Thông tin này được nêu tại báo cáo tóm tắt của Bộ Công Thương về tờ trình sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 83 và 95 kinh doanh xăng dầu, gửi Văn Phòng Chính phủ ngày 10/10. Theo đó, Bộ nêu hai phương án điều hành giá xăng dầu được Bộ Công Thương.

Một là giữ nguyên như hiện nay nhưng rà soát và sửa quy định về phương thức, tần suất xác định các chi phí để tính đúng, đủ và kịp thời hơn cho doanh nghiệp.

Phương án thứ hai, Nhà nước chỉ công bố các yếu tố cấu thành giá, doanh nghiệp đầu mối trên cơ sở này sẽ tự xác định, công bố giá bán lẻ. Sau đó họ báo cáo về liên Bộ Công Thương - Tài chính để giám sát.

Sau phân tích và ý kiến góp ý từ các bộ, ngành, địa phương, Bộ Công Thương đề xuất chọn phương án giữ nguyên cách điều hành giá như hiện nay để kiểm soát nguồn cung, giá bán trong nước. Tuy nhiên, thời gian rà soát các chi phí đưa vào giá xăng dầu được đề nghị rút ngắn từ 6 tháng xuống còn 3 tháng. Thời gian giữa hai chu kỳ điều hành giá cũng rút ngắn từ 10 ngày hiện tại xuống 7 ngày, cố định vào thứ năm hàng tuần.

Với đề xuất của các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu trước đây về việc cần quy định "cứng" mức chiết khấu (thù lao kinh doanh), Bộ Công Thương "bác" đề nghị này, vì theo Thông tư 104/2021 của Bộ Tài chính mức chiết khấu cho các đối tượng liên quan khi tham gia vào chuỗi cung ứng xăng dầu đã được tính trong chi phí kinh doanh định mức.

Mặt khác, theo Bộ này, chiết khấu do các doanh nghiệp tự thỏa thuận, đây cũng là yếu tố cạnh tranh quan trọng giữa các thương nhân để mở rộng thi phần.

"Không cần quy định mức chiết khấu cụ thể tại công thức tính giá cơ sở xăng dầu. Nếu nghị định cho phép đại lý bán lẻ xăng dầu được mua nhiều nguồn, điều chỉnh thời gian rà soát, công bố các chi phí giảm từ 6 tháng xuống 3 tháng, và rút ngắn thời gian điều hành thì vấn đề chiết khấu sẽ được giải quyết", Bộ Công Thương nêu quan điểm.

Sau những xáo trộn từ thị trường xăng dầu trong nước năm 2022 và đầu năm nay, nhiều doanh nghiệp bán lẻ than lỗ nghìn tỷ. Họ kiến nghị cần có quy định chiết khấu tối thiểu 5-6% trong giá bán, để giúp đơn vị bán lẻ - mắt xích phân phối quan trọng đưa xăng dầu tới người tiêu dùng - ổn định tài chính, kinh doanh.

Góp ý sau đó, Bộ Kế hoạch & Đầu tư cũng cho rằng không nên quy định mức chiết khấu tối thiểu trong công thức tính giá cơ sở xăng dầu, để đảm bảo quyền tự quyết của doanh nghiệp, giảm can thiệp Nhà nước vào hoạt động kinh doanh.

Tại báo cáo, liên quan đề xuất muốn được lấy hàng từ nhiều nguồn của doanh nghiệp bán lẻ, Bộ Công Thương cho rằng hiện thương nhân đầu mối đang nhập khẩu từ nhiều nhà cung cấp và mua từ hai nhà máy lọc dầu trong nước. Thương nhân phân phối cũng được phép mua xăng dầu từ các đầu mối và các thương nhân phân phối khác. Do đó, việc cho phép đại lý bán lẻ được mua xăng dầu từ nhiều nguồn, tối đa 3 nguồn, sẽ tạo ra cạnh tranh về chiết khấu.

Bộ Công Thương cũng nêu quan điểm nên bỏ hình thức tổng đại lý kinh doanh xăng dầu, để chuỗi kinh doanh hoạt động hiệu quả hơn. Cùng đó, không bổ sung loại hình thương nhân bán lẻ xăng dầu độc lập vào chuỗi kinh doanh, vì sẽ ảnh hưởng tới ổn định của hệ thống phân phối đang vận hành ổn định hiện nay.

Dự thảo sửa đổi Nghị định 95 và 83 về kinh doanh xăng dầu được Bộ Công Thương chủ trì, xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn. Việc sửa đổi quy định nhằm xử lý những bất ổn trên thị trường, để thực hiện mục tiêu bảo đảm nguồn cung, an ninh năng lượng quốc gia.

Anh Minh