Chiều nay (23/10), Quốc hội sẽ nghe Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm, thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2021.

An ninh mạng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn, nhất là hoạt động tấn công, phát tán mã độc, phần mềm gián điệp mạng nhằm vào hệ thống cổng, trang thông tin điện tử của các cơ quan nhà nước. Bên cạnh đó, an ninh kinh tế tiềm ẩn nhiều nguy cơ thách thức, rủi ro do tác động của đại dịch COVID-19. Theo Chính phủ, trong kỳ báo cáo (từ 1/10/2020 đến 30/9/2021), Cơ quan An ninh điều tra các cấp đã khởi tố 23 vụ, 31 bị can phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia, góp phần xử lý nghiêm các đối tượng. Chính phủ nhận định, tình hình an ninh quốc gia còn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp.

Mặc dù hầu hết các loại tội phạm đều giảm, song Chính phủ cũng cho rằng, tình hình tội phạm còn diễn biến phức tạp. Đáng lưu ý, tội phạm giết người tuy giảm về số vụ nhưng xảy ra một số vụ hành vi gây án dã man, nhiều vụ do mâu thuẫn cá nhân bột phát, mâu thuẫn tình cảm kéo dài nhưng không được giải quyết kịp thời.

Báo cáo Chính phủ cho hay, năm 2021, cơ quan chức năng đã phát hiện hơn 8.080 vụ, hơn 7.030 đối tượng, 73 tổ chức (tăng hơn 230%, trong đó có 10 pháp nhân thương mại phạm tội về trật tự quản lý kinh tế). Đồng thời phát hiện 371 vụ (tăng 22,44%), 687 đối tượng (tăng 5,69%) phạm tội về tham nhũng, chức vụ.

Đáng lưu ý, thời gian qua đã tăng cường công tác nghiệp vụ, nhận diện các vi phạm, chọn đúng khâu đột phá để phát hiện, xử lý theo phương châm "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực". Cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý một số vụ án kinh tế, tham nhũng trong lĩnh vực y tế, giáo dục có tác dụng răn đe, lan tỏa, phòng ngừa chung trên cả lĩnh vực.

Đối với tội phạm liên quan đến dịch bệnh, cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý 325 vụ vi phạm liên quan đến sản xuất, vận chuyển khẩu trang, găng tay không bảo đảm chất lượng, nguồn gốc, thu giữ gần 5 triệu khẩu trang y tế và nhiều tấn găng tay không đảm bảo chất lượng, nguồn gốc.

Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng đã điều tra, xử lý nghiêm các đối tượng trong các cơ quan chức năng "bảo kê", bao che cho hoạt động phạm tội kinh tế, buôn lậu. Báo cáo Chính phủ dẫn chứng qua vụ án buôn lậu xăng dầu tại Đồng Nai đã khởi tố Ngô Văn Thụy, Đội trưởng Đội kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan.

Qua vụ án sản xuất sách giáo khoa giả tại Hà Nội, đã khởi tố Trần Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội và 4 đối tượng là cán bộ Cục Quản lý thị trường Hà Nội.

Đấu thầu, chỉ định thầu…có nhiều sơ hở

Thẩm tra báo cáo, Ủy ban Tư pháp cơ bản đồng tình với những nhận định, đánh giá của Chính phủ về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cho rằng mặc dù về tổng thể chung, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm giảm nhưng một số loại tội phạm nghiêm trọng gia tăng. Số vụ giết người tuy có giảm, tuy nhiên lại xảy ra một số vụ với tính chất, mức độ nguy hiểm, hậu quả đặc biệt nghiêm trọng…

Ủy ban Tư pháp đề nghị Chính phủ cần có đánh giá cụ thể hơn nữa về hiệu quả của công tác phòng ngừa với các loại tội phạm này, các nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm và có giải pháp để đấu tranh có hiệu quả trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Ủy ban Tư pháp cũng đánh giá công tác quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu, chỉ định thầu, định giá, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước còn nhiều sơ hở, bất cập tạo điều kiện cho các đối tượng thông đồng để trục lợi, gây thất thoát lớn tài sản của nhà nước.

Điển hình như, vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng tại Bệnh viện Tim Hà Nội; Vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng tại Sở Giáo dục và đào tạo tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Quảng Ninh; Vụ án xảy ra tại Tổng Công ty thoát nước Hà Nội trong vụ mua chế phẩm Redoxy 3C…

Cũng theo cơ quan thẩm tra, dư luận cử tri ghi nhận sự đóng góp tích cực của một số cá nhân hoạt động từ thiện khi xảy ra thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, để ngăn ngừa khả năng xảy ra tình trạng trục lợi của một số cá nhân khi thực hiện hoạt động từ thiện có kêu gọi đóng góp từ nhân dân, cần sớm có quy định của pháp luật về vấn đề này.

Luân Dũng