Án Tây:

Án mạng như phim

Một vụ giết người bằng súng như phim hành động xảy ra ở Tp.Atlanta, bang Georgia, Mỹ vào ngày 18/11/2010. Nạn nhân là Rusty Sneiderman, một doanh nhân thành đạt 36 tuổi. Hôm đó, Rusty đưa con trai đến trường mẫu giáo. Ngay sau khi con trai bước qua cổng trường, một người đàn ông râu quai nón, đội mũ trượt tuyết bước về phía Rusty nổ súng bắn vài phát về phía Rusty rồi tẩu thoát bằng một ô tô màu bạc. Vị doanh nhân trẻ tử vong tại chỗ.

Rusty Sneiderman lớn lên ở Tp.Cleveland, bang Ohio. Anh và vợ, Andrea, gặp nhau ở Đại học Indiana trước khi anh tới Trường Kinh doanh Harvard. Cơ hội kinh doanh dẫn họ tới Tp.Atlanta, bang Georiga. Anh lập doanh nghiệp riêng, còn Andrea làm việc cho tập đoàn General Electric. Họ tham gia nhiều hoạt động thiện nguyện.

      Dựa vào mô tả của các nhân chứng, họa sĩ của cảnh sát vẽ phác thảo chân dung của kẻ gây án. Sau đó cảnh sát công bố ảnh với giới truyền thông để kêu gọi công chúng cung cấp manh mối. Người thân của Rusty Sneiderman cũng treo giải thưởng 10.000 USD cho người cung cấp thông tin về hung thủ.

      Andrea khẳng định Rusty là người chồng mẫu mực và không ngoại tình. Họ không có mâu thuẫn với bất kỳ ai, cũng không cho ai vay tiền hoặc nợ tiền người khác.

      Khi cảnh sát hỏi Andrea rằng cô có quan hệ tình cảm ngoài luồng hay không, người phụ nữ nói rằng cấp trên của cô ở công ty, Hemy Neuman, muốn tán tỉnh cô, nhưng cô luôn từ chối.

       Khi xem dữ liệu từ camera an ninh trong bãi đậu xe của trường mẫu giáo, nhóm điều tra nhận thấy ô tô của hung thủ là xe Kia Sedona màu bạc. Miếng dán trên kính chắn gió có dòng chữ Enterprise - một hãng cho thuê ô tô.

       Nhóm điều tra liên hệ với công ty Enterprise để lấy thông tin về người thuê xe. Người đại diện công ty nói một người đã thuê xe một ngày trước khi án mạng xảy ra, rồi trả xe vào ngày 18/11/2010. Kiểm tra xe, cảnh sát thấy những sợi râu được sản xuất từ tóc giả. Họ phán đoán người lái xe đã đeo râu giả. Người thuê xe là Hemy Neuman, cấp trên của Andrea tại công ty và cũng là một nhà khoa học.

        Hemy Neuman nói rằng ông ta làm việc cả ngày 18/11/2010. Nhà khoa học cũng thừa nhận ông ta có cảm tình với Andrea. Khi nhóm điều tra hỏi Hemy rằng ông ta sát hại Rusty hay không, ông ta im lặng. Hemy Neuman không nhận tội nhưng việc ông ta thuê chiếc xe liên quan đến án mạng là bằng chứng để cảnh sát bắt ông ta. Camera giám sát tại chỗ làm của Hemy cho thấy ông ta rời công ty bằng xe Kia Sedona màu bạc vào ngày án mạng xảy ra.

      Phân tích dữ liệu điện thoại của nghi phạm, họ phát hiện Hemy mua một khẩu súng lục vào ngày 31/10/2010. Người bán súng vẫn giữ vỏ đạn của khẩu súng. Kết quả phân tích cho thấy vỏ đạn ấy và những vỏ đạn ở hiện trường án mạng đều xuất phát từ cùng 1 khẩu súng lục.

       Mục tiêu tiếp theo của nhóm điều tra là tìm động cơ gây án của Hemy Neuman. Một nhân chứng thấy Andrea và Hemy ăn trong một nhà hàng. Dữ liệu từ điện thoại của 2 người cho thấy họ tương tác liên tục trên điện thoại. Tuy nhiên, quá trình tương tác dừng đúng một ngày trước khi Rusty chết. Dường như Andrea đã nói dối về quan hệ giữa cô và Hemy. Khi bị chất vấn, Andrea từ chối trả lời.

       Quá trình xét xử Hemy Neuman bắt đầu từ tháng 2/2012. Nhóm luật sư biện hộ cho bị cáo nói rằng ông ta bị ám ảnh bởi tình cảm với Andrea vào thời điểm gây án nên đã bắn Rusty. Trước tòa, Andrea vẫn khẳng định cô luôn lảng tránh Hemy khi ông ta tán tỉnh cô. Bồi thẩm đoàn tin rằng Hemy Neuman đoạt mạng Rusty Sneiderman vì động cơ tình ái và kết luận ông ta phạm tội Giết người. Cơ quan công tố đề nghị án tử hình nhưng thẩm phán tuyên bị cáo án tù chung thân không ân xá.

        Ban đầu cơ quan công tố cáo buộc Andrea Sneiderman các tội Giết người, Khai man và Che giấu chứng cứ. Sau đó họ bỏ 2 cáo buộc Giết người và Che giấu chứng cứ vì không có bằng chứng. Tháng 8/2013, tòa án tuyên Andrea Sneiderman 5 năm tù về tội Khai man.

Luật Ta:

Tội Giết người vì động cơ đê hèn

        Chiếu theo quy định của Bộ luật Hình sự nước CHXHCN Việt Nam thì hành vi của Hemy Neuman có đầy đủ dấu hiệu của tội Giết người, tội danh và hình phạt quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

         Trong vụ án trên, động cơ gây án của nghi phạm là vì mối quan hệ bất chính với vợ nạn nhân, nói cách khác là ông ta đã sát hại tình địch. Do vậy, trong trường hợp này nghi phạm bị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là “giết người vì động cơ đê hèn” theo điểm q khoản 1 Điều 123.

         Động cơ đê hèn được hiểu là người phạm tội thực hiện tội phạm với động cơ rất xấu xa, thấp hèn, đáng khinh bỉ, không kẻ gì đến danh dự, nhân phẩm, tư cách của một con người.

       Hiện nay chưa có hướng dẫn cụ thể thế nào là “giết người vì động cơ đê hèn” nhưng trong thực tiễn xét xử, “giết người vì động cơ đê hèn” là giết người trong những trường hợp sau: Giết vợ hoặc giết chồng để tự do lấy vợ hoặc lấy chồng khác; Giết chồng để lấy vợ hoặc giết vợ để lấy chồng nạn nhân; Giết người tình mà biết họ đã có thai với mình để trốn tránh trách nhiệm làm cha đứa trẻ; Giết chủ nợ để trốn nợ; Giết người thuê; Giết người để cướp của; Giết người là ân nhân của mình.

        Về hình phạt, người giết người vì động cơ đê hèn có thể bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.  

        Lưu ý là người chuẩn bị phạm tội Giết người vẫn được xem là có tội và có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

        Pháp luật hình sự của Việt Nam không có tội Khai man và Che giấu chứng cứ nhưng có tội Cung cấp tài liệu sai sự thật hoặc khai báo gian dối (Điều 382 Bộ luật Hình sự) và Che giấu tội phạm (Điều 18 Bộ luật Hình sự).

       Theo đó, người nào không hứa hẹn trước, nhưng sau khi biết tội phạm được thực hiện đã che giấu người phạm tội, giấu vết, tang vật của tội phạm hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý người phạm tội, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội Che giấu tội phạm.

       Khai báo gian dối được hiểu là hành vi của người làm chứng đã khai không đúng sự thật những tình tiết liên quan đến vụ án. Còn cung cấp tài liệu sai sự thật được hiểu là hành vi của người giám định, người phiên dịch, người làm chứng đã giao tài liệu sai sự thật cho cơ quan tiến hành tố tụng mà mình biết rõ tài liệu đó là sai sự thật.

Ánh Dương (Thực hiện)