Sau một thời gian dài tiến hóa, con người cũng đã biết làm toán. Tổ tiên của chúng ta dùng những con số và phép tính để chia thức ăn, ước tính xem họ có thể băng qua rừng trước khi đêm xuống hay không...

Nhiều thế kỷ trôi qua, khoa học cũng ngày càng tiến bộ, chúng ta bắt đầu sử dụng toán học cho những mục đích phức tạp hơn. Dưới đây là 4 quy tắc toán học sẽ giúp bạn trở nên thông minh hơn trong kinh doanh.

Xác suất, đường cơ sở và ước tính

Xác suất là một nhánh của toán học, được thiết kế để tính toán khả năng xảy ra của một sự kiện nào đó. Ví dụ, trong một lần tung đồng xu, khả năng xuất hiện mặt sấp hoặc mặt ngửa là như nhau, đều là 50%.

Các doanh nhân thông minh dựa vào xác suất để ước tính cơ hội thành công của công việc kinh doanh. Điều này giúp họ có thêm cơ sở và niềm tin để thực hiện chúng. Ví dụ, cơ hội thành công của SpaceX và Tesla chỉ chiếm 10% nhưng Elon Musk vẫn quyết định mạo hiểm đầu tư vào nó.

Con số thực tế này đã mang lại nguồn động lực vô cùng to lớn cho Elon Musk và các cộng sự của ông, họ biết trước con đường mình đi rất gian nan nên càng phải cố gắng nhiều hơn. Còn nếu thất bại? Họ thấy mình vẫn được an ủi phần nào, vì họ không phải là những người duy nhất vấp ngã.

Trung bình 90% các công ty khởi nghiệp đều rơi vào thất bại. Và tỷ lệ đó được gọi là đường cơ sở.

Nói chung, đường cơ sở là khả năng xảy ra trung bình của một sự kiện cụ thể hoặc điểm tham chiếu mà bạn có thể sử dụng để ước tính. Các đường cơ sở thường đưa ra các dự đoán thực tế.

Dưới đây là một ví dụ cụ thể về cách sử dụng đường cơ sở trong ước tính.

Ở Mỹ, 12% người dân thường xuyên sử dụng xe đạp làm phương tiện di chuyển của mình. Và đó là đường cơ sở.

Giả sử bạn điều hành một doanh nghiệp bán lốp xe trong một thành phố có 10.000 dân. Các con số nói rằng bạn có khả năng có 1.200 khách hàng tiềm năng. Nếu mỗi khách hàng thay lốp xe mỗi năm một lần, bạn có thể kiếm được tới 2.400 đơn hàng.

Cứ như vậy, bạn có thể ước tính được doanh thu hàng năm của mình.

Xác suất và đường cơ sở là những công cụ giúp đưa ra các quyết định tuyệt vời vì chúng dựa trên những dữ liệu khách quan, mà hầu hết các doanh nhân đều thiếu đi yếu tố này. Họ tự hào về những quyết định chủ quan, "phi lý" và cuối cùng phải ngậm ngùi kết thúc công việc kinh doanh của mình.

Đừng trở thành những người doanh nhân như vậy. Hãy đánh cược một cách khoa học và thông minh.

Tiêu chuẩn Kelly

John Kelly là một nhà khoa học chuyên phân tích tín hiệu điện thoại. Phòng thí nghiệm mà ông làm việc sau đó đã được Nokia mua lại.

Ông đã đưa ra một công thức xác định độ lớn tối ưu cho các cuộc gọi đường dài. Và John sẽ không thể ngờ rằng các nhà đầu tư huyền thoại như Warren Buffett và Bill Gross sau này sẽ sử dụng khám phá của mình để tối đa hóa tỷ lệ thành công của họ trong các cuộc đầu tư.

Hiện nay có xuất hiện rất nhiều phiên bản khác nhau của Tiêu chuẩn Kelly, nhưng tất cả đều phục vụ chung một mục đích cốt lõi là: cho bạn biết cách để phân bổ số tiền của mình một cách hợp lý cho một khoản đầu tư nhất định.

Đây là công thức Tiêu chuẩn Kelly cơ bản:

Ví dụ:

Giả sử bạn có một cơ hội đầu tư có khả năng thành công là 80% (xác suất chiến thắng) và có thể nhận lại 20% lợi nhuận (lãi). Tuy nhiên, nếu khoản đầu tư này thất bại, bạn sẽ mất 10% số tiền của mình (thâm hụt).

Trong trường hợp này, Tiêu chuẩn Kelly (K%) cho biết bạn chỉ nên đầu tư 70% số tiền của mình. Tôi lựa chọn những con số đó để cho bạn thấy rằng ngay cả với một cơ hội đầu tư cực kỳ tuyệt vời, toán học vẫn sẽ khuyên bạn không nên đánh cược tất cả những gì mình có.

Tiêu chuẩn Kelly không chỉ áp dụng cho các khoản đầu tư tài chính. Bạn cũng có thể sử dụng nó để quản lý thời gian, doanh số và các lĩnh vực khác trong cuộc sống.

Hãy nhớ: Đừng bao giờ đặt cược 100% những gì mà bạn đang có vào cùng một canh bạc.

Phân phối Pareto

Vilfredo Pareto là một kỹ sư người Ý, rất quan tâm đến triết học và kinh tế học. Vào một ngày cuối những năm 1880, Pareto đã quyết định nghiên cứu cách để phân phối của cải ở đất nước này.

Rất nhanh chóng, ông phát hiện ra rằng 80% người giàu ở Ý chiếm 20% dân số. Nhiều thập kỷ sau, một anh chàng thông minh khác tên là Joseph Juran nhận ra rằng phát hiện của Pareto có thể áp dụng để phân phối năng suất, gây quỹ và thậm chí cả dân số ở các thành phố lớn.

Kết quả quan sát của Pareto được khái quát thành nguyên tắc sau:

80% hậu quả đến từ 20% nguyên nhân.

Trong kinh doanh, phân phối Pareto có nghĩa là 80% thu nhập sẽ đến từ 20% công việc của bạn. Nếu bạn muốn tối ưu hóa thời gian và năng lượng, hãy xác định chính xác và rõ ràng 20% công việc của mình (có thể là sản phẩm, khách hàng hay một nhiệm vụ nào đó) và dành cho chúng nhiều sự chú ý hơn.

Đây là lý do đầu tiên tôi đưa ra Nguyên tắc Pareto.

Lý do thứ hai liên quan đến một quan sát tương tự có thể thay đổi cuộc chơi đối với nhiều chủ doanh nghiệp. Nó được gọi là…

Quy tắc thiểu số

Trở lại câu chuyện khi tôi còn làm việc tại Sân bay Paris Charles De Gaulle, tôi có một đồng nghiệp chơi với nhau khá thân là người Hồi giáo. Một lần, chúng tôi quyết định "trốn" khỏi căng tin của công ty và đến một trung tâm mua sắm gần đó để ăn trưa.

Như bạn cũng biết thì người Hồi giáo chỉ ăn thịt Halal và đó là lý do tại sao tôi nghĩ đến món sushi khi chúng tôi đến các nhà hàng. Nhưng người bạn tôi đã dừng lại trước một cửa hàng nhượng quyền của Pháp chuyên về gà quay.

Anh ấy nói: "Thức ăn ở đây rất tuyệt. Và 100% đều là Halal."

Điều đó làm tôi khá ngạc nhiên vì hầu hết các nhà hàng Halal đều có tên viết bằng tiếng Ả Rập hoặc châu Á. Tại sao một nhà hàng Pháp thuần túy lại phục vụ đồ ăn Halal?

Nếu từ góc độ kinh doanh, câu trả lời sẽ trở nên rõ ràng hơn. Những người "bình thường" sẽ không ngại ăn Halal. Nhưng những người có tôn giáo chỉ ăn Halal thì sẽ không bao giờ ăn loại thực phẩm nào khác.

Vì vậy, ví dụ có một nhóm 12 người, trong đó một cá nhân là người ăn Halal thì chắc hẳn họ sẽ chọn dùng bữa tại một nhà hàng sushi hơn là đến một cửa hàng nhượng quyền của Pháp chuyên về gà quay. Tóm lại, đó là quy tắc thiểu số.

Các doanh nhân thông minh dự đoán quy luật thiểu số bằng cách đáp ứng sở thích của những người thiểu số không linh hoạt. Họ biết rằng đa số linh hoạt sẽ rất dễ dàng tuân theo. Và kết quả là họ nên mở rộng tập khách hàng của mình để tối đa hóa lợi nhuận.

Toán học cho phép chúng ta suy luận logic và chính những suy luận logic đó sẽ giúp đưa ra các quyết định thông minh. Trong kinh doanh, ai đưa ra quyết định sáng suốt nhất sẽ là người chiến thắng.

Tạo cho mình một lợi thế chiến thuật bằng cách ghi nhớ bốn quy tắc sau:

● Xác suất & Đường cơ sở — Bạn có thể đưa ra các ước tính mang tính chính xác cao và thực tế hơn.

● Tiêu chuẩn Kelly — Đừng bao giờ đặt cược quá 25% những thứ mà bạn có vào cùng một canh bạc. Hãy đa dạng hóa các khoản đầu tư và cả cách mà bạn sử dụng thời gian của mình.

● Phân phối Pareto — 80% hậu quả đến từ 20% nguyên nhân. Hãy tập trung vào những gì quan trọng nhất.

● Quy tắc thiểu số — Người ăn chay không bao giờ ăn thực phẩm không thuần chay, nhưng người không ăn chay lại có thể ăn thực phẩm thuần chay. Hãy đáp ứng các nhu cầu của thiểu số không linh hoạt để mở rộng tập khách hàng của bạn.

Mai Lâm