Nhân dân làng An Hải xưa và người dân huyện Côn Đảo ngày nay tổ chức lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến - Ảnh: TTXVN

Quyết định điều chỉnh tên gọi của di sản văn hóa phi vật thể được Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng ký ngày 28-10.

Quyết định này nhằm điều chỉnh tên gọi di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến trong quyết định ngày 4-4 của bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch thành tên gọi: Lễ hội truyền thống Lễ giỗ bà Phi Yến tại huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Việc điều chỉnh tên gọi nhằm tránh "gây hiểu nhầm về một nhân vật lịch sử".

Cùng với việc điều chỉnh tên gọi, một số thông tin trong hồ sơ di sản quốc gia của lễ hội này cũng được điều chỉnh theo hướng làm sâu sắc hơn những giá trị đặc trưng văn hóa, tín ngưỡng truyền thống của cư dân biển đảo; lược bỏ các yếu tố mới, không xác thực về lịch sử theo yêu cầu của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch trong công văn gửi UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu hôm 20-6.

Trước đó, ngày 4-4, lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến ở huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Trong hồ sơ để xét công nhận di sản quốc gia với lễ hội này, có những thông tin khiến Hội đồng Phúc tộc và một số nhà nghiên cứu bức xúc.

Vì vậy, quyết định của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Hội đồng Phúc tộc và một số nhà nghiên cứu đã lên tiếng trên Tuổi Trẻ ngày 19-4 "Lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến thành di sản quốc gia, vì sao giới sử học băn khoăn?".

Ngày 26-4, Hội đồng Phúc tộc Việt Nam gửi văn bản đến Thủ tướng, đề nghị thu hồi quyết định công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia với lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến ở huyện Côn Đảo.

Trong văn bản, Hội đồng Phúc tộc Việt Nam khẳng định "thứ phi Hoàng Phi Yến chỉ là nhân vật hư cấu".

Cuối tháng 5, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia cùng xem xét, xử lý kiến nghị của Hội đồng Phúc tộc Việt Nam.

Ngày 20-6, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch có văn bản gửi UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về thư kiến nghị của Hội đồng Phúc tộc Việt Nam rút lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến khỏi danh mục di sản phi vật thể quốc gia.

Trong đó khẳng định việc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đề xuất gọi tên di sản là lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến, cùng một số chi tiết trong hồ sơ đề cập tới truyền thuyết của bà "có thể gây hiểu nhầm về một nhân vật lịch sử".

Để đảm bảo nguyên tắc tôn trọng cộng đồng chủ thể di sản "tránh gây hiểu nhầm về lịch sử, hoặc gây xung đột giữa các cộng đồng trong khối đại đoàn kết các dân tộc Việt Nam", bộ đề nghị UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với chủ thể của di sản nghiên cứu điều chỉnh tên gọi chính thức của di sản tại hồ sơ và các thành phần kèm theo cho phù hợp, tránh dùng tên gọi có thể gây ra hiểu nhầm về một nhân vật lịch sử.

Hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể quốc gia này cũng phải được điều chỉnh theo hướng làm sâu sắc hơn những giá trị đặc trưng văn hóa, tín ngưỡng truyền thống của cư dân biển đảo; lược bỏ các yếu tố mới, không xác thực về lịch sử.

Đề nghị đổi tên di sản lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến để tránh xung đột giữa các cộng đồng

TTO - Sau phản ánh của Tuổi Trẻ về quyết định lễ giỗ bà thứ phi Hoàng Phi Yến là di sản phi vật thể quốc gia khiến Phúc tộc, người dân Huế bức xúc, Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch vừa đề nghị đổi tên di sản phi vật thể quốc gia này.