các siêu ứng dụng ở Đông Nam Á đã buộc phải đánh giá lại các mô hình kinh doanh do tác động của đại dịch Covid-19. Một số siêu ứng dụng điều chỉnh lại ưu tiên khi lên kế hoạch hoạt động trong một thế giới hậu đại dịch.

Giảm quy mô

Dịch vụ GoLife vừa bị công ty Gojek đóng cửa.

Bất chấp sự tăng trưởng thời gian qua, sự suy thoái kinh tế do tác động của đại dịch Covid-19 buộc các ứng dụng như Grab, Gojek hay Uber xem xét lại kế hoạch mở rộng. Đối với Gojek và Grab, điều này có nghĩa là họ phải tổ chức lại hoạt động và đóng cửa một số dịch vụ mang lại ít lợi nhuận cũng như những dịch vụ gặp khó trong việc tuân thủ các biện pháp giãn cách xã hội.

Chẳng hạn như Gojek hồi tháng 6 thông báo sa thải 9% nhân sự và đóng cửa GoLife (chuyên cung cấp dịch vụ dọn dẹp nhà cửa và mát xa theo yêu cầu) và GoFood Festivals (gắn liền với các sự kiện ẩm thực). Quyết định này được đưa ra không lâu sau khi đối thủ Grab quyết định sa thải 360 nhân viên (khoảng 5% lực lượng lao động) và thông báo đóng cửa một số “dự án không phải cốt lõi”.

Theo một phân tích được công bố vào cuối tháng 6, công ty Fitch (Mỹ) dự đoán rằng Gojek và Grab cũng có thể tìm cách giảm chi tiêu hoặc ngưng hoạt động trong mảng đặt phòng khách sạn và bán vé nếu áp lực kinh tế vẫn tiếp tục. Dù vậy, báo cáo chỉ ra rằng hai công ty này sẽ tập trung nguồn lực vào ba mảng cốt lõi: gọi xe, giao thức ăn/hàng tạp hóa và thanh toán.

Giao thức ăn khởi sắc

Công ty Uber hồi đầu tháng 7 đã mua lại Postmates, dịch vụ giao đồ ăn lớn thứ tư ở Mỹ, với giá 2,65 tỉ đô la. Ảnh: Postmates

Đáng chú ý, dịch vụ giao thức ăn/hàng tạp hóa đang hưởng lợi từ đại dịch Covid-19 trong bối cảnh người tiêu dùng tuân thủ những hướng dẫn cách xã hội và tránh các siêu thị đông đúc. Với sự gia tăng của đơn hàng và nhu cầu gọi xe sụt giảm, mảng giao thức ăn hai năm tuổi của Grab đã trở thành mảng kinh doanh chính trong năm 2020, qua mặt cả bộ phận vận tải. Điều này đồng nghĩa một số tài xế bị mất việc làm nhưng Grab cho biết khoảng 150.000 người đã chuyển sang làm tài xế giao hàng.

Gojek cũng cảm nhận được xu hướng trên. “Đại dịch Covid-19 đã tác động đến nhiều ngành công nghiệp. Đáng chú ý, các ứng dụng gọi xe đã chứng kiến sự sụt giảm nhu cầu sử dụng khi người dân bắt đầu tự cách ly ở Indonesia. Tuy nhiên, thời gian phong tỏa cũng cho phép các ngành khác phát triển, như giao thức ăn, hàng tạp hóa và bưu kiện khi mọi người chuyển sang các lựa chọn mua hàng trực tuyến và di động”, ông Kevin Aluwi, đồng giám đốc điều hành của Gojek, nhận định.

Sự thay đổi này không chỉ diễn ra ở Đông Nam Á hoặc các thị trường mới nổi. Chẳng hạn, công ty Uber hồi đầu tháng 7 đã mua lại Postmates, dịch vụ giao đồ ăn lớn thứ tư ở Mỹ, với giá 2,65 tỉ đô la. Động thái này nêu bật tầm quan trọng của dịch vụ giao đồ ăn trong thời kỳ đại dịch.

Kết quả kinh doanh quý đầu tiên của Uber cho thấy trong khi nhu cầu đối với dịch vụ gọi xe giảm 80% so với cùng kỳ năm trước thì số lượt đặt giao món ăn trên nền tảng UberEats lại tăng hơn 50%. Tuy nhiên, bất chấp sự sụt giảm nhu cầu gần đây, dịch vụ vận tải dự kiến vẫn là một mảng quan trọng của siêu ứng dụng một khi dịch bệnh dịu bớt bởi hoạt động này lâu nay vẫn mang lại nhiều tiền nhất cho các công ty.

Sắp đến thời của dịch vụ tài chính?

Ngoài giao đồ ăn, dịch vụ tài chính cũng được kỳ vọng sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch tương lai của siêu ứng dụng.

Sau khi giới thiệu GoPay và GrabPay để xử lý thanh toán cho việc đặt xe, cả Gojek và Grab đã nhanh chóng mở rộng dịch vụ tài chính sang các điểm bán hàng và thanh toán trực tuyến, cũng như bảo hiểm cho tài xế và người sử dụng dịch vụ gọi xe, bảo hiểm du lịch cho doanh nghiệp nhỏ và vừa vay tiền.

Với sự gia tăng của thương mại điện tử trong bối cảnh dịch bệnh hoành hành, các công ty trên đã có những động thái để mở rộng hơn nữa dịch vụ tài chính. Hồi tháng 4 qua, Gojek đã hoàn tất thỏa thuận mua lại Moka - công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực thanh toán ở Indonesia – với giá trị ước tính khoảng 130 triệu đô la.

Đến tháng 6, thông tin Facebook và PayPal tham gia vào vòng gọi vốn 3 tỉ đô la của Gojek đã được xác nhận. Giới phân tích nhận định khoản đầu tư này có thể mang tính chiến lược và hai công ty Mỹ nói trên có thể đang tìm cách phát triển hơn nữa hoạt động thanh toán của Gojek. Không chịu thua kém, Grab đang bắt tay với hãng viễn thông Singtel (Singapore) để tìm kiếm giấy phép về ngân hàng số dự kiến được Cơ quan tiền tệ Singapore cấp trước cuối năm nay.

Theo Oxford Business Group, CNBC