Thất bại, thiệt hại khôn lường

Những ngày đầu trở về nước chính là những ngày đầy trăn trở, khi đi thăm các siêu thị lớn và các chợ dân sinh ở đất nước mình, anh nhìn thấy cả thị trường Việt Nam chưa có một cơ sở nào sản xuất, nuôi trồng nấm sạch.

Ý nghĩ táo bạo với số vốn đầu tư khổng lồ đeo đẳng, anh Trung quyết tâm thực hiện giấc mơ của mình. Đến năm 2014, tích cóp được 26 tỷ đồng, anh bắt đầu xây dựng nhà máy sản xuất nấm theo công nghệ Hàn Quốc với quy trình khép kín, diện tích 2.400 m2 ở thôn Thanh Sơn (xã Minh Phú, Sóc Sơn, Hà Nội).

Anh Trung chia sẻ, so với những mô hình sản xuất nấm truyền thống, nấm sản xuất theo phương thức công nghiệp cho sản lượng và chất lượng đồng đều hơn. Bởi quy trình sản xuất được xây dựng hoàn toàn khép kín, từ công đoạn trộn, ủ nguyên liệu, cấy giống, ươm sợi tới nuôi trồng và thu hoạch.

Nấm được chăm sóc, bảo quản ở nhiệt độ phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng, không bị chi phối bởi yếu tố nhiệt độ, thời tiết, không sâu bệnh,… chỉ cần duy trì môi trường nhân tạo ở nhiệt độ 18 - 20 độ C, phun sương tạo độ ẩm 85 - 90%.

Mỗi mẻ nấm gồm có 5 giai đoạn rất kỳ công: Chuẩn bị nguyên liệu, trộn nguyên liệu; hấp thanh trùng; cấy giống; đưa vào ngâm sợi; đưa ra nuôi trồng. Trong đó, khâu đầu tiên là quan trọng nhất, quyết định 90% sự thành công của một mẻ nấm. Đối với nấm ăn loại ngắn ngày, từ lúc cấy giống đến khi thu hoạch là 45 ngày, loại dài ngày nhất lá 100 ngày.

Khoảng thời gian đầu, khó khăn cứ thế bủa vây. Hai năm đầu, anh cảm thấy thất vọng, gần như rơi vào khủng hoảng vì quá trình sản xuất bị hỏng, nấm mốc toàn bộ. “Lúc đó, thiệt hại mỗi năm khoảng 2 tỷ đồng, tôi tự đặt ra nhiều dấu hỏi, nguyên nhân từ đâu khiến nấm không đạt được như kỳ vọng, tôi xem xét lại toàn bộ nguồn nguyên liệu đầu vào như mùn cưa, cám gạo, lõi ngô, hạt bông… từ độ ẩm đến cách bảo quản.

Nhà máy hiện cung cấp khoảng 350 tấn nấm/năm, cho doanh thu từ 30-35 tỷ.

Khoảng thời gian đó, người thân trong gia đình thấy tôi ngày ngày cặm cụi làm ở nhà máy đến mất ăn mất ngủ, cũng khuyên nhủ đổi hướng vì thấy vất vả mà lại không có nguồn thu. Nhiều khi thất vọng, nhưng lại nghĩ mình đã dồn tất cả tâm huyết, công sức, vốn liếng vào nhà máy rồi, giờ không thể bỏ nên quyết tâm làm bằng được. Lúc đó, nếu thất bại sẽ là điều rất khủng khiếp”, anh Trung nhớ lại.

Sau bao nỗ lực, khi những mẻ nấm sạch đầu tiên ra đời, anh vui mừng lắm. Đó cũng là lúc, đích thân anh mang từng cây đi giới thiệu, trưng bày ở các đại lý, siêu thị, nhà hàng, khu chung cư. Anh nói: “Ban đầu, nhìn những cây nấm đùi gà, nấm sò yến, nấm ngọc châm to trắng, mập mạp, nhiều người sợ không dám ăn vì nghĩ là nấm độc. Cho dùng thử, tặng miễn phí nhưng họ không nhận”.

Thua keo này, bày keo khác, để thuyết phục mọi người, anh đã phải mang cả những lọ nấm để nguyên trong khay chưa thu hái cho người mua thấy trực tiếp. Khi ăn thử, một số người thấy ngon, người này truyền miệng người kia nên dần dần lượng khách đến với anh ngày một đông.