Cắt đứt kênh giao dịch lợi nhuận cao

Theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), việc Nhật Bản quyết định cấm bán phần lớn xe ô tô qua sử dụng sang Nga đã làm gián đoạn ngành thương mại trị giá gần 2 tỷ USD hàng năm.

Chính phủ Nhật Bản đã cấm xuất khẩu gần như tất cả các loại xe (trừ xe ô tô bình dân cỡ nhỏ) sang Nga, cắt đứt kênh giao dịch lợi nhuận cao với các loại xe Toyota, Honda và Nissan đã qua sử dụng thông qua một mạng lưới các sàn môi giới và các cảng nhỏ, đặc biệt là Fushiki - trung tâm xuất khẩu quan trọng trên Biển Nhật Bản.

Lệnh cấm trên đã khiến giá ô tô cũ của Nhật Bản giảm xuống, các sàn môi giới phải đua nhau chuyển xe sang các khu vực khác, đặc biệt là các thị trường mà vô lăng ô tô đặt ở bên phải như New Zealand, Đông Nam Á và châu Phi.

Nhu cầu của Nga đối với xe ô tô đã qua sử dụng từ Nhật Bản đã tăng mạnh sau khi các hãng ô tô nước ngoài, bao gồm Toyota, rút lui khỏi hoạt động kinh doanh ở Nga.

Năm ngoái, Nga đã mua hơn 1/4 lượng ô tô đã qua sử dụng của Nhật Bản, mức cao kỷ lục so với thời điểm năm 2020 - khi thị trường Nga chỉ chiếm khoảng 15% lượng xuất khẩu ô tô đã qua sử dụng của Nhật Bản.

Đáng nói, Moscow còn mua vào với mức giá trung bình mỗi xe gần 8.200 USD, gấp đôi so với giá vào năm 2020.

Theo dữ liệu thương mại, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này từ Nhật Bản của Nga có thể lên đến 1,9 tỷ USD cho cả năm 2023 trước khi Nhật Bản áp đặt lệnh cấm khắt khe hơn nói trên.

Số liệu từ cơ quan phân tích Autostat của Nga cho thấy, hơn một nửa trong số 303.000 ô tô đã qua sử dụng được Nga nhập khẩu trong 8 tháng đầu năm đến từ Nhật Bản, tương đương một nửa doanh số 606.950 xe mới của các thương hiệu Nga và Trung Quốc được bán ra trong cùng kỳ.

Tình hình kinh doanh lao dốc

Cho tới tháng 7 năm nay, SV Alliance - một công ty xuất khẩu ô tô có trụ sở tại Toyama - đã đưa trung bình khoảng 6.500 ô tô qua sử dụng đến Nga mỗi tháng. Số ô tô này được chuyển từ Fushiki, cách Vladivostok của Nga khoảng 800 km, và tàu chở hàng chỉ mất hai ngày để đến nơi.

Olesya Alekseeva, điều phối viên hậu cần tại SV Alliance cho biết: "Doanh số kinh doanh đã giảm khoảng 70% và chúng tôi phải cho nghỉ một số nhân công vì không có đủ việc làm".

Trong nhiều thập kỷ qua, Nhật Bản là quốc gia hàng đầu trong lĩnh vực xuất khẩu ô tô đã qua sử dụng. Nguyên nhân là do hệ thống kiểm tra bắt buộc đối với xe đã qua sủ dụng tại Nhật Bản khiến chi phí sử dụng, bảo dưỡng xe cũ còn cao hơn chi phí mua xe mới.

Ông Takanori Kikuchi - Giám đốc chính sách thương mại ô tô tại Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, cho biết chính phủ Nhật Bản đang theo dõi để xem lệnh cấm này sẽ gây ra những tác động như thế nào.

Ban đầu, Nhật Bản cấm xuất khẩu xe hạng sang tới Nga vào tháng 4 năm ngoái, sau đó tiếp tục cấm xuất khẩu thêm xe tải hạng nặng vào tháng 6.

Theo lệnh cấm mới nhất đưa ra vào cuối tháng 8, các đại lý vẫn được phép xuất khẩu các xe nhỏ hơn, chẳng hạn như Toyota Yaris hoặc Honda Fit, sang Nga.

Giám đốc điều hành Wataru Nishiwaki của Element Trading - một đại lý ô tô đã qua sử dụng ở tỉnh Niigata giáp Toyama - cho biết tỷ lệ doanh thu từ Nga trong hoạt động bán xe của họ đã giảm từ 50% xuống 20%.

Dữ liệu sơ bộ từ công ty đấu giá ô tô USS cho thấy, số lượng xe ô tô qua sử dụng được chào bán đã tăng hơn 20% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước, nhưng giá bán trung bình của các phương tiện đã giảm 7%.

Việc giá bán giảm được một số bên hoan nghênh, ví dụ như công ty tái chế pin 4R Energy - liên doanh giữa Nissan và công ty thương mại Sumitomo. Giám đốc điều hành Yutaka Horie cho biết, 4R Energy đã nhận được một "lợi thế quan trọng" khi các loại ô tô qua sử dụng (ví dụ như Nissan LEAF) có giá bán giảm. Giá thấp mang tới cho công ty này cơ hội lớn hơn để đảm bảo nguồn cung.