Trong một bài bình luận đăng trên báo Sankei (Nhật), cựu chỉ huy Lực lượng Phòng vệ Nhật - ông Yoji Koda cho rằng các nhà hoạch định chính sách và người dân Nhật vẫn chưa sẵn sàng cho tình huống xung đột tại eo biển Đài Loan, vì đơn giản họ cho rằng ý tưởng này quá sai lầm.
Tuy nhiên ông Koda cũng cảnh báo rằng Nhật nên chuẩn bị cho tình huống này, nếu không sẽ có những hậu quả tàn khốc, hãng tin South China Morning Post đưa tin.
Ông Koda cho rằng Nhật vẫn chưa chuẩn bị cho tình huống xung đột tại Đài Loan. Ảnh: Mandy Cheng/AFP
“Vẫn chưa rõ rằng Trung Quốc sẽ theo đuổi con đường thống nhất bằng biện pháp quân sự. Tuy nhiên, không có lý do gì mà hoàn toàn nhắm mắt làm ngơ trước những điều có thể xảy ra. Chúng ta không nên quên rằng khả năng Trung Quốc sử dụng vũ lực để thống nhất Đài Loan là một trong những lựa chọn thuyết phục trong một vài hoàn cảnh nhìn từ góc độ quân sự” - ông Koda viết.
Cựu chỉ huy Koda nói rằng nếu xung đột nổ ra tại Đài Loan thì Mỹ chắc chắn sẽ can thiệp quân sự và vì vậy, chiến tranh có khả năng cao lan sang lãnh thổ Nhật vì tỉnh Okinawa của Nhật có khoảng cách khá gần với Đài Loan và là nơi có căn cứ không quân Kadena của Mỹ.
Tình huống này sẽ buộc Lực lượng Phòng vệ Nhật đáp trả trong khi thực hiện nhiệm vụ hậu cần cho quân đội Mỹ theo hiệp ước an ninh giữa Tokyo và Washington.
Đồng thời, trong bài bình luận, ông Koda cũng chỉ ra rằng trong thời gian qua Nhật đã nỗ lực kiềm chế sự ảnh hưởng gia tăng của Trung Quốc, tuy nhiên ông đặt câu hỏi liệu có bất kỳ chính trị gia hay quan chức nào đưa ra “suy nghĩ nghiêm túc” về vấn đề Đài Loan hay chưa.
Bài bình luận của ông được đăng cùng ngày cựu Ngoại trưởng Fumio Kishida được bầu chọn làm lãnh đạo đảng cầm quyền Tự do dân chủ (LDP) và dự kiến sẽ chính thức nhậm chức thủ tướng thứ 100 của Nhật vào ngày 4-10.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn với hãng Bloomberg vào đầu tháng 9, khi được hỏi về phản ứng của Nhật trong trường hợp xảy ra xung đột tại eo biển Đài Loan, ông Kishida cho biết LDP sẽ hành động tuân theo pháp luật.
Do vậy, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Quốc tế Tokyo, ông Akitoshi Miyashita, nhận định thời gian xuất bản bài bình luận của ông Koda không phải là ngẫu nhiên.
“Tôi nghĩ ông Koda đang gửi một thông điệp tới chính phủ mới rằng cần phải làm nhiều hơn nữa để chuẩn bị cho việc đối phó với những gì có thể xảy ra” - ông Miyashita cho biết.
Giáo sư Miyashita chỉ ra rằng thông điệp của ông Kishida là chính phủ mới cần tiếp tục các chính sách của những người tiền nhiệm về vấn đề Đài Loan và cố gắng tránh khiêu khích Trung Quốc trong khi đề nghị hỗ trợ Đài Bắc.
Trong khi đó, phó giáo sư quan hệ quốc tế James Brown mô tả cựu chỉ huy Koda “thẳng tính” khi đề cập tới Trung Quốc và khẳng định ông Koda đã đúng khi khi đề nghị một cuộc thảo luận công khai hơn về Đài Loan.
“Nếu một cuộc khủng hoảng nổ ra ở đó [Đài Loan] thì chắc chắn sẽ liên quan tới Nhật và không có cách nào mà nước này có thể đứng ngoài cuộc” - ông Brown nhận xét.
Trong khoảng thời gian gần đây, Nhật (cùng với Mỹ) đã lên tiếng bày tỏ sự ủng hộ dành cho Đài Loan cũng như nhấn mạnh tới tầm quan trọng của hòa bình và ổn định tại eo biển Đài Loan như tuyên bố chung giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Yoshihide Suga vào tháng 4 năm nay.
Hay như trước đó, vào tháng 3, Bộ trưởng Nhật Nobuo Kishi cũng đã nhấn mạnh việc nghiên cứu cách thức Lực lượng Phòng vệ Nhật có thể hợp tác với lực lượng quân sự Mỹ để bảo vệ Đài Bắc trong trường hợp Trung Quốc tấn công Đài Loan.
