Đề nghị này được gửi tới Thủ tướng Phạm Minh Chính ngày 16/9 trong bối cảnh giãn cách, phong toả diện rộng kéo dài 2-3 tháng tại nhiều tỉnh, thành, nhất là khu vực phía Nam đã khiến doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn.

Theo đề xuất của các hiệp hội, việc Thủ tướng ban hành chỉ thị chống dịch theo điểm này sẽ phù hợp với chiến lược "sống chung với Covid" và Chỉ thị này sẽ thay thế Chỉ thị 15, 16, được áp dụng thông nhất trên toàn quốc với mục tiêu vừa kiểm soát dịch, vừa phục hồi kinh tế.

Theo đó, cả nước sẽ là một vùng, quản lý dịch theo điểm (điểm dân cư, điểm dịch vụ, điểm sản xuất và các điểm đỏ - điểm có F0). Không phong toả, cách ly theo vùng địa lý mà quản lý chống dịch theo điểm dân cư nhỏ nhất có nguy cơ cao (căn nhà, căn hộ, khu tập thể, phân xưởng sản xuất, văn phòng...)

Người dân được tham gia giao thông và các hoạt động xã hội trừ hoạt động tập trung đông người khi có kết quả xét nghiệm âm tính. Xét nghiệm âm tính có giá trị trong vòng 14 ngày với người đã tiêm hai mũi vaccine hoặc khỏi bệnh; 5 ngày với người tiêm 1 mũi và 3 ngày với người chưa tiêm.

Doanh nghiệp, cá nhân tự xét nghiệm, tự khai báo y tế trên phần mềm quản lý quốc gia và chịu trách nhiệm pháp lý với khai báo của mình. Chính phủ thống nhất sử dụng một phần mềm quản lý, khai báo phòng chống dịch trên toàn quốc và thực hiện online.

Chính quyền cần trao quyền chủ động trong mô hình, phương thức sản xuất cũng như vận hành phòng, chống dịch cho các doanh nghiệp. Không cực đoan đóng cửa doanh nghiệp nếu lây nhiễm chỉ trong phạm vi hẹp của một dây chuyền, phân xưởng hoặc bộ phận riêng biệt. Cho phép người lao động đang mắc kẹt ở các khu nhà trọ được về quê hoặc quay trở lại làm việc trước khi xét nghiệm. Xét nghiệm miễn phí, hỗ trợ tiền đi đường để họ có thể về quê hoặc đi làm khi có xét nghiệm âm tính.

Thay vào đó, Chính phủ lập tổ đặc biệt để kiểm tra, giám sát lưu thông, chống ách tắc hàng hoá bằng đường dây nóng. Các địa phương chỉ được phép kiểm tra phòng chống dịch với người trên các phương tiện vận chuyển tại điểm đi - đến. Chính phủ quán triệt các địa phương ưu tiên tiêm vaccine cho người lao động, vận chuyển, sau tuyến đầu chống dịch, người già và người có bệnh nền.

Các hiệp hội đề xuất phòng chống dịch tại điểm sản xuất (hợp tác xã, doanh nghiệp dịch vụ, nhà máy, công trình, bến cảng) theo các tiêu chí: Điểm sản xuất tự chủ lập phương án phòng chống dịch, thực hiện 5K. Tổ chức sản xuất theo khu vực, giờ ăn linh hoạt, hạn chế tiếp xúc.

Xét nghiệm xác suất 10% lao động với tần suất 7 ngày một lần. Bộ Y tế ban hành công điện hướng dẫn rõ ràng cho doanh nghiệp toàn quốc về quy tắc test Covid trong nhà máy/doanh nghiệp (bao gồm tỷ lệ số công nhân phải test, thời gian test - cho các trường hợp: chưa tiêm vaccine, đã tiêm một mũi hoặc hai mũi.

Khi có F0, khoanh vùng, tách F0, F1, chủ động phương án cách ly, điều trị, khôi phục sản xuất trong ngày, đồng thời thông báo y tế địa phương.

Phòng chống dịch tại điểm dân cư (căn hộ, căn nhà) với tiêu chí: chỉ cách ly căn hộ, căn nhà có F0, còn các căn hộ khác trong toà nhà nếu xét nghiệm âm tính thì không phải cách ly. Cách ly cả tầng nếu có 2 căn hộ trở lên có F0 trong cùng một tầng. Cách ly toà nhà, ngõ phố nếu có F0 từ 5 tầng khác nhau trở lên hoặc 5 căn nhà trong cùng ngõ phố có F0.

Để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất, 14 hiệp hội kiến nghị, các địa phương lập tổ công tác hỗ trợ doanh nghiệp, có kênh liên lạc trực tiếp với tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng, để kịp thời giải quyết các vướng mắc, phát sinh từ doanh nghiệp.

Các hiệp hội cũng đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành miễn, giảm các loại thuế, phí, tiền điện, nước và nhanh chóng thực thi các biện pháp đã nêu tại Nghị quyết 105.

Dẫn số liệu của Bộ Công Thương, 14 hiệp hội doanh nghiệp cho biết, sản xuất công nghiệp của nhiều địa phương, nhất là TP HCM tháng 8 đã giảm hơn 49%, tổng mức bán lẻ hàng hoá, dịch vụ cũng giảm trên 59%.

Đáng chú ý, đã có 18% doanh nghiệp EU chuyển đơn hàng ra khỏi Việt Nam và 16% đang cân nhắc điều này.

Tình hình hiện tại khiến nhiều doanh nghiệp đứng trước nguy cơ phá sản, chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế bị đứt gãy, người lao động mất việc làm, nông-ngư dân không tiêu thụ được sản phẩm. Nhiều lao động ở các tỉnh không có việc làm, không có lương thực và tiền dự trữ.

"Yêu cầu khởi động lại nền kinh tế là rất cấp bách", các đại diện doanh nghiệp nhận xét.

Anh Minh

• Nguy cơ gãy chuỗi sản xuất khi nhiều doanh nghiệp bị phong tỏa
• Chính phủ có thêm hơn 14.600 tỷ đồng cho chống dịch
• Bài toán khó cho doanh nghiệp khi TP HCM mở cửa lại