Tờ Nikkei Asian Review ngày 13-9 đưa tin Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga hôm 13-9 hứa sẽ giữ vững lập trường của mình với Trung Quốc, rằng ông sẽ không ngại bày tỏ các yêu sách của Tokyo với Bắc Kinh nếu trở thành thủ tướng Nhật Bản.
"Nếu có những khẳng định cần được đưa ra, tôi sẽ đưa ra những khẳng định đó tại các cuộc đàm phán cấp cao" - ông Suga nói về quan hệ Nhật - Trung trong cuộc tranh luận với hai đối thủ của mình, ông Fumio Kishida và ông Shigeru Ishiba, trong cuộc đua giành vị trí lãnh đạo cao nhất.
Cuộc tranh luận tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia Nhật Bản ở Tokyo diễn ra trước cuộc bầu cử ngày 14-9 để quyết định chủ tịch tiếp theo của Đảng Dân chủ Tự do (LDP). Vì liên minh do LDP đứng đầu kiểm soát cả hai viện của Quốc hội Nhật, nơi bầu ra thủ tướng, lãnh đạo tiếp theo của đảng này sẽ kế nhiệm ông Shinzo Abe, người đã tuyên bố từ chức hồi tháng 8 vì lý do sức khỏe.
Dù mối quan hệ Nhật - Trung được cải thiện dưới thời ông Abe - thủ tướng tại nhiệm lâu nhất của nước này, giữa hai nước vẫn còn tồn tại nhiều tranh chấp, trong đó có vấn đề quần đảo Senkaku ở biển Hoa Đông. Quần đảo này hiện do Nhật quản lý nhưng Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư.
Chánh văn phòng Nội các Yoshihide Suga phát biểu tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia Nhật Bản. Ảnh: YO INOUE
Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Taro Kono hôm 9-9 đã gọi Trung Quốc là "mối đe dọa an ninh" và cảnh báo Bắc Kinh có thể cố gắng mở rộng quân sự hóa hàng hải sang biển Hoa Đông.
Hai đối thủ của ông Suga cũng đưa ra quan điểm về mối quan hệ với Trung Quốc.
"Chúng ta không bao giờ được để các kênh đối thoại đóng lại" - ông Fumio Kishida, cựu ngoại trưởng Nhật Bản, cho biết đồng thời nhấn mạnh Nhật Bản phải thông minh trong việc kiểm soát đối thoại.
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Shigeru Ishiba cho biết vai trò của Nhật Bản là giúp hiện thực hóa một thế giới mà Mỹ và Trung Quốc có thể hợp tác.
Trước nghi ngại rằng kỹ năng ngoại giao chưa được thể hiện rõ ràng, ông Suga trả lời ông đã "tham gia vào tất cả các quyết định đã được đưa ra với tư cách là một quốc gia" trong suốt 7 năm 8 tháng là “cánh tay phải” của ông Abe.
Trích dẫn kinh nghiệm của mình trong lĩnh vực ngoại giao, ông Suga cho biết ông đã tham gia hầu hết các cuộc họp qua điện thoại giữa các nhà lãnh đạo Nhật Bản và Mỹ.
Bên cạnh ca ngợi phong cách của ông Abe, trong đó văn phòng thủ tướng dẫn đầu về quan hệ đối ngoại thay vì quan chức ở bộ ngoại giao, ông Suga cho biết: "Tôi sẽ thực hành phong cách ngoại giao của riêng mình".
Ngoại giao "sẽ được tiến hành bởi toàn bộ chính phủ cùng với Bộ trưởng Ngoại giao" - ông Suga lưu ý sẽ nhận báo cáo từ Bộ Ngoại giao, đồng thời cũng sẽ hỏi ý kiến ông Abe về các vấn đề đối ngoại.
Ông Suga khẳng định: “Điều quan trọng là có mối quan hệ vững chắc với các quốc gia châu Á bằng cách lấy liên minh Nhật Bản-Hoa Kỳ làm nền tảng".
