Điều tra, làm rõ 33.131 vụ phạm pháp hình sự

Thay mặt Chính phủ báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, trong năm 2020, ngành Công an đã chỉ đạo các lực lượng tập trung phát hiện, xử lý nhiều vụ án vi phạm pháp luật về trật tự xã hội.

Số liệu được công bố cho thấy, toàn ngành đã điều tra, làm rõ 33.131 vụ phạm pháp về trật tự xã hội, đạt 86,04% (án rất nghiêm trọng đạt 85,75%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt 95,91%); khởi tố 20.242 vụ (tăng 7,6%).

Công an TPHCM tăng cường tuần tra, kiểm soát kết hợp nhắc nhở người dân về phòng chống Covid-19 và cảnh giác với các loại tội phạm

Đáng chú ý, các vụ án nổi cộm, gây bức xúc dư luận đều được điều tra làm rõ. Các vụ xâm hại trẻ em, các vụ việc do người chưa thành niên gây ra được điều tra, xử lý quyết liệt hơn.

Dẫn số liệu, Bộ trưởng thông tin, riêng sáu tháng đầu năm 2020 đã xử lý hình sự 749 vụ/797 đối tượng, xử lý hành chính 38 vụ/73 đối tượng xâm hại trẻ em; 1.637 vụ/2.521 đối tượng là người chưa thành niên phạm tội và vi phạm pháp luật bị xử lý hành chính.

Lực lượng công an cũng đã tổ chức tiếp nhận, giải cứu 137 nạn nhân bị mua bán trở về. Triệt phá 2.485 băng, nhóm tội phạm hình sự các loại, trong đó trấn áp mạnh tội phạm liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” tạo ra những chuyển biến tích cực. Cụ thể, 436 vụ/766 bị can đã bị khởi tố về các tội danh liên quan đến hoạt động “tín dụng đen”, bảo kê, đòi nợ thuê, trong đó đã khởi tố 214 vụ án/497 bị can về tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.

Thực tiễn công tác phòng ngừa, đấu tranh đã góp phần kéo giảm số vụ phạm pháp hình sự giảm, điển hình là số vụ tội phạm sử dụng vũ khí “nóng” được phát hiện giảm 42,26%, số vụ cưỡng đoạt tài sản giảm 10,09%, số vụ trộm cắp tài sản giảm 10,12%.

Tương tự, số cướp tài sản giảm 8,2%, số vụ hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản giảm 12,91%...

Dù vậy, theo nhận định của người đứng đầu ngành công an, tình hình tội phạm về trật tự xã hội còn diễn biến phức tạp với sự gia tăng của một số loại tội phạm như tội phạm hiếp dâm, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ… Đáng chú ý, tội phạm giết người tiếp tục có xu hướng gia tăng (945 vụ, tăng 7,63%, 1.255 đối tượng, tăng 4,41%) với tính chất, mức độ nguy hiểm, hậu quả nghiêm trọng hơn.

Tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm liên quan đến hoạt động “tín dụng đen” dù tiếp tục được kiềm chế và kiểm soát (467 vụ, giảm 2,91%) nhưng Bộ trưởng Tô Lâm chỉ ra, tại một số địa phương có thời điểm có dấu hiệu buông lỏng, công tác chỉ đạo, đấu tranh triệt phá chưa quyết liệt dẫn đến một số băng nhóm hoạt động trong một thời gian dài nhưng chưa được phát hiện, đưa vào diện quản lý hoặc chưa bị triệt phá. Ví dụ được nêu ra là băng nhóm vợ chồng Nguyễn Xuân Đường tại Thái Bình, vợ chồng Lý Thị Loan (Loan “cá”) tại Đồng Nai, băng nhóm vợ chồng đối tượng Lê Văn Phú (Phú Lê) tại Hà Nội...

Tình trạng các băng, nhóm tụ tập dùng hung khí để giải quyết mâu thuẫn gây lo ngại trong nhân dân vẫn xảy ra mà điển hình là vụ Nguyễn Thanh Tuấn huy động gần 200 đối tượng sử dụng hung khí đập phá quán ăn, làm 1 người bị thương tại TPHCM; vụ 2 nhóm gồm 27 đối tượng đánh nhau làm 1 người bị chết, 3 người bị thương tại Quảng Ninh…

Áp lực gia tăng tội phạm

Nhìn nhận về hậu quả của đại dịch Covid-19 liên quan đến công tác an ninh, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, Bộ trưởng Tô Lâm cho rằng, dịch bệnh đã góp phần làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, tạo áp lực gia tăng tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là tại các thành phố lớn, các khu đô thị.

Chứng minh cho nhận định trên của Bộ trưởng là sự gia tăng đột biến của các vụ án chống người thi hành công vụ trong thời gian cao điểm phòng, chống dịch bệnh. Chưa hết, số vụ đánh bạc, tổ chức đánh bạc nhỏ lẻ theo hình thức truyền thống cũng tăng lên trong thời gian cách ly vì dịch bệnh này (tăng 17,84%). Tại thời điểm đó, công an tỉnh Bình Dương đã triệt xóa tụ điểm chơi tài xỉu, thu giữ 1,2 tỷ đồng; công an Hòa Bình triệt xóa ổ xóc đĩa, thu giữ 784 triệu đồng, xử lý 20 đối tượng. Công an Lào Cai cũng bắt quả tang 77 đối tượng đánh bạc, thu giữ hơn 1 tỷ đồng.

Tội phạm liên quan đến dịch bệnh, theo Bộ trưởng Tô Lâm, còn xuất hiện trong nhóm tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, làm hàng giả, hàng nhái, nhất là các mặt hàng thiết yếu, vật tư y tế phục vụ phòng, chống dịch Covid-19.

“Khi dịch Covid-19 bùng phát, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương đánh giá tổng thể, toàn diện những tác động, ảnh hưởng của dịch bệnh đến tình hình kinh tế - xã hội, an ninh, trật tự để đề ra các giải pháp hiệu quả” - Bộ trưởng thông tin.

Và thực tế phòng, chống tội phạm chỉ ra đã có sự phát sinh một số loại tội phạm, vi phạm liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Trong 6 tháng đầu năm 2020, ngành công an đã phát hiện, bắt giữ trên 200 vụ vi phạm, nổi lên là hành vi thu gom, đầu cơ để tăng giá, buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; sản xuất hàng giả là hàng hóa, trang thiết bị phục vụ phòng bệnh, lợi dụng công tác phòng, chống dịch bệnh để trục lợi.

Đặc biệt, thời điểm dịch bệnh diễn biến phức tạp, đã xuất hiện hành vi mua bán, thế chấp Sổ bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội để trục lợi. Các vi phạm khác liên quan đến lĩnh vực y tế còn là các vụ đầu cơ, nâng khống giá trị thiết bị, vật tư y tế phục vụ phòng chống dịch Covid-19.

Vụ việc điển hình đã bị cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố là vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội thuộc Sở Y tế Hà Nội, Công ty Cổ phần Định giá và Bán đấu giá tài sản Nhân Thành, Công ty TNHH Vật tư Khoa học và Thương mại Việt Nam và các đơn vị liên quan. 9 bị can đã bị khởi tố, bắt tạm giam trong vụ án này.

Vẫn liên quan đến dịch bệnh Covid-19, trong 6 tháng đầu năm, 1.479 đối tượng sử dụng mạng xã hội đã bị triệu tập để đấu tranh, răn đe, nhắc nhở khi đăng tải thông tin sai sự thật về công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19. 17 đối tượng đã bị khởi tố, 466 đối tượng bị xử phạt hành chính.

Ngoài ra, thực hiện các gói trợ cấp của Chính phủ đối với người dân bị ảnh hưởng do dịch bệnh, tại nhiều địa phương đã có tình trạng chi không đúng đối tượng, như ở Thanh Hoá, Ninh Thuận, Hoà Bình.

Qua tăng cường quản lý và kiểm soát người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam trong thời điểm phòng, chống dịch Covid-19, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã ngăn chặn trên 16.000 trường hợp nhập cảnh trái phép, khởi tố 30 vụ, 70 bị can.

Công an Đà Nẵng phát hiện đối tượng người Trung Quốc tổ chức cho 52 đối tượng là người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam; Công an Bắc Giang bắt giữ đối tượng Lưu Văn Ba tổ chức cho 05 người Trung Quốc ở lại Việt Nam trái phép...

Việc Bộ Công an chủ động phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến công tác phòng chống dịch Covid-19, theo Bộ trưởng Tô Lâm, đã tạo niềm tin cho toàn Đảng, toàn dân, nhất là các lực lượng trực tiếp tham gia công tác phòng, chống dịch.

Trước những diễn biến phức tạp và khó lường, trong năm tới, Bộ trưởng nhận định đại dịch Covid-19 sẽ tiếp tục là thách thức lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, trật tự của đất nước.