Ngày hôm qua, Facebook và hệ sinh thái ứng dụng bao gồm cả Instagram và WhatsApp, đã không thể truy cập được suốt nhiều giờ. Việc này đã khiến nền tảng truyền thông quan trọng được hàng tỷ người trên toàn thế giới sử dụng bất ngờ biến mất tạm thời. Và những gì xảy ra khi sự cố này xuất hiện cho thấy thế giới đã quá phụ thuộc vào một công ty đang bị giám sát gắt gao.

Các ứng dụng của Facebook - bao gồm Facebook, Instagram, WhatsApp, Messenger và Oculus bắt đầu hiển thị thông báo lỗi vào khoảng 11:40 sáng theo giờ Mỹ. Trong vòng vài phút, Facebook đã biến mất khỏi Internet. Sự cố ngừng hoạt động kéo dài hơn năm giờ, trước khi một số ứng dụng dần hoạt động trở lại và phía công ty vẫn cảnh báo rằng các dịch vụ sẽ mất thời gian để ổn định.

Mặc dù vậy, tác động của sự cố này khá sâu rộng và nghiêm trọng. Facebook đã tự xây dựng thành một nền tảng quan trọng với tính năng nhắn tin, phát trực tiếp, thực tế ảo và nhiều dịch vụ kỹ thuật số khác. Ở một số quốc gia, như Myanmar và Ấn Độ, Facebook thậm chí đồng nghĩa với internet. Hơn 3,5 tỷ người trên khắp thế giới sử dụng Facebook, Instagram, Messenger và WhatsApp để giao tiếp với bạn bè và gia đình, phân phối thông điệp chính trị và mở rộng hoạt động kinh doanh của họ thông qua quảng cáo và tiếp cận cộng đồng.

Facebook được sử dụng để đăng nhập vào nhiều ứng dụng và dịch vụ khác, dẫn đến các hiệu ứng domino không mong muốn như mọi người không thể đăng nhập vào các trang web mua sắm hoặc đăng nhập vào TV thông minh và các thiết bị kết nối internet khác.

Trên thực tế, sự cố ngừng hoạt động không phải là hiếm trong lĩnh vực công nghệ, nhưng việc có quá nhiều ứng dụng của cùng 1 công ty truyền thông xã hội lớn nhất thế giới sập cùng lúc  là điều hết sức bất thường. Lần ngừng hoạt động đáng kể cuối cùng của Facebook là vào năm 2019, khi một lỗi kỹ thuật ảnh hưởng đến các trang web của Facebook trong 24 giờ. Điều đó cho thấy rằng, một sự cố có thể làm tê liệt ngay cả những công ty internet mạnh nhất.

Lần này, nguyên nhân của sự cố vẫn chưa được làm rõ. Hai thành viên trong nhóm bảo mật của Facebook giấu tên cho biết, không có khả năng đây là một cuộc tấn công mạng vì một cuộc tấn công thường không ảnh hưởng đến quá nhiều ứng dụng cùng một lúc. Các chuyên gia bảo mật cho biết vấn đề rất có thể xuất phát từ sự cố với máy chủ của Facebook, không cho phép mọi người kết nối với các trang web của Facebook như Instagram và WhatsApp.

Facebook đã xin lỗi vì sự cố ngừng hoạt động. "Chúng tôi rất tiếc", công ty cho biết trên Twitter sau khi các ứng dụng của họ bắt đầu có thể truy cập trở lại. "Cảm ơn các bạn đã đồng hành cùng chúng tôi". 

Sự cố ngừng hoạt động đã thêm vào những khó khăn trong quá trình gắn kết của Facebook. Suốt nhiều tuần, công ty đã bị chỉ trích liên quan đến một người có tên Frances Haugen - cựu giám đốc sản phẩm của Facebook tung ra hàng nghìn trang nghiên cứu nội bộ. Kể từ đó, cô đã gửi cho các phương tiện truyền thông tin tức, các nhà lập pháp và cơ quan quản lý, tiết lộ rằng Facebook biết nhiều tác hại mà các dịch vụ của mình gây ra, bao gồm cả việc Instagram khiến các cô gái tuổi teen cảm thấy tồi tệ hơn về bản thân.

Những tiết lộ đã gây ra một làn sóng phản đối kịch liệt giữa các nhà quản lý, các nhà lập pháp và công chúng. Haugen dự kiến ​​sẽ điều trần vào thứ Ba tại Quốc hội về tác động của Facebook đối với người dùng trẻ.

Khi sự cố ngừng hoạt động bắt đầu, người dùng Facebook và Instagram đã nhanh chóng sử dụng Twitter để than thở và chế giễu về việc họ không thể sử dụng ứng dụng. Hashtag #facebookdown cũng bắt đầu trở thành xu hướng chính. Vô số memes về vụ việc xuất hiện.

Nhưng một sự cảnh báo cũng theo đó xuất hiện: Quá nhiều người trên toàn thế giới dựa vào các ứng dụng để thể hiện cuộc sống hàng ngày của họ.

Mark Donnelly - người điều hành HUH Clothing, một thương hiệu thời trang tập trung vào sức khỏe tinh thần, cho biết: "Với việc Facebook bị sập, chúng tôi mất hàng nghìn đôla doanh thu. Nghe có vẻ không nhiều đối với những người khác, nhưng việc bỏ lỡ bốn hoặc năm giờ bán hàng khiến chúng tôi mất luôn cơ hội kiếm tiền để trả hóa đơn điện hoặc tiền thuê nhà trong tháng". 

Samir Munir, người sở hữu dịch vụ giao đồ ăn ở Delhi, cho biết anh không thể tiếp cận khách hàng hoặc hoàn thành đơn đặt hàng vì vốn điều hành công việc kinh doanh thông qua trang Facebook của mình và nhận đơn đặt hàng qua WhatsApp.

"Mọi thứ đều tạm dừng, toàn bộ công việc kinh doanh của tôi đều dừng", anh nói.

Douglas Veney, một game thủ ở Cleveland cho biết: "Thật khó khi nền tảng thu nhập chính của nhiều người ngừng hoạt động". Veney gọi tình huống này là "đáng sợ".

Bên trong Facebook, các nhân viên cũng nhốn nháo vì hệ thống nội bộ của họ ngừng hoạt động. Theo một bản ghi nhớ nội bộ được gửi cho nhân viên và được chia sẻ với The New York Times, nhóm bảo mật toàn cầu của công ty "đã được thông báo về sự cố ngừng hoạt động của hệ thống ảnh hưởng đến tất cả các hệ thống và công cụ nội bộ của Facebook". Bản ghi nhớ cho biết những công cụ đó bao gồm hệ thống bảo mật, lịch nội bộ và công cụ lập lịch trình.

Các nhân viên cho biết họ gặp khó khăn khi thực hiện cuộc gọi từ điện thoại di động do cơ quan cấp và nhận email từ những người bên ngoài công ty. Nền tảng truyền thông nội bộ của Facebook, Workplace, cũng bị ngưng, khiến nhiều người không thể thực hiện công việc. Một số đã chuyển sang các nền tảng khác để giao tiếp, bao gồm LinkedIn và Zoom cũng như các phòng trò chuyện Discord.

Một số nhân viên của Facebook đã trở lại làm việc tại văn phòng cũng không thể vào các tòa nhà và phòng hội thảo vì thẻ ra vào kỹ thuật số của họ đã ngừng hoạt động. Các kỹ sư bảo mật cho biết họ đã bị cản trở trong việc đánh giá tình trạng ngừng hoạt động vì họ không thể truy cập vào các khu vực máy chủ.

Trung tâm hoạt động bảo mật toàn cầu của Facebook xác định sự cố ngừng hoạt động là "rủi ro CAO đối với Con người, Rủi ro vừa phải đối với Tài sản và rủi ro CAO đối với Danh tiếng của Facebook", bản ghi nhớ của công ty cho biết.

Theo một bản ghi nhớ nội bộ, một nhóm nhỏ nhân viên đã sớm được cử đến trung tâm dữ liệu Santa Clara, California của Facebook để thử "thiết lập lại thủ công" các máy chủ của công ty.

Trong những ngày đầu của Facebook, trang web này thỉnh thoảng bị ngừng hoạt động do hàng triệu người dùng mới tham gia. Trong những năm qua, họ đã chi hàng tỷ USD để xây dựng cơ sở hạ tầng và dịch vụ của mình, mở rộng các trung tâm dữ liệu khổng lồ ở các thành phố bao gồm Prineville, Ore. và Fort Worth.

Công ty cũng đã cố gắng tích hợp cơ sở hạ tầng kỹ thuật cơ bản của Facebook, WhatsApp và Instagram trong vài năm.

John Graham-Cumming, giám đốc công nghệ của Cloudflare, một công ty cơ sở hạ tầng web, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng vấn đề vừa xảy ra rất có thể là do cấu hình sai của máy chủ.

Graham-Cumming nói: "Cứ như thể Facebook vừa nói: Tạm biệt, chúng tôi đi đây".

Nguồn: New York Times

Vân Đàm