Chính phủ Mỹ ngày 16-9 cho biết Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach sẽ thăm Đài Loan để dự lễ tưởng niệm cựu lãnh đạo Lý Đăng Huy vào ngày 19-9, trong một động thái có khả năng khiến Bắc Kinh thêm tức giận.
Thông báo về chuyến đi đã được nhiều người mong đợi sau khi Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á - ông David Stilwell cho biết vào tháng trước rằng Washington sẽ củng cố quan hệ với Đài Loan bằng cách thiết lập một cuộc đối thoại kinh tế song phương mới.
Sau đó, quan chức này nói rằng ông Krach, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách tăng trưởng kinh tế, năng lượng và môi trường, sẽ chủ trì cuộc đối thoại này, theo hãng tin Reuters.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach. Ảnh: CNA
Tuy nhiên, tuyên bố của Bộ Ngoại giao không đề cập cuộc đối thoại và các nhà phân tích cho rằng điều này dường như phản ánh sự bất đồng trong chính quyền Mỹ về cách xử lý các vấn đề về kinh tế với Đài Loan cùng sự thận trọng với việc đi quá xa trong việc “chọc tức” Bắc Kinh.
Hôm 14-9, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân, khi được hỏi về khả năng ông Krach chuyến Đài Bắc, đã tuyên bố Bắc Kinh kiên quyết phản đối các trao đổi chính thức giữa Mỹ và Đài Loan, đồng thời cảnh báo về “tổn hại nghiêm trọng” đối với quan hệ giữa Trung Quốc với Mỹ, hiện đã ở mức thấp kỷ lục trong nhiều thập niên.
Bộ trưởng Y tế Mỹ Alex Azar đã thăm Đài Loan hồi tháng trước, trở thành quan chức cấp cao nhất của Mỹ tới hòn đảo này kể từ khi Washington cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Bắc để ủng hộ Bắc Kinh hồi năm 1979.
Các chuyên gia Đài Loan cho biết họ tin ông Krach sẽ là quan chức cấp cao nhất của Bộ Ngoại giao Mỹ có chuyến thăm công khai tới hòn đảo ly khai mà Trung Quốc lâu nay vẫn xem là lãnh thổ chờ thống nhất kể từ thời điểm trên.
Ông Derek Scissors, một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Nnghiên cứu Doanh nghiệp của Mỹ, cho biết quyết định cử ông Krach dự lễ tưởng niệm cố lãnh đạo Đài Loan đã tạo điều kiện cho việc thảo luận thêm về một cấu trúc chính thức cho các cuộc đàm phán kinh tế giữa hai bên.
“Trong khi Trung Quốc sẽ phản đối bất kỳ chuyến thăm nào của các quan chức Mỹ tới Đài Loan, thì Mỹ đã chọn cách coi đây là sự kiện chỉ diễn ra một lần. Điều đó sẽ được Bắc Kinh nhìn nhận ở góc độ tích cực hơn là bắt đầu một loạt các chuyến thăm” - chuyên gia trên nhận định.
Giống như hầu hết các nước, Mỹ có quan hệ chính thức với Trung Quốc, không phải Đài Loan, nhưng Washington bị ràng buộc bởi một thỏa thuận giúp Đài Loan tự vệ và là nước cung cấp vũ khí chính cho hòn đảo này.
Reuters trước đó đưa tin Washington có kế hoạch bán bảy hệ thống vũ khí, bao gồm mìn, tên lửa hành trình và máy bay không người lái cho Đài Loan, trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump tăng cường gây sức ép với Trung Quốc trước thềm cuộc bầu cử vào tháng 11 tới.