Sự nghiệp chính trị của ông Newsom - Ảnh: REUTERS - Đồ Họa: TUẤN ANH
Chưa đầy một giờ sau khi phòng phiếu đóng cửa vào lúc 20h (tức sáng 15-9 theo giờ Việt Nam), kết quả kiểm phiếu sơ bộ cho thấy cử tri đã nói "không" với lời kêu gọi bãi nhiệm ông Newsom.
Cuộc bỏ phiếu miễn nhiệm mang tính sống còn không chỉ đối với sự nghiệp chính trị của chính ông Gavin Newsom (54 tuổi) mà còn với Đảng Dân chủ. Chiến thắng của ông Newsom giúp giữ vị trí của đảng này trước cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2022 và những người chống vắc xin cực đoan.
Chiến thắng của Đảng Dân chủ
Phiếu bãi nhiệm gồm 2 câu hỏi: Có nên bãi nhiệm thống đốc không? Nếu có, ai sẽ là thống đốc mới? Do đa số cử tri đã nói không với câu hỏi 1, việc hỏi câu hỏi số 2 không còn nhiều giá trị. Người nổi bật nhất trong số 46 ứng viên có thể thay thế ông Newsom là ông Larry Elder - được mô tả là "bản sao của cựu tổng thống Trump". Ông Elder được cho là đã thừa nhận thất bại.
Trong bài phát biểu cảm ơn cử tri, ông Newsom gọi đây là chiến thắng vì khoa học, quyền phụ nữ, vắc xin và những vấn đề cấp tiến khác. Chiến thắng bảo đảm tiểu bang đông dân nhất nước Mỹ sẽ tiếp tục là thành trì của Đảng Dân chủ và là nơi thử nghiệm những chính sách tiến bộ.
Những lời kêu gọi bãi nhiệm đương kim thống đốc California từ Đảng Cộng hòa chủ yếu bắt nguồn từ sự thất vọng với các chỉ thị của ông Newsom trong đối phó với COVID-19, như cho đóng cửa các cơ sở kinh doanh, bắt buộc mang khẩu trang và tiêm vắc xin ở trường học. Điều kiện để tổ chức một cuộc bầu cử bãi nhiệm của California là cần 12% tổng số cử tri ký vào một bản kiến nghị và những chữ ký này đến từ ít nhất 5 quận khác nhau.
Do kết quả cuộc bỏ phiếu có thể ảnh hưởng cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022 để xác định đảng nào nắm quyền kiểm soát Quốc hội, nên cả Tổng thống Mỹ Joe Biden và Phó tổng thống Kamala Harris đã đến California để vận động cử tri "giữ lại" ông Newsom.
Cuối ngày 13-9, Tổng thống Joe Biden đích thân đến California với thông điệp kết quả của cuộc bỏ phiếu có thể định hướng nước Mỹ về COVID-19, quyền mang thai của phụ nữ và cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Ông Biden cho rằng hậu quả sẽ thê thảm nếu ông Newsom bị bãi nhiệm. Khi một ứng viên Đảng Cộng hòa lên thay, những chính sách về chống dịch COVID-19 và nhiều vấn đề khác sẽ bị đảo ngược.
COVID-19 là lý do lớn nhất
Không ai ngờ ông Newsom phải đối mặt với những lời kêu gọi miễn nhiệm, khi chưa đầy ba năm trước ông thắng ghế thống đốc vang dội. Dù vậy, việc cử tri chọn "giữ lại" ông không quá bất ngờ khi những cuộc khảo sát cận ngày bầu cử của Đài NBC News cho thấy Thống đốc Newsom được đa số ủng hộ (45%) về các chính sách chống dịch COVID-19. Khoảng 70% ủng hộ việc yêu cầu đeo khẩu trang ở trường học và 63% ủng hộ yêu cầu bắt buộc tiêm vắc xin.
Chiến thắng của ông có dấu ấn quan trọng của nghiệp đoàn lao động. Riêng ở hạt Los Angeles, nghiệp đoàn đã gọi cho hơn 1 triệu số điện thoại và gõ cửa hơn 130.000 hộ gia đình, chi hơn 2,1 triệu USD và điều phối tổng cộng 3.265 lượt tình nguyện để hỗ trợ vận động cử tri bầu "không" nhằm giữ ông Newsom làm thống đốc.
Kết quả bầu cử phản ánh những vấn đề mà cử tri cho là quan trọng nhất. Trong số những người muốn bãi nhiệm ông Newsom, kinh tế là vấn đề quan trọng nhất với họ. Với những người muốn ông tiếp tục làm thống đốc, COVID-19 là lý do lớn nhất.
Thông thường tỉ lệ cử tri đi bầu trong cuộc bầu cử bãi nhiệm khá thấp, tuy nhiên số người đi bỏ phiếu cho ông Newsom lại tăng lên bất ngờ ở giai đoạn cuối. Có nhiều nhận xét cho rằng cuộc bầu cử này có tính chất giống cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Nhiều người không hẳn hài lòng với Thống đốc Newsom, nhưng họ giữ ông lại vì sợ những chính sách thay đổi 100% của lãnh đạo mới.
Larry Elder, gương mặt nổi bật trong 46 ứng viên có khả năng thay ông Newsom, khẳng định nếu đắc cử ông sẽ dẹp bỏ các quy định về bắt buộc tiêm vắc xin và khẩu trang. Ông cũng cho rằng mức lương tối thiểu phải là 0 USD - điều không được người lao động ủng hộ. Ông Elder ủng hộ nhiên liệu hóa thạch, trong khi California là bang ủng hộ xe điện và muốn cấm động cơ xăng để ứng phó với biến đổi khí hậu.
Cali chống dịch ra sao?
California là bang có quy định bắt buộc giáo viên và nhân viên của các trường học, một số nhóm nhân viên y tế phải tiêm vắc xin trước ngày 30-9. Các nhà lập pháp ở đây đang cân nhắc yêu cầu xét chứng nhận đã tiêm vắc xin với nhà hàng, quán bar, phòng tập thể hình và nhiều loại hình kinh doanh trong không gian kín. California khuyến khích các công ty tiếp tục tìm các biện pháp để khuyến khích hoặc bắt buộc tiêm vắc xin với người lao động.
Theo thống kê của Cơ quan Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, số ca nhiễm mới trung bình hằng ngày ở California là 6.842 trường hợp trong tuần qua và vẫn đang duy trì xu hướng giảm rõ ràng từ ngày 20-8.
Con số này thấp hơn so với 10.143 ca của bang Texas và 11.300 ca của Florida - là hai bang Cộng hòa nói không với khẩu trang. 68,3% người dân ở California đã tiêm vắc xin đầy đủ, cao hơn so với tỉ lệ 59,18% của Texas và 54,5% của Florida.
Thống đốc California nắm chắc khả năng không bị thay thế TTO - Với khoảng 61% số phiếu bầu đã được kiểm đếm, kết quả cho thấy cử tri California đã nói không với việc thay thế thống đốc Gavin Newsom. Ông Newsom đang dẫn trước đối thủ rất xa về tỉ lệ phiếu ủng hộ, 66,7% so với 33,3%.
Xem thêm: mth.11875133251901202-ainrofilac-cod-gnoht-ial-uig-irt-uc/nv.ertiout