Theo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ, cơ quan này đã kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công an chỉ đạo Cơ quan điều tra xác minh để xử lý theo quy định pháp luật đối với những vi phạm trong quản lý, sử dụng nhà đất tại 4 địa chỉ ở Hải Phòng và TPHCM gồm: Số 126 phố Lạch Tray, quận Ngô Quyền và số 341 Vạn Mỹ, quận Hải An (Hải Phòng); số 59 An Bình, quận 5 và số 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, quận 3 (TPHCM). Đây là những nhà đất từng thuộc quản lý của Tổng công ty Chè Việt Nam.

Lộ trình “thâu tóm”

Khu đất có diện tích 1.802 m2 ở 126 phố Lạch Tray được UBND TP Hải Phòng tạm thời cho thuê để mở rộng Xí nghiệp Chè Hương. Năm 2008, Hội đồng quản trị Tổng công ty Chè có Nghị quyết số 121 phê duyệt góp vốn thành lập Công ty cổ phần đầu tư Duyên Hải.

Hợp đồng góp vốn liên doanh ký giữa Tổng công ty Chè với Công ty cổ phần Ngọc Hải, Công ty TNHH 2-9, ông Trần Duy Minh; theo đó các bên thỏa thuận góp vốn thành lập Công ty cổ phần đầu tư Duyên Hải vốn điều lệ 20 tỷ đồng, mỗi bên đóng góp 25% tương ứng 5 tỷ đồng.

Sang tới năm 2009, Hội đồng quản trị Tổng công ty Chè có nghị quyết về việc thoái toàn bộ vốn tại Công ty cổ phần đầu tư Duyên Hải, trong đó có khu đất này. Công ty Duyên Hải thanh toán cho tổng công ty 5 tỷ đồng. Đến thời điểm thanh tra, khu đất do Công ty Duyên Hải đang quản lý và sử dụng.

Trong khi đó, khu đất tại số 341 Vạn Mỹ có diện tích 11.635m2 được UBND TP Hải Phòng cho Xí nghiệp vật tư ngành chè thuê năm 1986. Đến năm 2009, Hội đồng quản trị Tổng công ty Chè có nghị quyết về việc tái cơ cấu lại tài sản địa điểm nhà đất này và giao Tổng giám đốc kêu gọi các nhà đầu tư góp vốn liên doanh thành lập công ty cổ phần. Khi công ty cổ phần đi vào hoạt động sẽ thực hiện chuyển nhượng phần vốn góp để cơ cấu lại nguồn vốn.

Hợp đồng góp vốn liên doanh ký ngày 26/10/2009 giữa đại diện Tổng công ty Chè và Công ty TNHH thương mại và xuất nhập khẩu Thành Đạt thỏa thuận hợp tác khai thác mặt bằng khu đất, cùng góp vốn thành lập pháp nhân mới với tên gọi là Công ty cổ phần thương mại Nam Cường, tổng vốn góp 25 tỷ đồng, riêng Tổng công ty Chè góp 20,5 tỷ đồng (chiếm 82% vốn điều lệ).

Hội đồng quản trị tổng công ty sau đó có nghị quyết phê duyệt liên kết đầu tư kho Vạn Mỹ-Hải Phòng để thành lập công ty cổ phần mới lấy tên là Công ty cổ phần thương mại và xuất nhập khẩu Nam Cường. Tới năm 2011 Hội đồng quản trị có nghị quyết  thoái toàn bộ vốn tại công ty này và tại thời điểm thanh tra khu đất do Công ty Nam Cường quản lý, sử dụng.

Thanh tra Chính phủ khẳng định, các sở chức năng và UBND TP Hải Phòng cũng có trách nhiệm liên quan trong quản lý nhà nước đối với quyết định cho thuê, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại 126 phố Lạch Tray và 341 Vạn Mỹ.

“Đất vàng” TPHCM rơi vào tay tư nhân như thế nào?

Tại TPHCM, kết luận thanh tra cho biết từ năm 2009 đến năm 2011, Tổng công ty Chè trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ký các hợp đồng góp vốn bằng giá trị tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất tại số 59 An Bình, quận 5 (diện tích 490m2) nhưng không có ý kiến chấp thuận của Bộ này.

Cụ thể, Tổng công ty Chè và Công ty Nhật Minh ký hợp đồng hợp tác đầu tư thành lập công ty cổ phần với vốn điều lệ 15 tỷ đồng, trong đó tổng công ty góp 12 tỷ đồng (80% vốn điều lệ).

Thế nhưng đến năm 2011 tại hợp đồng hợp tác đầu tư với vốn điều lệ 25 tỷ đồng thì tổng công ty góp vốn bằng quyền sử dụng đất tại số 59 An Bình giá trị 5 tỷ đồng, tương đương 20% vốn điều lệ; còn lại 20 tỷ đồng Công ty Nhật Minh và bên thứ ba đóng góp.

Theo bản công bố thông tin tại thời điểm cổ phần hóa thì đất đai Công ty Chè Sài Gòn đang quản lý và sử dụng có hạng mục 59 An Bình. Đến tháng 7/2016, Tổng công ty Chè chưa bàn giao tài sản tại 59 An Bình cho Tổng công ty Chè - Công ty cổ phần. Hiện nay khu đất do Công ty Nhật Minh quản lý, sử dụng.

Đáng chú ý, như Dân trí phản ánh trước đó, HĐQT Tổng công ty Chè cũng có nghị quyết về việc thoái vốn đầu tư tại 25D Cát Linh (Hà Nội) và đến thời điểm thanh tra, khu đất này do Công ty Nhật Minh quản lý, sử dụng.

Tại khu đất có diện tích trên 446m2 tại số 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Thanh tra Chính phủ cho biết đã được Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM ký các hợp đồng, phụ lục hợp đồng cho Chi nhánh Tổng công ty Chè lập dự án đầu tư xây dựng công trình nhà làm việc và văn phòng cho thuê.

Đến cuối năm 2009, Hội đồng quản trị Tổng công ty Chè có nghị quyết phê duyệt chủ trương hợp tác cho thuê làm văn phòng lâu dài với Công ty TNHH Xây dựng-Thương mại-Dịch vụ GB. Thời gian cho thuê là 35 năm.

Năm 2013 thì có nghị quyết về việc thực hiện thoái vốn là tài sản tại 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa không thông qua đấu giá. Khu đất này Công ty GB đang quản lý, sử dụng và đã được TPHCM cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Bên cạnh kiến nghị Bộ Công an chỉ đạo Cơ quan điều tra xác minh để xử lý theo quy định, Thanh tra Chính phủ đã yêu cầu UBND TPHCM chỉ đạo kiểm tra, xử lý đối với diện tích đất tại 59 An Bình và 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa.

Thế Kha