Các quan chức và chuyên gia của Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Trung Quốc tin rằng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cần xem chuỗi cung ứng lạnh là đầu mối then chốt và trực tiếp điều tra các nước có virus SARS-Cov-2 được tìm thấy trên các sản phẩm đông lạnh, và tiến hành khảo sát dịch tễ học đối với công nhân dây chuyền lạnh từ các quốc gia có hàng hóa được chuyển đến thành phố Vũ Hán vào năm 2019.
Theo Thời báo Hoàn Cầu, có nhiều bằng chứng xuất hiện từ các các cuộc điều tra, xét nghiệm và nghiên cứu dịch tễ cho thấy có thể dịch bệnh Covid-19 bùng phát sớm ở khu chợ hải sản Hoa Nam tại Vũ Hán vào cuối năm 2019 có nguyên nhân từ hàng hóa đông lạnh nhập khẩu.
Các quan chức Trung Quốc kêu gọi WHO thiết lập một cơ chế hợp tác theo dõi chuỗi cung ứng lạnh toàn cầu nhằm giám sát sự lây lan của virus corona mới qua sản phẩm đông lạnh.
Trung Quốc nêu bằng chứng mới về nguồn gốc Covid-19
Một số đợt bùng phát dịch Covid-19 rải rác ở Trung Quốc vào năm ngoái được phát hiện có liên quan đến các sản phẩm đông lạnh nhập khẩu từ nhiều nơi trên thế giới, bao gồm từ Mỹ và châu Âu. Nhiều báo cáo ở Trung Quốc cho rằng có dấu hiệu SARS-Cov-2 được phát hiện ở những nơi này sớm hơn ở Vũ Hán - địa phương trở thành tâm dịch Covid-19 đầu tiên của thế giới.
Phóng viên của Hoàn Cầu cho biết đã đến Vũ Hán nhiều lần để trao đổi với các tiểu thương thuộc chợ hải sản Hoa Nam - nơi báo cáo các cụm lây nhiễm đầu tiên tại Trung Quốc. Tờ này nêu giả thuyết: Có khả năng đợt bùng phát sớm ở Vũ Hán bắt nguồn từ thực phẩm đông lạnh nhập khẩu?
Đây trở thành một giả thuyết được các nhà khoa học cân nhắc trong quá trình điều tra, xác định nguồn gốc Covid-19.
Khu chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc - nơi ghi nhận các cụm lây nhiễm Covid-19 đầu tiên ở nước này và của thế giới vào cuối năm 2019, đầu năm 2020. Ảnh: AFP
Trong báo cáo chung của WHO-Trung Quốc về nguồn gốc Covid-19 hồi tháng 3, giả thuyết virus đến từ các sản phẩm đông lạnh được đánh giá là một con đường lây nhiễm "có khả năng".
Dịch bệnh bùng phát ở thành phố Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, hồi tháng 10 đã củng cố nhận định của người Trung Quốc về giả thuyết trên, khi lần đầu tiên virus corona sống được phân tách từ bao bì thực phẩm đông lạnh nhập khẩu.
"Chúng tôi bắt đầu hiểu rằng một khi virus xâm nhập nơi nào đó, như chợ hải sản hay nhà máy thủy sản, nó có thể châm ngòi cho một đợt bùng phát Covid-19," quan chức CDC Trung Quốc Ma Huilai nói với Hoàn Cầu.
Giả thuyết Covid-19 được "nhập khẩu" vào Trung Quốc
Nhiều thành phố ở Trung Quốc phát hiện các ca lây nhiễm Covid-19 mà kết quả truy vết cho thấy sự liên quan của thực phẩm đông lạnh nhập khẩu. Vũ Hán là một trong số địa phương nhập thịt lợn đông lạnh từ Brazil và thịt bò đông lạnh từ Uruguay, và virus corona đã được phát hiện ở những lô hàng này vào tháng 12/2020 - theo Hoàn Cầu.
Ông Ma Huilai cho rằng những bằng chứng về sự lây nhiễm Covid-19 qua chuỗi cung ứng lạnh "đã trở nên tương đối đầy đủ".
"Nó chứng minh virus corona có thể được mang đi qua quãng đường dài trên những mặt hàng đông lạnh và cho thấy nhiều khả năng dịch bùng phát ở chợ Hoa Nam của Vũ Hán vào tháng 12/2019 có thể do hàng đông lạnh nhập khẩu," ông Ma nhận xét.
Liu Jun, nhà nghiên cứu thuộc CDC Trung Quốc và là thành viên tổ điều tra của WHO-Trung Quốc hồi đầu năm, nói rằng có 390 trong 678 cửa hàng ở chợ Hoa Nam đã bán 29 chủng loại hàng hóa đông lạnh đến từ 20 nước và khu vực.
Nhóm điều tra cũng phát hiện sản phẩm nhập khẩu được bán trong thời gian từ tháng 9 đến tháng 12/2019 đến từ 37 nước và khu vực, gồm 440 chủng loại thực phẩm đông lạnh.
"Số ca mắc được xác nhận trong các cửa hàng đông lạnh ở chợ Hoa Nam cao hơn đáng kể so với các cửa hàng khác, và rủi ro lây nhiễm cho những người làm việc trong các cửa hàng đông lạnh cũng cao hơn 3 lần so với những công nhân khác," Liu nói.
Nhóm điều tra của WHO đến chợ hải sản Hoa Nam ở Vũ Hán ngày 31/1/202. Ảnh: Getty Images
Vào ngày 30/7 vừa qua, Liu Jun cùng 8 nhà khoa học khác đã xuất bản một báo cáo trên kho lưu trữ khoa học ChinaXiv của Trung Quốc, nói rằng có nhiều địa điểm tiềm tàng "nuôi dưỡng" virus corona trong tự nhiên, và Vũ Hán có thể không phải là nguồn gốc của virus.
Hoàn Cầu cho hay, Vũ Hán - trong vai trò trung tâm trao đổi quốc tế ở vùng trung tâm Trung Quốc - tiếp nhận các chuyến bay từ khắp nơi trên thế giới vào trước dịch Covid-19, với rủi ro cao về khả năng virus "nhập cảnh" qua các chuyến hàng đông lạnh.
Trong bài phỏng vấn trên Hoàn Cầu ngày 30/8, Liang Wannian - trưởng nhóm Trung Quốc trong cuộc điều tra chung với WHO - nói nghiên cứu về lây nhiễm qua chuỗi cung ứng lạnh cần được tiến hành trong bước tiếp theo ở phạm vi toàn cầu.