Vào năm 2001, khi Steve Jobs giới thiệu chiếc iPod đầu tiên, bài thuyết trình của ông đã trở thành một bài học kinh nghiệm về marketing. Không phải vì sự hào nhoáng, mà vì nó thật sự đơn giản.

Ông đứng một mình trên sân khấu, trong chiếc quần jean xanh và áo cổ lọ đen đơn giản. Bạn có nhớ câu khẩu hiệu của Jobs không?

"1000 bài hát trong túi của bạn" (1000 songs in your pocket)

Rõ ràng. Ngắn gọn. Hiệu quả.

Bài thuyết trình này đã để lại ấn tượng mạnh mẽ với rất nhiều khán giả và thu hút được sự quan tâm của công chúng. Nó như một cú hích giúp Apple thu về hàng triệu USD.

Rất ít người có khả năng giao tiếp như Jobs. Và cũng rất khó để tìm được một nhà điều hành công nghệ nào có thể bắt chước được phong cách của ông.

Điều họ đang thiếu là gì? Làm thế nào để khắc phục?

Cách nói chuyện dài dòng, nhàm chán

Theo kinh nghiệm của tôi, hầu hết, việc nghe các giám đốc điều hành nói chuyện trên Zoom giống như xem một đoạn video đuổi bắt con tin. Tôi thấy rõ sự lo lắng, hồi hộp của họ. Đó là nguyên nhân dẫn đến nói lắp và những câu chuyện "vô hồn".

Chiều nay, tôi đã tham dự một cuộc họp tài chính trên Zoom với các Giám đốc và Quản lý trên toàn quốc.

Một lời khuyên dành cho bạn là không nên lên lịch bất kỳ cuộc họp nào sau bữa trưa. Bởi cảm giác buồn ngủ sẽ khiến mọi người không thể tập trung vào những gì bạn nói.

Cuộc họp kéo dài trong một giờ, nhưng tôi đã rời khỏi đó được 25 phút.

Tôi nghĩ sẽ tốt hơn nếu có bản PowerPoint thay thế.

Ngoại giao "cái gậy lớn"

Vào đầu những năm 1900, Tổng thống Theodore Roosevelt đã đưa ra đề xuất rằng các nhà lãnh đạo cần phải nói ít hơn và sử dụng "ngoại giao cây gậy lớn". Chìa khóa là sở hữu một lực lượng quân sự hùng mạnh, nhưng ông hy vọng sẽ không phải dùng đến nó.

Theodore Roosevelt đã mượn một câu ngạn ngữ Tây Phi và nói: "Nói chuyện nhẹ nhàng và mang theo một ‘cái gậy lớn’ sẽ giúp bạn đạt được điều mình muốn".

Hiện nay, triết lý trên đã không còn được phổ biến như trước. Bằng chứng là sự suy giảm số lượng người ủng hộ cựu Tổng thống này và Donald Trump.

Nhưng chúng ta không thể phủ nhận hiệu quả mà nó đem lại. Bạn vẫn có thể là giao tiếp hiệu quả mà không cần liên tục vỗ về họ.

Người sếp trước đây của tôi cũng nói như Steve Jobs

Nhiều năm trước, khi tôi còn làm việc tại sân bay, Phó Giám đốc Dịch vụ Khách hàng đã giao cho nhóm quản lý của chúng tôi việc thay các quầy làm thủ tục thông thường thành các ki-ốt tự phục vụ.

Chúng tôi đã lên kế hoạch, tổ chức các cuộc họp, phân công nhóm để giới thiệu, quảng bá sản phẩm mới này.

Khi đó, Internet còn chưa phát triển nên để có hàng chục nghìn khách hàng sử dụng ki-ốt mỗi ngày là một vấn đề vô cùng nan giải.

Và dường như, hầu hết các khách hàng đều muốn tương tác trực tiếp với nhân viên tại quầy. Điều này càng khiến cho nhiệm vụ trở nên khó khăn hơn.

Trong cuộc họp hội đồng quản trị sau đó, hiệu suất sử dụng ki-ốt của sân bay được đưa ra bàn luận. Các con số thống kê trong báo cáo hoàn toàn gây thất vọng cho ban lãnh đạo.

Chúng tôi đã cố gắng làm mọi thứ nhưng tất cả đều không hiệu quả. Sau khi rơi vào bế tắc, tôi đặt hết hy vọng vào sếp của mình, mong rằng cô ấy có thể đưa ra một giải pháp nào đó.

Đáp lại sự kỳ vọng của chúng tôi, cô ấy chỉ nói:

"Keith, tại sao cậu không trực tiếp nói với khách hàng việc sử dụng các Ki-ốt?"

Khi nghe điều này, tôi nhận ra rằng: công việc của cô ấy không phải là suy nghĩ và giải quyết những vấn đề của tôi. Cô ở đó để cho tôi một góc nhìn khác.

Nhóm của tôi phải tìm cách biến góc nhìn đó thành hiện thực. Và cuối cùng chúng tôi đã làm được.

Bức tranh toàn cảnh

Các nhà lãnh đạo sẽ không cho bạn biết chính xác cách hoàn thành nhiệm vụ. Họ chỉ cung cấp cho bạn một tầm nhìn rõ ràng và có thể là một chút cảm hứng.

Theo tôi, một sai lầm mà nhiều nhà lãnh đạo mắc phải là cố gắng làm thay hoặc tham gia quá sâu vào quá trình làm việc của nhân viên.

Những nhà lãnh đạo giỏi phải nhìn được bức tranh toàn cảnh, bao quát tất cả mọi thứ và tránh xa những điều vụn vặt.

Bạn nghĩ Steve Jobs sẽ nói gì với nhóm các nhà phát triển Ipod của mình? Có thể là:

"Nào các đồng đội của tôi. Tôi muốn mang theo 1000 bài hát trong túi của mình."

Đó là tầm nhìn. Ông sẽ không nói và chỉ cho họ cách thực hiện. Nó là nhiệm vụ mà họ phải làm.

Nếu bạn muốn nói như Steve Jobs, hoặc như bất kỳ nhà lãnh đạo vĩ đại nào, bạn chỉ cần nhớ hai điều quan trọng sau đây:

1. Sử dụng các câu ngắn gọn, rõ ràng.

2. Mang đến cho khán giả của bạn tầm nhìn về 'bức tranh toàn cảnh' và để họ xử lý phần chi tiết còn lại.

Và nếu nhóm của bạn không thể biến tầm nhìn đó thành hiện thực. Thì có thể bạn đã chưa đủ rõ ràng hoặc nhóm của bạn đang có vấn đề.

Vào năm 2007, khi Steve Jobs giới thiệu về iPhone, ông đã mô tả nó rất đơn giản:

"Tôi nghĩ những gì chúng tôi đã làm là cải tiến lại điện thoại."

Và đúng vậy. iPhone không giống bất kỳ chiếc điện thoại nào khác trên thị trường.

Apple dùng một thiết bị quen thuộc và cải tiến nó tốt hơn gấp 20 lần. Thậm chí, họ đã suy nghĩ đến việc sử dụng sản phẩm mới này để kết hợp với iPod đã có trước đây.

Bản thân Jobs không tham gia vào quá trình xây dựng sản phẩm. Ông cũng không viết phần mềm hay tạo ra những thành phần cấu thành.

Ông cung cấp tầm nhìn, mục tiêu và động lực cho nhân viên của mình. Những phần còn lại thì họ phải tự nghĩ cách và hoàn thiện.

Đừng hiểu nhầm, điều này không có nghĩa là Jobs không đưa ra ý kiến ​​hay lời khuyên trong suốt quá trình phát triển iPhone.

Ông có một nhiệm vụ khác quan trọng hơn. Đó là chèo lái con thuyền của mình, định hướng và truyền cảm hứng cho mọi người.

Và nếu muốn nói và lãnh đạo như Steve Jobs, bạn cũng phải làm được như vậy.

Mai Phương