Bộ phim Hair Love (trái) chuyển thể từ sách cùng tên - Ảnh: IMDb

Nhân Tháng nhận thức về ung thư vú, bạn đọc yêu điện ảnh có thể xem lại hai bộ phim Mondays at Racine và Hair Love. Cả hai khai thác những khía cạnh khác nhau về câu chuyện làm đẹp của phụ nữ và điều đặc biệt, họ là những bệnh nhân ung thư vú và ung thư nói chung.

Mondays at Racine (đề cử Oscar phim tài liệu xuất sắc nhất năm 2013) mở đầu với cảnh những người phụ nữ thích thú thử nhiều mẫu nón trong một cửa hiệu làm đẹp. Họ nô đùa trước vẻ ngoài mới lạ của nhau. Bối cảnh đó là một salon làm đẹp đặc biệt ở Long Island, New York. Vào những ngày thứ hai của mỗi tháng, Racine (ghép từ tên hai chị em sáng lập - Rachel và Cynthia) mở dịch vụ miễn phí cho những bệnh nhân ung thư. Ý tưởng xuất phát từ câu chuyện mẹ họ qua đời do ung thư vú vào năm 1984.

Giãi bày bên mái tóc giả

Từ cửa hiệu tóc, từng câu chuyện riêng của khách hàng được mở ra. Những người phụ nữ đã, đang trải qua hóa trị, xạ trị và phẫu thuật cắt vú đến tiệm không chỉ để nhận được mái tóc giả mới hay bộ móng đẹp. 

Họ đến để tìm kiếm sự thấu cảm và sẻ chia về thứ mà y khoa không thể giúp họ được, chính là nỗi buồn khi mất đi mái tóc, như lời nhiều bệnh nhân nữ trong đoạn phim tài liệu gần 40 phút chia sẻ, việc mất đi mái tóc là "mất đi một phần bản thân" và sự nữ tính của họ. Những tâm tư chỉ được thổ lộ sau khi lớp tóc giả được tháo ra, hoặc khi họ bắt đầu nhận ra cuộc đời mình sắp sửa gắn với mái đầu trọc lóc. Một nỗi đau khác cũng chỉ những người cùng cảnh ngộ mới xoa dịu được cho nhau: cảm giác bị mất đi phần ngực...

Bên cạnh những giãi bày của người phụ nữ, phim còn đưa đến khán giả chia sẻ của những người chồng song hành cùng họ. Muôn màu của cuộc sống hôn nhân được phơi bày. Có cặp vẫn hạnh phúc, dí dỏm cười đùa, có cặp đưa hôn nhân vào ngõ cụt khi người bạn đời mệt mỏi với hành trình điều trị đằng đẵng không hồi kết.

Với Rachel và Cynthia, việc giúp cho những người bệnh trở nên xinh đẹp xuất phát từ niềm tin rằng bất kỳ ai cũng có vẻ đẹp được toát ra từ bên trong, và khi có được vẻ đẹp mới, họ có thể chiến đấu với căn bệnh này không chút lo sợ. Cả hai nhìn nhận đây giống như "Ngôi nhà trú ẩn cho dịch vụ chăm sóc tâm linh", nơi bệnh nhân có thể tìm kiếm sự kết nối và khích lệ những người xa lạ bỗng chốc trở thành chị em.

Cảnh trong phim Mondays at Racine - Ảnh: IMDb

Kiểu tóc và lòng dũng cảm

Trong phim Hair Love (giải Oscar phim hoạt hình ngắn xuất sắc nhất năm 2020), Zuri háo hức sửa soạn bộ cánh thật xinh cho một dịp đặc biệt. Váy đẹp, áo đẹp, giày đẹp, khổ nỗi chỉ thiếu tóc đẹp. Cô bé quyết định ngồi làm kiểu tóc ưa thích qua clip hướng dẫn của một vlogger, tuy nhiên kết quả lại cho ra mớ ổ quạ. Người bố trẻ thấy đầu tóc con rối bời như thế bèn hốt hoảng gỡ hết ra và ụp chiếc mũ len lên mớ tóc xù của cô. Thương cho đứa con khóc òa, anh đành học theo clip hướng dẫn để làm ra kiểu tóc thật đẹp cho con.

Về sau, khán giả được biết rằng Zuri muốn mình thật đẹp như vậy để được gặp mẹ - cũng chính là vlogger trong đoạn clip, đang buồn bã vì mái đầu trọc khi điều trị ung thư. Và ngày hôm đó cũng là ngày cô xuất viện về cùng hai cha con. Khoảnh khắc làm người xem tan chảy chính là lúc Zuri vuốt ve và hôn mái đầu mẹ, cũng như tặng mẹ bức tranh vẽ mẹ như một nữ hoàng đeo vương miện.

Với mục đích ban đầu là tôn vinh nên nét đặc trưng của bé gái và phụ nữ gốc Phi - mái tóc dày xoăn, bộ phim sau cùng đưa đến một thông điệp nhân văn và thống nhất: hành trình đến với cái đẹp, sự tự tin luôn cần nhiều nỗ lực và rất nhiều yêu thương. Nếu cô bé và người cha cần rất nhiều nỗ lực để tạo nên kiểu tóc đẹp cho ngày đến thăm cô, thì chính người mẹ cũng đã dũng cảm chấp nhận mất đi mái tóc để điều trị với hy vọng tiếp tục đồng hành cùng cha con họ trên quãng đời này.

Đời người, chuyện gì là quan trọng nhất?

TTO - Đại sự đời người là gì? Mỗi người có câu trả lời riêng cho mình. Biên kịch kiêm đạo diễn Lưu Giang Giang đã đi tìm lời đáp đó trong suốt gần 2 giờ đồng hồ của phim Nhân sinh đại sự.