Ngày 7.10, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị đánh giá tình hình giải ngân vốn đầu tư từ nguồn vay nước ngoài (ODA) 9 tháng năm 2021. Theo đó, đã có 9 bộ, ngành có văn bản đề nghị trả lại số vốn là 8.054 tỉ đồng, chiếm 44,08% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao. 

Giải ngân mới đạt 19,03% kế hoạch

Cụ thể, theo ông Trương Hùng Long - Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại (Bộ Tài chính) cho biết, 9 tháng qua, tỷ lệ giải ngân vốn vay nước ngoài ở khối bộ, ngành đạt thấp so với các năm 2020 và 2019.

Tính đến ngày 6.10, tỉ lệ giải ngân chung mới đạt 19,03% kế hoạch so với yêu cầu của Chính phủ.

Đáng nói, Bộ Tài chính đã nhận được 9 văn bản của các bộ, ngành đề nghị trả lại kế hoạch vốn với tổng giá trị là 8.054 tỉ đồng. Số vốn này có thể phải điều chuyển cho các bộ, địa phương có nhu cầu giải ngân vượt kế hoạch hoặc buộc phải hủy kế hoạch vốn theo quy định.

Trước đó, cuối năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định giao cho các bộ, ngành, địa phương kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021, trong đó nguồn nước ngoài là 51.550 tỉ đồng, bao gồm bộ, ngành 16.637 tỉ đồng và địa phương là 34.913 tỉ đồng.

Theo đại diện Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại, nguyên nhân tỉ lệ giải ngân vốn ODA đạt thấp do bị tác động mạnh bởi dịch COVID-19. Tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp nhất là tại 19 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam và một số địa phương đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc sản xuất kinh doanh và triển khai các dự án. 

Một số nguyên nhân khác được nêu ra tại hội nghị như: Chậm giải phóng mặt bằng, tái định cư, thiết kế cơ sở, chậm trong đấu thầu, ký hợp đồng; vẫn trong quá trình thực hiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương, quyết định đầu tư, điều chỉnh các hiệp định vay về thời gian, tỉ lệ thanh toán, kinh phí hạng mục,... Một số bộ, ngành có công tác kế hoạch vốn chưa tốt dẫn tới phải huỷ dự toán. 

Nỗ lực trong những tháng cuối năm

Trao đổi tại hội nghị, đại diện Bộ Giao thông Vận tải cho biết đến tháng 9.2021 đã giải ngân 2391 tỉ đồng, bằng 49,43% kế hoạch vốn. Dịch bệnh ảnh hưởng đến công tác giải ngân do tư vấn thiết kế nước ngoài không đến được, ảnh hưởng đến công tác triển khai trong hồ sơ thầu, trao đổi với nhà tài trợ. 

Còn theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, với 18 dự án có tổng vốn được giao là 3.286 tỉ đồng, trong đó 2.845 tỉ đồng vốn ODA, đơn vị này đã giải ngân 45,5% kế hoạch vốn. Kế hoạch giải ngân gặp khó khăn do dịch bệnh, nhiều công trường phải dừng thi công. 

Đưa ra một số giải pháp, ông Trương Hùng Long - Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Tài chính đối ngoại cho rằng, cần phải thúc đẩy và tăng cường giải ngân trong những tháng cuối năm. Các bộ ngành cần tích cực chỉ đạo các dự án triển khai, nhất là các dự án ở vùng không có dịch, không phải giãn cách, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các vướng mắc phát sinh, đặc biệt là các vướng mắc liên quan đến chế độ, chính sách nhằm đẩy nhanh tốc độ giải ngân các dự án.

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp tháo gỡ khó khăn, thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công; ứng dụng công nghệ thông tin hơn nữa trong giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi; tiếp tục hoàn thiện quá trình kiểm soát chi, xử lý đơn rút vốn tại Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước để đảm bảo đúng thời hạn, đúng chế độ quy định.

Bộ Tài chính cũng sẽ kiến nghị Chính phủ về giải pháp xem trước hồ sơ, tài liệu trên bản điện tử (sử dụng bản scan) để rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ ở các khâu của quá trình triển khai dự án.

"Hi vọng rằng từ nay tới cuối năm, các bộ, ngành sẽ làm tốt nhất ở mức có thể để đạt được kết quả giải ngân tốt nhất" - ông Trương Hùng Long nói.