Để giúp trả lời câu hỏi này, chúng tôi đã nói chuyện với Nhà phân tích Y tế của CNN, Tiến sĩ Leana Wen. Wen là bác sĩ cấp cứu và là giáo sư thỉnh giảng về chính sách và quản lý y tế tại Trường Y tế Công cộng Milken thuộc Đại học George Washington.
Mọi người nên có suy nghĩ như thế nào trước sự gia tăng lây nhiễm và với các nghiên cứu mới?
Tiến sĩ Leana Wen cho biết đối với quy trình xử lý dịch bệnh hiện tại, mọi người nên ghi nhớ hai điều.
Đầu tiên, hầu hết các vùng của Hoa Kỳ đều có mức độ lây lan đáng kể hoặc cao. Chúng ta có thể coi vắc xin như một chiếc áo mưa. Nếu bên ngoài trời mưa phùn (mức độ lây nhiễm không cao) thì vắc xin sẽ bảo vệ được toàn diện. Nhưng nếu đó là một cơn bão, thì khả năng bị ướt cao hơn. Một người được tiêm phòng vẫn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn khi nhiều người xung quanh chưa tiêm vắc xin, và điều này đang xảy ra trên khắp nước Mỹ vào thời điểm hiện tại.
Thứ hai, chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới của đại dịch, gần như tất cả các hoạt động sẽ có một số mức độ rủi ro. Mọi người cần tự quyết định mức độ rủi ro bằng cách xem xét hoàn cảnh y tế của gia đình và giá trị của hoạt động đối với họ. Nếu mọi người trong gia đình bạn đều được tiêm phòng đầy đủ và nhìn chung khỏe mạnh, bạn có thể sẵn sàng chấp nhận nhiều rủi ro hơn.
Phần lớn sự lây lan của Covid-19 là do những người chưa được tiêm chủng. Những người đã được tiêm vắc xin hiện không phải là mối đe dọa đối với sức khỏe cộng đồng, và họ phải tự đánh giá những hoạt động nào là đủ an toàn cho họ.
Ngoài các hoạt động cụ thể, rủi ro khi ăn uống tại các cửa hàng là gì?
Theo Wen, ăn uống trong nhà hàng chắc chắn có nhiều rủi ro hơn ăn ở ngoài trời. Điều này phụ thuộc vào một số yếu tố. Đầu tiên là về cấu hình không gian trong nhà hàng. Một nơi quá đông đúc, không thoáng khí sẽ có rủi ro cao hơn, bạn có thể bị lây lan từ những thực khách khác.
Ngoài ra, bạn đang ăn cùng những ai? Nếu tất cả mọi người trong nhóm của bạn được xác nhận là đã tiêm phòng đầy đủ và bạn có thể chắc chắn đây là những người duy nhất sẽ ở gần bạn, thì tình huống sẽ ít lo ngại hơn.
Còn việc đến phòng tập thể dục thì sao?
Điều này cũng phụ thuộc vào hoàn cảnh. Nếu bạn đang sử dụng máy tập hình elip hoặc máy tập tạ và không có ai ở gần bạn, thì khá an toàn. Nếu bạn đang tham gia các lớp tập thể dục ngoài trời, rủi ro cũng thấp. Nhưng nếu bạn chuẩn bị tham gia một lớp tập thể dục cường độ cao, nơi có nhiều người thở dốc gần nhau và bạn không thể biết liệu họ đã được tiêm phòng hay chưa, thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn đáng kể.
Đi du lịch có mức độ rủi ro ra sao?
Rủi ro khi di chuyển bằng máy bay là khá thấp và có thể giảm hơn nữa nếu bạn đeo khẩu trang chất lượng cao như N95 hoặc KN95. Mối quan tâm lớn hơn là điều gì sẽ xảy ra khi bạn đã đến được nơi bạn muốn đến.
Còn về một buổi tụ tập riêng tư với bạn bè và mọi người đều đã được tiêm chủng? Có thể tiếp tục các bữa tiệc tối và các buổi gặp mặt trong nhà không?
Điều đó chắc chắn sẽ ít rủi ro hơn rất nhiều so với những người hàng xóm không được tiêm chủng. Một nghiên cứu của CDC trong tuần này cho thấy những người không được tiêm vắc xin có tỷ lệ nhiễm Covid-19 cao gấp 5 lần so với người đã được tiêm (và khả năng nhập viện hoặc tử vong do dịch bệnh cao gấp 29 lần).
Nhiều người được tiêm chủng sẽ thoải mái hơn với mức độ rủi ro trong tình huống này. Một lần nữa, không phải là không có nguy cơ, nhưng mức độ khá thấp. Điều đó đặc biệt đúng nếu những người khác trong buổi tụ tập có mức độ chấp nhận rủi ro tương tự với bạn và không tham gia vào các hoạt động có nguy cơ cao, ví dụ như luôn đeo khẩu trang ở nơi công cộng và không đến các quán bar hay nhà hàng đông đúc.
Mùa thu và mùa đông năm ngoái, người ta đã khoanh vùng các ổ dịch. Liệu có nên làm điều này một lần nữa?
Câu trả lời là nên. Có nhiều người thực sự muốn giảm thiểu nguy cơ nhiễm bệnh mà không tìm được F0. Những người khác có thể khá khỏe mạnh, nhưng họ không muốn trở thành người mang mầm bệnh không rõ nguồn gốc và lây nhiễm cho các thành viên gia đình.
Những người trong những tình huống tương tự, với cách tiếp xúc giống nhau có thể được khoanh vùng thành một ổ dịch với nhau. Họ có thể quyết định chỉ giao lưu với những người trong cùng một khu.
Gia đình Tiến sĩ Wen cũng đã làm điều này với một gia đình khác có trẻ nhỏ chưa được tiêm chủng. Điều đó làm cho việc chăm sóc trẻ em, đi chung xe tới các điểm vui chơi trở nên dễ dàng hơn. Bà cũng khuyên mọi người nên xem xét tình hình của các hộ gia đình khác trước khi quyết định giao tiếp với họ khi ở trong nhà. Nếu nghi ngờ, chỉ nên gặp nhau ở ngoài trời.
Ông bà đã được tiêm vắc xin vẫn có thể ở cùng với những đứa cháu chưa được tiêm phòng chứ?
Có thể. Tiến sĩ Leana Wen khuyên những ông bà đang lo lắng về việc truyền bệnh cho những đứa cháu chưa được tiêm phòng có thể tự giảm nguy cơ của chính họ trong khoảng 3-5 ngày trước khi gặp cháu. Họ có thể hạn chế tụ tập trong nhà với những người khác trong giai đoạn này và nếu muốn an toàn hơn, họ nên đi xét nghiệm ngay trước khi gặp cháu. Ngược lại, đối với trẻ em cũng thế, cách ly 3-5 ngày và làm xét nghiệm trước khi gặp ông bà.
Nếu chê những trình tự trên quá phức tạp, hãy chỉ gặp nhau ở ngoài trời. Ngoài trời vẫn an toàn hơn nhiều so với trong nhà. Và tất nhiên, nếu có bất kỳ cá nhân nào từ 12 tuổi trở lên chưa được tiêm vắc xin, họ nên đăng kí tiêm càng sớm càng tốt để bảo vệ chính họ và những người xung quanh.