Vắng mặt từ 12 tháng, không khai báo sẽ bị xóa đăng ký thường trú
Theo thiếu tướng Trần Đức Tài, thời gian qua công tác quản lý cư trú của lực lượng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội thuộc Công an TP.HCM đã có nhiều chuyển biến tích cực; đặc biệt từ sau khi triển khai luật Cư trú và Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh, xác thực điện tử, chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030.
Tuy nhiên, qua công tác quản lý cư trú trên địa bàn, toàn TP.HCM đang có 225.686 nhân khẩu vắng mặt không xác định được nơi ở hiện tại.
Người dân làm thủ tục hành chính tại Công an Q.Bình Tân
Nhật Thịnh
Cũng theo Công an TP.HCM, căn cứ khoản 1, điều 24 luật Cư trú năm 2020, người thuộc một trong những trường hợp sau đây sẽ bị xóa đăng ký thường trú: chết, có quyết định của tòa án tuyên bố mất tích hoặc đã chết; ra nước ngoài để định cư; đã có quyết định hủy bỏ đăng ký thường trú quy định tại điều 35 của luật này; vắng mặt liên tục tại nơi thường trú từ 12 tháng trở lên mà không đăng ký tạm trú tại chỗ ở khác hoặc không khai báo tạm vắng, trừ trường hợp xuất cảnh ra nước ngoài nhưng không phải để định cư hoặc trường hợp đang chấp hành án phạt tù, chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng; đã được cơ quan có thẩm quyền cho thôi quốc tịch VN, tước quốc tịch VN, hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch VN; người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ mà sau 12 tháng kể từ ngày chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ vẫn chưa đăng ký thường trú tại chỗ ở mới; người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp nhưng sau đó quyền sở hữu chỗ ở đó đã chuyển cho người khác mà sau 12 tháng kể từ ngày chuyển quyền sở hữu vẫn chưa đăng ký thường trú tại chỗ ở mới, trừ trường hợp được chủ sở hữu mới đồng ý tiếp tục cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ và cho đăng ký thường trú tại chỗ ở đó; người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ và không được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó; người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở thuộc quyền sở hữu của mình nhưng đã chuyển quyền sở hữu chỗ ở cho người khác và không được chủ sở hữu mới đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó; người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở đã bị phá dỡ, tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc tại phương tiện đã bị xóa đăng ký phương tiện theo quy định của pháp luật.
Để không bị xóa đăng ký thường trú, thượng tá Hồ Thị Lãnh, Phó phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (PC06) - Công an TP.HCM, đề nghị người dân chấp hành đúng nghĩa vụ công dân về đăng ký cư trú, khi có thay đổi về nơi sinh sống, công dân phải đến cơ quan công an phường, xã, thị trấn tại nơi sinh sống mới để thực hiện đăng ký cư trú theo đúng quy định của pháp luật.
"Trường hợp công dân vắng mặt liên tục tại nơi thường trú từ 12 tháng trở lên mà không khai báo tạm vắng hoặc đăng ký tạm trú thì công an cấp xã nơi đăng ký cư trú sẽ thực hiện các thủ tục để xóa đăng ký thường trú theo quy định", thượng tá Lãnh thông tin.
Bị xóa thường trú sẽ khó khăn khi làm CCCD, hộ chiếu, đăng ký xe
Thượng tá Hồ Thị Lãnh nói thêm một số hệ lụy khi bị xóa thường trú, theo quy định của luật Cư trú năm 2020 thì việc "xóa đăng ký thường trú" chính là việc xóa thông tin về nơi thường trú đang được đăng ký của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú. Việc xóa đăng ký thường trú nhằm ghi nhận chính xác tình trạng cư trú của người dân, bảo đảm thực hiện chặt chẽ công tác quản lý dân cư nói chung và quản lý về cư trú nói riêng. Cơ quan công an, đặc biệt là lực lượng cảnh sát khu vực, công an xã, phường, thị trấn thường xuyên hướng dẫn, hỗ trợ người dân thực hiện việc đăng ký cư trú theo quy định.
Theo đó, việc xóa đăng ký thường trú sẽ gây khó khăn như không làm được CCCD, có thể gặp khó khăn khi thực hiện các giao dịch dân sự và thủ tục hành chính khác như: mua bán, tặng cho nhà đất, phân chia di sản thừa kế; khi làm hộ chiếu, đăng ký kết hôn, khai sinh, khai tử, đăng ký xe…
Lợi ích thường trú, tạm trú rõ ràng
Bộ Công an cho biết theo luật Cư trú đang có hiệu lực, khi xóa đăng ký thường trú, cơ quan chức năng phải ghi rõ lý do, thời điểm xóa trong cơ sở dữ liệu về cư trú. Hiện xóa đăng ký thường trú đã được thực hiện trên dịch vụ công trực tuyến toàn trình. Người dân có thể đến công an xã, phường hoặc thực hiện trực tuyến tại nhà theo các bước được hướng dẫn trên cổng dịch vụ công của Bộ Công an.
Đại diện Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) Bộ Công an cho hay, cơ quan này đã chỉ đạo các tỉnh, TP thực hiện luật Cư trú năm 2020 và làm "đúng, đủ, sạch, sống" dữ liệu cơ sở dân cư quốc gia, trong đó có dữ liệu cư trú của người dân.
Đại diện C06 cho hay người dân phải có trách nhiệm khai báo cư trú rõ ràng. Điều này không chỉ giúp cơ quan quản lý thuận tiện mà còn mang lại lợi ích cho chính người dân. Cụ thể, người dân đăng ký thường trú, tạm trú rõ ràng sẽ được đảm bảo quyền lợi, được hưởng những chính sách an sinh xã hội và nhiều lợi ích khác.
"Đăng ký cư trú rõ ràng là trách nhiệm và quyền lợi của người dân. Nếu người dân không đăng ký tạm trú, thường trú thì không làm được giấy khai sinh cho con, không đăng ký dùng điện nước được, không cho con đi học được… và khi gặp rắc rối, công an địa phương cũng không biết mà hỗ trợ", đại diện C06 thông tin.
Theo đó, việc đăng ký thường trú, tạm trú rất dễ dàng vì có thể thực hiện trên cổng dịch vụ công, thủ tục vẫn như cũ và thông tin được lưu trữ trên môi trường điện tử, không cần sổ sách như trước kia. Khi thay đổi nơi thường trú, người dân cần làm thủ tục đăng ký nơi thường trú mới. Khi hồ sơ được duyệt, công an ở nơi ở mới sẽ tự xóa nơi thường trú cũ mà người dân không cần quay lại để làm thủ tục xóa như trước đây.
Về tạm trú, người dân đăng ký tạm trú sẽ mặc định có hiệu lực trong vòng 2 năm tạm trú ở địa chỉ đó. Song, nếu hết hạn 2 năm người dân không gia hạn tạm trú thì mặc định bị xóa tạm trú và người dân sẽ bị mất đi nhiều quyền lợi.
"Người dân không chủ động khai báo cư trú rõ ràng, không cập nhật thông tin cư trú thì không có cơ chế để xử phạt, nhưng khuyến khích người dân phải tuân thủ. Tuy nhiên, người dân sẽ không được hưởng những quyền lợi và chỉ khi xảy ra sự việc hoặc sự kiện nào đó thì mới thấy rõ được vai trò của đăng ký thường trú, tạm trú rõ ràng và kịp thời", đại diện C06 nói.
Trần Cường