*Bài viết thể hiện quan điểm của Tim Culpan - tay viết của Bloomberg Opinion trong lĩnh vực công nghệ.

Sea Ltd. là công ty mẹ của Shopee và là một start up nổi tiếng đến từ Singapore. Nhà đầu tư trên toàn thế giới sẽ tự động viên mình rằng họ đã bỏ lỡ cơ hội trước đà tăng mạnh của cổ phiếu này.

Dẫu vậy, họ không nên cảm thấy hối tiếc vì đã "đứng bên ngoài" khi cổ phiếu của công ty internet Đông Nam Á tăng 395% vào năm ngoái. Đó là bởi, đà tăng bùng nổ này phần lớn là thiếu cơ sở. Theo Yoolim Lee đến từ Bloomberg News, đây là công ty có hiệu quả hoạt động tốt thứ 2 trong số các cổ phiếu có giá trị hơn 100 tỷ USD, chỉ đứng sau Tesla. Cổ phiếu Sea hiện có giá trị gấp khoảng 29 lần doanh thu năm 2020 và gấp 16 lần doanh số ước tính trong năm nay. Trong khi đó, các số liệu này của Tesla lần lượt là khoảng 21 lần và 14 lần.

Kết quả kinh doanh quý IV và cả năm 2020 của Sea vừa được công bố hôm 2/3, nêu bật những kỳ vọng tiến tới mức vốn hóa 128 tỷ USD. Doanh thu năm 2020 của Sea dự kiến tăng gấp đôi nhờ nhu cầu thương mại điện tử và trò chơi trực tuyến mạnh mẽ. Trong ba quý đầu năm 2020, Sea báo cáo doanh thu 2,8 tỷ USD , tăng gấp đôi so với một năm trước đó.

Tuy nhiên, tập đoàn này vẫn gánh khoản khoản lỗ ròng 1,09 tỷ USD , giảm từ 1,17 tỷ USD năm 2019. Công ty này không có lợi nhuận trong 2 năm qua, trong khi Tesla lại báo lãi 6 quý liên tiếp. Trên thực tế, Sea chưa bao giờ có lãi và các nhà phân tích cũng dự đoán công ty này sẽ tiếp tục tình trạng như vậy trong 2 năm tới.

Nhìn chung, đối với các trường hợp đặt cược lớn vào những doanh nghiệp thua lỗ triền miên, nhà đầu tư dường như tin rằng tốc độ tăng trưởng vượt trội sẽ đưa Sea đi "đúng hướng", tiến tới mức lợi nhuận phù hợp và định giá cao vượt trội.

Ở thời điểm hiện tại, công ty này có 2 mảng kinh doanh chính đó là giải trí và thương mại điện tử. Ngoài ra, Sea còn phát triển lĩnh vực thứ 3 đó là dịch vụ tài chính kỹ thuật số, chủ yếu xoay quanh các dịch vụ thanh toán phù hợp với hoạt động bán lẻ trực tuyến của họ.

Động cơ tăng trưởng của start up này chính là thương mại điện tử, với doanh thu trong mảng này tăng gần gấp đôi trong quý IV và cả năm ngoái. Tuy nhiên, công ty này vẫn không có lợi nhuận, không phải chỉ vì các chi phí logistics hay các loại phí khác đang tăng cao, mà còn bởi Sea tiếp tục chi rất nhiều cho hoạt động marketing để thúc đẩy lợi nhuận.

Mặt khác, mảng kinh doanh mang lại lợi nhuận vững chắc là giải trí. Dù tốc độ tăng trưởng ở mảng này chậm hơn nhưng vẫn ở mức khá ấn tượng là 77,5% và thúc đẩy cả công ty. Vấn đề khiến Culpan quan tâm là sự phụ thuộc của Sea vào tựa game Free Fire – trò chơi bắn súng trực tuyến.

Theo Sea, Free Fire là trò chơi trên các thiết bị cầm tay được tải xuống nhiều nhất trên toàn cầu vào năm ngoái - thành tích ghi nhận 2 năm liên tiếp. Mặc dù đây là một kỳ tích thực sự ấn tượng, nhưng nhà đầu tư vẫn cân nhắc xem công ty này có thể "hái ra tiền" nhờ tựa game trên trong bao lâu, trước khi người tiêu dùng chán nản. Trong khi đó, Sea cũng đang nỗ lực phát triển những tựa game khác - một trong số đó sẽ "kén" người chơi hơn, nhưng thành tích như Free Fire lại là điều không chắc chắn.

Mảng cuối cùng đó là dịch vụ tài chính, có thể sẽ là yếu tố xoay chiều đối với Sea. Tuy nhiên, công ty lại đang "đốt tiền" cho lĩnh vực này. Tuy nhiên, việc đặt cược lĩnh vực này của Sea có thể phát triển như Alipay của Ant Group hay WeChat Pay của Tencent. Họ có thể giúp dịch vụ của mình trở thành một nền tảng thanh toán phổ biến, nhưng phải đối mặt với nhiều đối thủ sừng sỏ như Gojek, Grab và thậm chí cả Line.

Các nhà đầu tư muốn đặt cược vào tương lai tăng trưởng của startup kỹ thuật số Đông Nam Á này có nhiều lý do để tin tưởng vào họ. Tuy nhiên, niềm tin sẽ không thể bảo vệ cho mức định giá cao ấn tượng như vậy mãi mãi.

Tham khảo Bloomberg