NMN hay nicotinamide mononucleotide là một phân tử được tìm thấy tự nhiên trong tất cả các sinh vật. Đây là một tiền chất thiết yếu trong quá trình tổng hợp NAD+, một coenzyme quan trọng tạo điều kiện cho hơn 400 phản ứng trao đổi chất trong cơ thể và góp phần chống lão hóa.

Các sản phẩm chứa NMN được cho là có thể ngăn chặn các dấu hiệu của lão hóa tế bào

Vì sao nên bổ sung NMN?

Duy trì làn da sáng khỏe là ưu tiên của nhiều người. Tuy nhiên, dù các sản phẩm chăm sóc da như kem dưỡng ẩm, huyết thanh và kem dưỡng mắt có thể giúp cải thiện vẻ ngoài của làn da, cấu trúc của da vẫn không thể thoát khỏi tuổi tác. Khi tuổi thọ trung bình của con người tiếp tục tăng, số người tìm kiếm các biện pháp khắc phục những vấn đề liên quan đến tuổi tác cũng 
tăng theo. 

Một trong những trọng tâm nghiên cứu của giới khoa học là các hệ thống cảm nhận chất dinh dưỡng, bao gồm mTOR - chịu trách nhiệm điều chỉnh tổng hợp protein và tăng trưởng tế bào; AMPK (kinase protein hoạt hóa) - cảnh báo trạng thái năng lượng thấp, sirtuin - một họ gồm bảy protein quan trọng đối với sự biểu hiện DNA và quá trình lão hóa khi kết hợp hoạt động cùng NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide - enzyme có trong tất cả tế bào sống). Trên cơ thể sống, sự gia tăng mức độ nội bào của NAD+ tạo ra những sự thay đổi giúp tăng cường khả năng sống sót, bao gồm thúc đẩy sản xuất năng lượng và điều chỉnh quá trình sửa chữa tế bào.

Trên thực tế, quá trình lão hóa được kích hoạt bởi sự giảm sinh tổng hợp NAD+, từ đó dẫn đến các khiếm khuyết chức năng trong cơ quan và mô. Lão hóa được đánh dấu bởi sự thay đổi biểu sinh, sự bất ổn định của bộ gen, khả năng cảm nhận chất dinh dưỡng thay đổi, tiêu hao phần bảo vệ ở đầu nhiễm sắc thể, rối loạn chức năng ty thể, lão hóa tế bào, cạn kiệt tế bào gốc và rối loạn giao tiếp giữa các tế bào. 

Nhìn chung, khi đến tuổi trung niên, mức NAD+ của con người giảm một nửa so với thời trẻ. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng việc tăng mức NAD+ sẽ làm tăng độ nhạy insulin, đảo ngược rối loạn chức năng ty thể và kéo dài tuổi thọ. Mức NAD+ có thể được tăng lên bằng cách kích hoạt các enzyme kích thích tổng hợp NAD+, ức chế enzyme CD38 gây phân hủy NAD+ hoặc bổ sung các tiền chất NAD+, bao gồm nicotinamide riboside (NR) và NMN.

Khi sử dụng qua đường uống, NMN nhanh chóng được hấp thu và chuyển đổi thành NAD+.

Trong thí nghiệm ở động vật, việc bổ sung NMN đã làm tăng sinh tổng hợp NAD+, ức chế viêm mô mỡ do tuổi tác, tăng cường tiết insulin và hoạt động của insulin, cải thiện chức năng ty thể, cải thiện chức năng tế bào thần kinh trong não... Do đó, bổ sung NMN có thể là một biện pháp can thiệp chống lão hóa hiệu quả.

Tác động của NMN với con người

Khi tuổi thọ của con người tăng lên, nhu cầu níu giữ nét thanh xuân ngày càng được quan tâm

Trong cơ thể, một bản giao hưởng của các biến đổi đan xen cho phép tổng hợp và điều hòa NAD+. Trước đây, khoa học đã chứng minh vitamin B3 là thành phần xây dựng NAD+. Bây giờ, nhiều bằng chứng rộng rãi cho thấy NMN cũng là một tiền thân mạnh mẽ cho NAD+.

NMN tạo thành từ ba nhóm phân tử ribose, nicotinamide và phosphate, được tìm thấy với một lượng nhỏ trong trái cây và rau như bơ, bông cải xanh, bắp cải, đậu nành Nhật Bản, dưa leo...

Trong nhiều nghiên cứu trên chuột về bệnh tật và lão hóa, NMN đã chứng minh một loạt tác dụng đáng chú ý, mang lại lợi ích cho các tình trạng khác nhau, từ bệnh tiểu đường đến bệnh Alzheimer và thiếu máu cục bộ.

David Sinclair - giáo sư Khoa Di truyền tại Trường Y Harvard (Mỹ) - cho biết NMN cho kết quả tốt trong thí nghiệm ở chuột như giảm béo phì, cải thiện khối lượng cơ và sự linh hoạt trong quá trình trao đổi chất đồng thời trì hoãn sự lão hóa dựa trên 20 phép đo sức khỏe bao gồm thính giác và thị lực.

Ở những con chuột được lai tạo để mắc bệnh tiểu đường hoặc béo phì, NMN giúp cải thiện hoạt động điều tiết và tăng tính hiệu quả của insulin. NMN còn giúp phục hồi cơ xương ở chuột già và làm chậm sự suy giảm nhận thức ở mô hình chuột mắc bệnh Alzheimer, bằng cách kéo dài sự tồn tại của các tế bào thần kinh và giảm các loại phản ứng oxy hóa, duy trì tính toàn vẹn của hàng rào máu não.

Ngoài ra, NMN có thể ngăn chặn tình trạng viêm liên quan đến lão hóa. Trên thực tế, những con chuột già dường như phản ứng nhanh hơn trước NMN so với nhóm chuột trẻ hơn. 

Cấu trúc phân tử của NMN

Nghiên cứu lâm sàng ở người đầu tiên về NMN được thực hiện tại Nhật Bản. Trong giai đoạn đầu của thử nghiệm, các nhà nghiên cứu kết luận liều khuyến cáo của NMN cho người lớn từ 30-60 tuổi là 500mg/ngày. Người trên 65 tuổi có thể dùng tới 750mg/ngày.

Một số nghiên cứu được Cơ quan Quản lý Dược phẩm Liên bang Mỹ phê duyệt cho thấy NMN an toàn để tiêu thụ dưới dạng thực phẩm bổ sung.

Tại Mỹ, các nhà khoa học Trường đại học Y khoa Washington đang tiến hành một thử nghiệm đánh giá tác động của liều 250mg NMN hằng ngày đối với sự trao đổi chất của con người và hệ tim mạch. Hiện tại, không có tác dụng phụ nào của NMN được ghi nhận ở người. Dù vậy, có bằng chứng cho thấy hệ vi sinh vật đường ruột có thể can thiệp vào quá trình trao đổi chất và ngăn cản quá trình hấp thu NMN qua đường tiêu hóa khi được sử dụng bằng đường uống.

Thị trường thiếu sự kiểm soát

Các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và mỹ phẩm chứa NMN đang ngày càng phổ biến ở Bắc Mỹ, châu Âu và khu vực Đông Á, đặc biệt là tại thị trường Trung Quốc trong hai năm qua nhờ lời hứa “kéo dài tuổi thanh xuân”. Thị trường NMN toàn cầu được định giá 253 triệu USD vào năm 2020 và dự kiến đạt 386 triệu USD vào cuối năm 2027.

Dù vậy, Samuel Klein - bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng tại Trường đại học Washington ở St Louis, Mỹ - cảnh báo: “NMN cải thiện tác động có hại do tuổi tác và cải thiện một số chức năng trao đổi chất trong các thí nghiệm ở động vật. Điều này dẫn đến việc NMN được bán trên toàn thế giới như một chất bổ sung trong chế độ ăn uống, dù có rất ít dữ liệu chứng minh rằng nó có tác dụng tương tự ở người”. 

Thực phẩm chứa khoảng 1mg NMN trở lên trong mỗi 100g bao gồm bông cải xanh, bắp cải, cà chua, bơ, dưa leo, nấm, thịt bò, tôm…

Tháng 8/2022 tại Trung Quốc, một nhóm công ty sản xuất thành phần NMN và các công ty lớn trong ngành hóa mỹ phẩm như Bloomage Biotechnology đã xuất bản một danh sách tiêu chuẩn kỹ thuật nhằm đảm bảo chất lượng của sản phẩm NMN bán tại nước này. Dù vậy, danh sách trên chỉ mang tính thỏa thuận riêng trong ngành và không bị ràng buộc pháp lý.

Cathy Yu - Giám đốc bộ phận hàng hóa thực phẩm tại Công ty tư vấn quy định và an toàn sản phẩm CIRS (trụ sở tại Hàng Châu, Trung Quốc) - nhận xét: “Các sản phẩm bổ sung NMN khá phổ biến trên các trang thương mại điện tử nhưng vấn đề đáng quan tâm là chất lượng sản phẩm thay đổi rất nhiều tùy thuộc công ty sản xuất. Đó là lý do ngành công nghiệp này cần đưa ra một quy chuẩn riêng”.

Tuy không có bên thứ ba nào chịu trách nhiệm kiểm tra việc tuân thủ bộ quy chuẩn, các công ty cả ở Trung Quốc và nước ngoài có thể chứng minh chất lượng sản phẩm thông qua chứng nhận kiểm định tại phòng thí nghiệm. Theo đó, sản phẩm NMN nguyên liệu phải được tinh chế thành dạng bột với độ tinh khiết ít nhất 99,5%. 

Vì NMN đã được bán như một sản phẩm thực phẩm chức năng chứ không phải là một loại thuốc điều trị được quản lý chặt chẽ, các nhà sản xuất dược phẩm lớn có rất ít động lực để thực hiện những thử nghiệm về NMN trên người.

Bác sĩ Klein chia sẻ: "Cần có kinh phí từ các khoản tài trợ của chính phủ, các tổ chức hoặc ngành công nghiệp để thực hiện các nghiên cứu bổ sung ở người nhằm đánh giá thêm về hiệu quả điều trị tiềm năng và tính an toàn của các sản phẩm chứa NMN được tiếp thị là có tác dụng chống lão hóa và an toàn cho người tiêu dùng". 

Ngọc Hạ