Hãng Reuters đưa tin Úc và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) ngày 27-10 đã nhất trí thiết lập "quan hệ đối tác chiến lược toàn diện", một dấu hiệu cho thấy Canberra có tham vọng đóng một vai trò lớn hơn trong khu vực.
Quan hệ đối tác này sẽ tăng cường hơn nữa quan hệ ngoại giao và an ninh của Úc trong một khu vực đang phát triển nhanh chóng, vốn đang trở thành nơi cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc.
Động thái trên được các bên đưa ra tại Hội nghị cấp cao thường niên ASEAN-Úc lần thứ nhất được tổ chức trực tuyến hôm 27-10.
Úc, ASEAN nhất trí thiết lập 'quan hệ đối tác chiến lược toàn diện'. Ảnh: REUTERS
Tuy các mục tiêu chiến lược cụ thể của mối quan hệ đối tác chưa được công bố, song Thủ tướng Úc Scott Morrison hôm 27-10 đã đưa ra cam kết rằng Úc sẽ "hỗ trợ về thực chất".
“Cột mốc quan trọng này nhấn mạnh cam kết của Úc đối với vai trò trung tâm của ASEAN ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và định vị mối quan hệ đối tác của chúng ta trong tương lai” - ông Morrison tuyên bố.
"Úc ủng hộ một khu vực hòa bình, ổn định, năng động và thịnh vượng, với ASEAN là trung tâm" – ông Morrison nhấn mạnh.
Brunei, với tư cách là chủ tịch ASEAN, cho biết thỏa thuận này "đánh dấu một chương mới trong quan hệ" và sẽ "đầy ý nghĩa, thực chất và cùng có lợi".
Theo Reuters, Canberra cho biết sẽ đầu tư 154 triệu USD vào các dự án ở Đông Nam Á về an ninh năng lượng và y tế, chống khủng bố, chiến đấu chống tội phạm xuyên quốc gia, cùng hàng trăm suất học bổng.
Trung Quốc cũng đã tìm kiếm một thỏa thuận ở cấp chiến lược tương tự với ASEAN.
Reuters dẫn hai nguồn tin ngoại giao cho biết Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã gặp các nhà lãnh đạo ASEAN hôm 26-10 và các nhà lãnh đạo của khối sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 11 tại một hội nghị thượng đỉnh trực tuyến đặc biệt.
Theo Reuters, ông Morrison hôm 27-10 cũng tìm cách trấn an ASEAN rằng hiệp ước an ninh ba bên AUKUS với Mỹ và Anh không phải là mối đe dọa đối với khu vực.
“AUKUS bổ sung vào mạng lưới quan hệ đối tác của chúng tôi nhằm hỗ trợ sự ổn định và an ninh trong khu vực” – ông Morrison nói.
Tổng thống Indonesia Joko Widodo hôm 27-10 cho biết ông lo ngại AUKUS “có thể châm ngòi cho sự cạnh tranh trong khu vực”, theo Ngoại trưởng Retno Marsudi.
Đồng minh của Mỹ là Philippines đã ủng hộ AUKUS, song Tổng thống Rodrigo Duterte hôm 27-10 cho biết hiệp ước này “phải bổ sung và không làm phức tạp các phương pháp làm việc của chúng tôi về sự hợp tác”.
Úc đã có quan hệ đối tác chiến lược song phương ở nhiều cấp độ với Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Singapore, Philippines và Việt Nam.