Bộ Xây dựng đang chủ trì đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp trong giai đoạn 2022 - 2030 - Ảnh: TỰ TRUNG

Vợ chồng anh Hùng (tạm trú TP Thủ Đức) vào TP.HCM lập nghiệp gần 20 năm, đã có hai con. Cần mẫn làm lụng, tiết kiệm đủ hướng mới có được 1 tỉ đồng để mua nhà. Vậy mà cứ nghe bạn bè hồ hởi trúng bất động sản nhờ giá tăng vùn vụt, anh chị chỉ biết khóc thầm. 

Ước mơ an cư vẫn xa vời. Chỉ có an ủi là trong xã hội có rất nhiều người khóc thầm với giấc mơ an cư như anh chị.

Kẻ cười nụ, người khóc thầm trước sự méo mó của thị trường bất động sản. Nhiều người trúng đậm nhưng nộp thuế chẳng bao nhiêu. Họ cứ mua, cứ gom bởi có ai đánh thuế nặng người có nhiều nhà đất đâu! 

Một con số mà ngẫm nghĩ thấy nhức nhối, theo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), chỉ số giá nhà ở của Việt Nam cao gấp hơn 20 lần so với thu nhập trung bình của xã hội. Rồi đất nước chúng ta chưa giàu, ấy vậy mà nhà giá bình dân chỉ chiếm tỉ lệ quá khiêm tốn, như năm 2020 chỉ là 1% trong khi nhà ở cao cấp chiếm đến 74%. Vậy thị trường bất động sản đang phục vụ ai?

Thôi thì cũng phải chấp nhận dành phần nào đó cho kinh doanh, cho bất động sản cao cấp, còn lại cũng phải có tỉ lệ kha khá nhà ở dành cho người thu nhập thấp. Mà muốn có giá thấp thì phải có ưu đãi, có chính sách hỗ trợ đặc biệt là đất, cần có bàn tay của Nhà nước.

Thế nhưng, xã hội có thói quen gọi "đất vàng", "đất kim cương". Mà đã là vàng, kim cương thì ai cũng muốn ngắm nghía, muốn xí phần, muốn khai thác sao cho có lợi nhất. Cứ thế, đất vàng để dành cho thương mại, cho kinh doanh, cho cao cấp. 

Ngặt nỗi, thời buổi đất chật người đông, đất nào chẳng là vàng, chẳng là kim cương. Cứ vậy, đất cho nhà ở xã hội cứ "mỏng" đi, xa dần... Chủ trương là chính quyền phải quyết liệt đấu giá "đất vàng", "đất kim cương", rồi dùng một phần nguồn lực để quay lại đầu tư quỹ đất, hỗ trợ giảm thuế, ưu đãi lãi suất vay cho doanh nghiệp đầu tư và người mua nhà ở xã hội, tạo ra quỹ nhà giá bình dân. 

Những dòng chữ trên ai cũng biết, được nói nhiều, thậm chí đưa vào chính sách, nhưng thực tế giá nhà vẫn nằm ngoài khả năng của đại đa số người dân. Vẫn là câu hỏi: Thị trường bất động sản đang phục vụ ai?

Những ngày tới, các vấn đề về thị trường bất động sản, từ trái phiếu doanh nghiệp bất động sản, dự án trùm mền cho đến nhà ở xã hội... sẽ được các đại biểu Quốc hội nêu ra chất vấn thành viên Chính phủ. Chắc chắn sẽ có hứa hẹn, cam kết, nhưng chỉ chuyển động từ Chính phủ cũng sẽ khó có thêm quỹ đất cho nhà giá rẻ nếu các địa phương chưa vào cuộc.

Hiện Bộ Xây dựng đang chủ trì đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp trong giai đoạn 2022 - 2030. Tại sao chỉ là ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội? Dành thêm đất để xây nhà ở xã hội có được không? Thật khó. 

Vì vậy, cũng có người nói vui rằng từ nay đừng gọi là "đất vàng" hay "đất kim cương" nữa để họ khỏi phải dòm ngó, tranh giành, xí phần; để địa phương bớt đi suy nghĩ khai thác tối đa quỹ đất vàng, đất kim cương cho mục đích thương mại. 

Biết đâu nhờ vậy mà có thêm đất để xây nhà ở cho người thu nhập thấp!

Bài toán nhà ở cho người thu nhập thấp

Sau đại dịch, bài toán an cư cho người lao động thu nhập thấp càng trở nên bức thiết và đòi hỏi sự vào cuộc của toàn xã hội.