Không lạ lẫm gì trước những áp lực chính trị, ông Jerome Powell hồi đầu tuần đã trở thành tâm điểm của sự quan ngại trong bức thư mà Thượng nghị sĩ Sherrod Brown – đảng Dân chủ ở Ohio - gửi đi. Ông Brown đề cập tới nguy cơ việc làm suy giảm khi FED tăng lãi suất, phương thức mà họ đang sử dụng để chống lạm phát.
“Nhiệm vụ của các ông là chống lại lạm phát nhưng không phải vì vậy mà các ông bỏ qua trách nhiệm của chính mình trong việc đảm bảo rằng chúng ta có đủ việc làm. Khả năng mất việc do thắt chặt tiền tệ quá mức sẽ chỉ làm trầm trọng thêm những vấn đề mà lạm phát gây ra cho tầng lớp lao động”, Thượng nghị sĩ Brown viết.
Bức thư được gửi tới FED khi chưa đầy một tuần nữa sẽ diễn ra cuộc họp chính sách kéo dài 2 ngày của Ngân hàng trung ương Mỹ. Người ta tin rằng FED sẽ tăng lãi suất 0,75% lần thứ 4 liên tiếp sau cuộc họp kết thúc vào ngày 2/11. Điều đó sẽ đưa lãi suất chuẩn của FED lên 3,75 đến 4%, mức cao nhất kể từ đầu năm 2008 và cũng là tốc độ tăng lãi suất nhanh nhất kể từ đầu những năm 1980.
Dù không đề xuất một lộ trình hành động cụ thể nhưng Thượng nghị sĩ Brown nhắc nhở ông Powell rằng FED có 2 nhiệm vụ là duy trì lạm phát ở mức thấp cũng như toàn dụng lao động (trạng thái của nền kinh tế mà tất cả mọi người thuộc lực lượng lao động đều có việc làm). Từ đó, vị Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ đề nghị: “Quyết định mà các ông đưa ra ở cuộc họp tiếp theo của Ủy ban Thị trường mở Liên bang Mỹ (FOMC) cần phản ánh cam kết của các ông đối với nhiệm vụ kép này”.
Chu kỳ tăng lãi suất gần nhất của FED là giai đoạn 2016 đến tháng 12/2018. Thời điểm đó, ông Powell đã phải đối mặt với những lời chỉ trích gay gắt từ ông Donald Trump, người đang đảm trách cương vị Tổng thống. Thậm chí, ông Trump còn gọi lãnh đạo các Ngân hàng trung ương của FED là “những kẻ đầu trọc”, thậm chí ám chỉ ông Powell là “kẻ thù lớn nhất của đất nước”.
Thời điểm đó, các thành viên đảng Dân chủ, bao gồm cả Tổng thống đương nhiệm Joe Biden, đã chỉ trích ông Trump khi can thiệp vào hoạt động của FED. Họ tái khẳng định rằng Ngân hàng Trung ương của Mỹ không phải chịu áp lực chính trị khi xây dựng chính sách tiền tệ.
Thực tế, những luận điểm mà Thượng nghị sĩ Dân chủ Sherrod Brown đưa ra nhẹ nhàng hơn so với những gì ông Trump từng gây áp lực. Các nhà phân tích cũng cho rằng bức thư này khó có thể làm thay đổi việc ra quyết định của FED. Dẫu vậy, quan điểm của các lãnh đạo Ngân hàng Trung ương Mỹ có vẻ cũng đang thay đổi.
Mức tăng 0,75% trong cuộc họp chính sách sắp tới là điều mà người ta không còn tranh cãi. Tuy nhiên, chỉ 36% số người tin rằng FED sẽ tăng lãi 0,75% vào cuộc họp tháng 12 của FOMC, thay vì gần 80% như trước đó.
Sự thay đổi tâm lý này bắt nguồn từ những nhận xét thận trọng của các quan chức FED, bao gồm cả Phó Chủ tịch Lael Brainard và Chủ tịch FED San Francisco Mary Daly. Bà Daly còn nói rằng mình đang tìm kiếm những con số có thể khiến FED làm chậm tốc độ tăng lãi suất của mình.
Người phát ngôn của FED cho biết ông Powell đã nhận được bức thư từ Thượng nghị sĩ Brown và nói rằng chính sách thông thường của họ là phản hồi những thông điệp đó một cách trực tiếp. Trong quá khứ, ông Powell thường từ chối trả lời khi được hỏi liệu áp lực chính trị có thể ảnh ưởng tới việc ra quyết định của FED hay không.
Tuy nhiên, áp lực từ ông Brown không phải là duy nhất. Thời gian gần đây, ông Powell phải đối mặt nhiều chỉ trích từ những người khác ở Đồi Capitol. Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, đảng Dân chủ ở Massachusetts và cũng là cựu ứng viên tổng thống, gọi ông Powell là nguy hiểm. Gần đây, bà Warren cũng cảnh báo việc tăng lãi suất có thể tác động tới việc làm. Thượng nghị sĩ Joe Manchin, đảng Dân chủ ở Virginia, cũng chỉ trích ông Powell vào năm ngoái.
Peter Boockvar, Giám đốc đầu tư tại Bleakley Advisory Group, cho biết: “Tôi không nhất thiết cho rằng ông Powell chịu áp lực chính trị. Tuy nhiên, tôi tự hỏi rằng liệu một số đồng nghiệp của ông ấy có đang trở nên diều hau hay không. Hiện tại, việc làm vẫn ổn nhưng khi thời gian trôi qua và tốc độ tăng trưởng tiếp tục chậm lại, việc sa thải sẽ gia tăng với tốc độ đáng quan ngại hơn. Tôi tin rằng áp lực cũng sẽ ngày cảng tăng”.
Tăng lương đã diễn ra mạnh mẽ suốt nhiều năm qua. Tuy nhiên, một số công ty cho biết họ đang đóng băng việc tuyển dụng hoặc cắt giảm nhân sự khi điều kiện kinh tế gặp khó. Nền kinh tế tăng trưởng chậm lại và lạm phát cao đang khiến bối cảnh trở nên ngày càng khó khăn hơn cho đảng Dân chủ trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, được tổ chức tháng 11 tới. Nếu đánh mất quyền kiểm soát ở ít nhất 1 trong 2 viện của Quốc hội Mỹ, phần còn lại trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông Biden sẽ rất khó khăn.
Cả thị trường và người dân Mỹ đều sẽ tập trung vào kết quả cuộc họp chính sách của FED trong thứ 4 tuần tới, chỉ 6 ngày trước khi cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ diễn ra.
Tham khảo: CNBC