Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm việc với đoàn thanh tra EC hôm 18-10 - Ảnh: V.GIANG
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết như vậy khi thông tin về những kết quả sơ bộ sau khi đoàn thanh tra của EC thanh tra thực tế lần thứ 4 (từ ngày 10 đến 18-10) về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), ngày 20-10.
Ông Tiến cho biết đợt kiểm tra vừa qua, phía EC tiếp tục ghi nhận, đánh giá cao nỗ lực chống khai thác IUU, đặc biệt là quyết tâm chính trị, sự quan tâm, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng.
Đoàn cũng đánh giá sự chuyển biến tích cực, đi đúng hướng và sự chỉ đạo rất sát sao từ Trung ương của Việt Nam. Đoàn cũng đồng tình với Việt Nam rằng: việc chuyển từ nghề cá nhân dân sang nghề cá có trách nhiệm đã có sự chuyển biến tích cực.
Theo ông Tiến, quá trình kiểm tra, đoàn cơ bản thống nhất với dự thảo hai nghị định sửa đổi, bổ sung đối với nghị định 26-2019 và nghị định số 42-2019 của Chính phủ.
Tuy nhiên, vấn đề mấu chốt là kết quả tổ chức thực hiện trên thực tế tại địa phương đến nay vẫn còn hạn chế trong việc theo dõi, kiểm soát, giám sát hoạt động tàu cá, xử phạt vi phạm khai thác IUU, chế tài xử lý đối với các doanh nghiệp gian lận chưa nghiêm khắc.
Đoàn thanh tra cũng đề nghị kiểm soát, không để tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Không để tàu mất kết nối 10 ngày, không để tàu "3 không" như không đăng kiểm, không đăng ký, không giấy phép.
Đoàn tiếp tục khuyến nghị Việt Nam cần phải có biện pháp xử lý nghiêm trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân tại địa phương không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao, đặc biệt là các doanh nghiệp làm ăn phi pháp.
Đoàn cũng khuyến nghị các địa phương tập trung thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật thủy sản, đặc biệt quy định về thiết bị giám sát hành trình (VMS), đăng ký, cấp phép, đánh dấu tàu cá tạo sự chuyển biến trên thực tế. Đồng thời kiên quyết xử phạt triệt để các hành vi vi phạm khai thác IUU.
"Về kết quả chính thức, đoàn thanh tra phải báo cáo với Tổng vụ các vấn đề biển và thủy sản của EC, việc gỡ "thẻ vàng" của Việt Nam lúc đó mới có kết luận", ông Tiến nói.
Sẽ kiểm tra thêm lần nữa vào giữa năm 2024
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cũng thông tin dự kiến tháng 5 hoặc tháng 6-2024, EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra lần nữa. Do đó, ông Tiến đề xuất lãnh đạo các tỉnh thành ven biển phải tiếp tục chỉ đạo sát sao, thường xuyên liên tục và đồng bộ các giải pháp thì Việt Nam mới có khả năng gỡ "thẻ vàng".
Các tỉnh có hệ thống kết nối với thiết bị VMS thì phải trực 24/24 để phát hiện sớm tàu vượt ranh giới, mất kết nối. Đặc biệt là thực hiện các biện pháp mạnh không để tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
"Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ khẩn trương đưa vào sử dụng Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử. Đồng thời, tiếp tục tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc và đề xuất biện pháp xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân còn thiếu trách nhiệm tại địa phương", ông Tiến nói thêm.
Cơ hội gỡ 'thẻ vàng' cho thủy sản ViệtCơ hội gỡ "thẻ vàng" thủy sản vẫn còn nhưng rất hẹp nên cả hệ thống phải vào cuộc. Nếu không gỡ được "thẻ vàng" trong năm nay, phải 1-2 năm nữa mới có thể làm được bởi châu Âu bầu cử chính quyền mới vào tháng 4-2024, phải làm việc lại từ đầu.