Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trong giai đoạn điều chỉnh sau 6 tháng tăng điểm liên tục. Diễn biến của chứng khoán Việt Nam đồng pha với xu hướng chung toàn cầu, nhưng có phần tích cực hơn. Trong ngắn hạn, tâm lý nhà đầu tư đang bị tác động bởi những yếu tố đến từ quốc tế và trong nước. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn phát đi tín hiệu tiếp tục tăng lãi suất trong khi chỉ số DXY mạnh lên khiến dòng vốn đầu tư xoay chiều.

Trong nước, động thái phát hành tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước, tăng trưởng tín dụng hay những biến số vĩ mô được giới đầu tư chú ý. Song, nhịp điều chỉnh của thị trường cũng sẽ mở ra cơ hội khi định giá doanh nghiệp ở mức phù hợp hơn.

Tại toạ đàm “Tâm điểm vĩ mô & thị trường chứng khoán quý IV/2023", ông Đào Minh Châu – Phó Giám đốc phân tích cổ phiếu của SSI Research cho biết, hiện nay nền kinh tế nói chung trong ngắn hạn vẫn còn khó khăn, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, số lượng nhóm ngành có tăng trưởng lợi nhuận dương là không nhiều, trong đó bao gồm thép, chứng khoán, dầu khí, công nghệ.

Về nhóm chứng khoán, thanh khoản thị trường quý III/2023 đã tăng 50% so với trung bình năm ngoái, giúp công ty chứng khoán tăng kết quả kinh doanh từ các mảng như môi giới, cho vay.

Còn các doanh nghiệp thép hầu như đều ghi lỗ kỷ lục trong năm 2022. Từ giờ đến cuối năm, ông Châu dự báo các doanh nghiệp thép chưa thể quay lại mức trung bình nhưng cũng đã cải thiện so với kết quả năm ngoái, khi các công ty không còn ghi nhận trích lập hàng tồn kho lớn như 2022. Giá thép hiện cũng chỉ mới đi ngang chứ chưa tăng.

Với nhóm dầu khí, giá dầu đã phục hội khá tốt trong nửa cuối năm nay. Trong thời gian tới, các tổ chức dự báo lớn đều nhận định, giá dầu có thể điều chỉnh về quanh vùng 90 USD/thùng do nhu cầu phục hồi và chính sách cắt giảm của Nga và OPEC+ vẫn còn. Ngoài ra, theo SSI Research, những xung đột gần đây sẽ là yếu tố có thể hỗ trợ giá dầu trong ngắn hạn.

Với dòng bất động sản, nhóm này được chuyên gia dự báo vẫn còn thách thức cho đến ít nhất khoảng giữa năm 2024. Lượng trái phiếu bất động sản đáo hạn vẫn còn lớn (khoảng 200.000 - 300.000 tỷ đồng trong vài năm tới). 

"Những con "sóng" nếu có sẽ không phải là những con sóng lớn, cơ hội đầu tư sẽ mang tính nhỏ lẻ hơn có thể đến cho các đơn vị có quỹ đất sạch, được cấp mới", ông Châu nói. Bên cạnh đó, nhóm bất động khu công nghiệp sẽ trăng trưởng tốt hơn bất động sản dân dụng. Ngoài ra, một số nhóm ngành khác cũng có kỳ tăng trưởng tốt trong 2024 như phân bón, bán lẻ hay thủy sản.

Qua năm 2024, SSI Research dự báo tổng lợi nhuận doanh nghiệp tăng 17% so với mức giảm 3% của 2023, và mức tăng trưởng sẽ đến từ nhiều nhóm ngành hơn. Lợi nhuận doanh nghiệp được kỳ vọng cải thiện mạnh trong năm 2024 tại nhiều nhóm ngành như bán lẻ, thép, phân bón, thủy sản. Dù vậy, mặt bằng định giá hiện tại đã phản ánh một phần triển vọng phục hồi lợi nhuận. Do đó, nhà đầu tư cân nhắc mua vào ở những nhịp điều chỉnh hơn là “mua đuổi”.

Nói đến câu chuyện triển vọng ngành ngân hàng trong 1-2 năm tới, ông Trần Ngọc Báu – CEO WiGroup lưu ý đến thu nhập lãi thuần và chi phí dự phòng bởi đây là hai chỉ số cấu trúc nên lợi nhuận ngân hàng. Một ngân hàng muốn tăng trưởng được về thu nhập lãi thuần cần cải thiện tỉ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) và tăng trưởng tín dụng.

Trong năm 2023, cả NIM và tăng trưởng tín dụng đều khó. Hiện tỉ lệ thu nhập lãi thuần ở trạng thái suy giảm nhẹ đặc biệt trong quý II và quý III/2023, ông Báu cũng dự báo quý IV tới, chỉ số này cũng chưa phục hồi được.

Ngoài tăng trưởng lãi thuần, nhà đầu tư cũng lần lưu ý đến khả năng sinh lời bình quân, chi phí vốn bình quân và tăng trưởng tín dụng của các ngân hàng. Về chi phí dự phòng, mặc dù nợ xấu tăng nhanh nhưng chi phí dự phòng trong 2-3 năm vừa rồi không tăng. Việc này giúp ngân hàng có lợi nhận tốt do không phải tăng chi phí cho trích lập dự phòng.

Tuy nhiên, vấn đề hiện tại, theo CEO WiGroup là chỉ số bao phủ nợ xấu hệ thống giảm nhanh từ mức 150% còn khoảng 100%. Do vậy, thời gian tới buộc các ngân hàng phải tăng chi phí dự phòng. Bởi nợ xấu được dự báo lập đỉnh trong quý IV/2023.

"Quý II/2024 là thời điểm phù hợp để ngành ngân hàng có sự tăng trưởng trở lại", ông Báu nhận định.