Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga, dư luận cử tri ghi nhận sự đóng góp tích cực của một số cá nhân hoạt động từ thiện khi xảy ra thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, để ngăn ngừa khả năng xảy ra tình trạng trục lợi, cần có quy định của pháp luật về vấn đề này.
Hoạt động đấu thầu, chỉ định thầu còn nhiều sơ hở
Tiếp tục chương trình làm việc kỳ họp 2, Quốc hội khoá XV, chiều nay (23.10), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo thẩm tra các báo cáo về công tác của Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật và công tác thi hành án năm 2021.
Về báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, bà Lê Thị Nga đồng tình với những nhận định, đánh giá của Chính phủ về kết quả cũng như hạn chế trong công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp nhấn mạnh, mặc dù về tổng thể chung, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm giảm, tuy nhiên một số loại tội phạm nghiêm trọng gia tăng.
Theo bà Nga, công tác quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu, chỉ định thầu, định giá, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước còn nhiều sơ hở, bất cập tạo điều kiện cho các đối tượng thông đồng để trục lợi, gây thất thoát lớn tài sản của nhà nước.
Đặc biệt, dư luận cử tri ghi nhận sự đóng góp tích cực của một số cá nhân hoạt động từ thiện khi xảy ra thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, để ngăn ngừa khả năng xảy ra tình trạng trục lợi của một số cá nhân khi thực hiện hoạt động từ thiện có kêu gọi đóng góp từ nhân dân thì cần có quy định của pháp luật về vấn đề này.
Năm 2021, tỷ lệ khám phá tội phạm xâm phạm trật tự xã hội đạt 87,05% (trong đó án rất nghiêm trọng đạt 95%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt 96,6%). Tuy nhiên, việc áp dụng biện pháp ngăn chặn bắt, tạm giữ, tạm giam còn nhiều vi phạm. Vẫn còn 12 trường hợp bị Cơ quan điều tra khởi tố oan.
Số bản án có hiệu lực thi hành đang còn tồn đọng lớn
Về báo cáo của Viện trưởng VKSNDTC trong công tác của ngành kiểm sát, Ủy ban Tư pháp nhận thấy, năm 2021, công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự của VKSND các cấp tiếp tục được tăng cường và đạt nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ truy tố đúng thời hạn, truy tố đúng tội danh tiếp tục vượt cao so với chỉ tiêu của Quốc hội.
Tuy nhiên, vẫn còn 16 trường hợp bị oan liên quan đến trách nhiệm của VKSND; 85 vụ án TAND trả hồ sơ yêu cầu khởi tố tội phạm mới và người phạm tội mới (VKSND đã khởi tố 23 vụ theo yêu cầu). Trong giai đoạn xét xử, vẫn còn 32 trường hợp VKSND phải rút một phần hoặc toàn bộ quyết định truy tố; 38 trường hợp truy tố thiếu căn cứ, sai tội danh, sai khung hình phạt.
Chất lượng kháng nghị phúc thẩm trong một số vụ án còn hạn chế, không có căn cứ, dẫn đến VKSND cấp trên phải rút 45 kháng nghị của VKSND cấp dưới. Đồng thời, dư luận cử tri còn nhiều băn khoăn, cho rằng số vụ án được khởi tố, điều tra vẫn chưa phản ánh đúng tình hình vi phạm, tiêu cực trong hoạt động tư pháp.
Vẫn còn một số VKSND chưa kịp thời phát hiện vi phạm trong thi hành án hình sự; số người bị tạm giữ phạm tội mới, số phạm nhân bỏ trốn cao hơn năm trước. Việc kiểm sát án có điều kiện thi hành và án chưa có điều kiện thi hành trong một số trường hợp còn chưa chặt chẽ.
Đáng lưu ý, trong thi hành án hành chính, số bản án có hiệu lực thi hành đang còn tồn đọng rất lớn và ngày càng gia tăng nhưng VKSND rất ít thực hiện quyền kiến nghị theo quy định của Luật Tố tụng hành chính để thi hành nghiêm túc bản án. Số kiến nghị chỉ chiếm 7,4% số lượng án hành chính đang còn tồn đọng.
Về báo cáo của Chánh án TANDTC về công tác của các tòa án, bà Lê Thị Nga cho biết, các TAND đã đưa ra xét xử kịp thời, áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người phạm tội liên quan đến phòng, chống dịch bệnh COVID-19.
Các vụ án kinh tế-tham nhũng và các vụ án thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo đã được xét xử kịp thời, nghiêm minh. Chú trọng áp dụng các biện pháp thu hồi tài sản đã bị chiếm đoạt về ngân sách Nhà nước.