Tính từ đầu tháng 9, đồng nhân dân tệ giảm khoảng 4% so với đồng USD trong bối cảnh Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) quyết liệt thắt chặt chính sách tiền tệ, đẩy giá của đồng bạc xanh lên cao. Trong tuần vừa qua, đồng tiền của Trung Quốc thậm chí rơi xuống ngưỡng thấp nhất lịch sử trên thị trường tiền tệ quốc tế. Trong khi đó, giá trị đồng tiền này trên thị trường nội địa cũng giảm xuống đáy 14 năm so với đồng USD, điều chưa từng xảy ra từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008.

Đồng nội địa yếu được coi là điểm tích cực đối với hoạt động xuất khẩu. Tuy nhiên, sự ổn định của nhân dân tệ đóng vai trò quan trọng hơn đối với Trung Quốc nói riêng và cả thế giới nói chung qua hoạt động thương mại. Đối với nhiều nền kinh tế mới nổi, đồng nhân dân tệ thậm chí được coi là một “móc neo” quan trọng.

Tại sao đồng nhân dân tệ lại suy yếu?

Nguyên nhân dẫn tới đà suy yếu của đồng nhân dân tệ không chỉ bắt nguồn từ quá trình Fed thắt chặt chính sách tiền tệ nhằm sớm kéo giảm lạm phát mà còn từ bức tranh triển vọng ảm đạm của kinh tế Trung Quốc. Trong quý II, quốc gia này ghi nhận tăng trưởng GDP chỉ 0,4% do chịu ảnh hưởng tiêu cực từ các lệnh phong tỏa, các quy định phòng dịch Covid-19 nghiêm ngặt trong khi thị trường bất động sản, trụ cột của nền kinh tế, liên tục suy yếu.

Để thúc đẩy tăng trưởng, Trung Quốc duy trì quan điểm chính sách tiền tệ nới lỏng đồng thời đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng. Điều này khiến đồng nhân dân tệ đặc biệt dễ bị tổn thương trong bối cảnh nhà đầu tư gia giảm bớt sự quan tâm tới các loại hình tài sản tại Trung Quốc khi lãi suất thấp hoặc sụt giảm và sự bất định về đường lối chính sách. Tuy đồng nhân dân tệ đang hướng tới năm giảm giá mạnh nhất trong vòng gần ba thập kỷ trở lại đây, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) vẫn chưa thực hiện bất cứ một giải pháp quyết liệt nào hoặc can thiệp vào thị trường nhằm hạn chế đà giảm giá của đồng tiền nội địa, giống như Nhật Bản và Anh đã làm thời gian gần đây.

Tầm quan trọng của việc công bố tỷ giá tham chiếu hàng ngày?

PBOC quản lý đồng nhân dân tệ thông qua cơ chế thả nổi có kiểm soát. Cơ quan này hàng ngày sẽ công bố tỷ giá hối đoái tham chiếu dựa trên đề xuất của 14 ngân hàng lớn trong sáng các phiên giao dịch và cho phép tỷ giá thực tế giao động xung quanh trên hoặc dưới ngưỡng đó 2%. Trước năm 2014, biến động tỷ giá được quy định ở ngưỡng 0,3%.

Được thông báo vào 9h15 giờ Bắc Kinh, tỷ giá tham chiếu chính là công cụ quan trọng nhất của PBoC nhằm duy trì sức ảnh hưởng của cơ quan này tới hoạt động giao dịch đồng nhân dân tệ. Đề xuất tỷ giá của 14 ngân hàng không được công bố, qua đó cho phép PBoC có thể linh hoạt điều chỉnh tỷ giá tham chiếu trong trường hợp cần thiết. Việc neo tỷ giá tham chiếu cao hoặc thấp hơn so với dự báo của nhà đầu tư cũng được coi là tín hiệu giúp PBoC định hình giá trị của đồng nhân dân tệ.

Nhân dân tệ yếu có lợi với Trung Quốc?

Đồng tiền nội địa trượt giá là tin tốt đối với xuất khẩu, lĩnh vực ước tính đóng góp 1/3 tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay. Lần gần nhất đồng nhân dân tệ giảm xuống ngưỡng thấp tương tự là vào năm 2018-2019, thời điểm căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang. Tuy nhiên, PBoC muốn tránh việc đà giảm giá của đồng nhân dân tệ vượt ra ngoài tầm kiểm soát, gây ra tình trạng thất thoát vốn và tăng giá các mặt hàng nhập khẩu. Đồng tiền nội địa suy yếu cũng đồng nghĩa với việc chi phí cho các chuyến đi ra nước ngoài của người dân, một khi Trung Quốc mở cửa biên giới, trở nên đắt đỏ hơn.

Động thái tiếp theo của PBoC?

Ngoài việc ấn định tỷ giá ở ngưỡng cao, phát đi các tín hiệu cảnh báo và gia tăng chi phí bán khống đồng nhân dân tệ, PBoC có thể chỉ đạo trực tiếp các ngân hàng lớn giới hạn đà trượt giá của đồng tiền này. Một số phương án khác trong rổ công cụ mà PBoC có thể áp dụng bao gồm hỗ trợ tỷ giá nhân dân tệ thông qua khối lượng giao dịch hàng ngày, và bơm thêm thanh khoản vào các thị trường tiền tệ trong và ngoài nước. Một số biện pháp mạnh tay hơn như kiểm soát vốn có thể được áp dụng nhưng rất ít chuyên gia cho rằng PBoC sẽ lựa chọn cách tiếp cận này trong tương lai gần.

Nhân dân tệ trên thị trường nội địa và quốc tế khác nhau như thế nào?

Hong Kong (Trung Quốc) chính là thị trường giao dịch đồng nhân dân tệ sơ cấp bên ngoài thị trường nội địa. Đồng nhân dân tệ được giao dịch trên thị trường nước ngoài có ký hiệu là CNH, dùng để phân biệt với đồng nhân dân tệ được giao dịch trong nước CNY. CNY được giao dịch trong ngưỡng thời gian cố định từ 9h30 tới 23h30 giờ Bắc Kinh nhưng CNH lại được giao dịch không giới hạn. Điều đó khiến cho CNH nhạy cảm hơn và phản ánh sát hơn những biến động trên thị trường tiền tệ quốc tế.