Thông tin PGS.TS Hoàng Anh Tuấn giữ chức vụ phó hiệu trưởng Trường đại học Đông Á, trên website trường - Ảnh chụp màn hình
Bà Jillian Goldfarb vừa tuyên bố từ chức khỏi tất cả vai trò của bà đang đảm nhiệm là đồng tổng biên tập tạp chí Fuel (một tạp chí khoa học thuộc lĩnh vực năng lượng - nhiên liệu) phụ trách khu vực châu Mỹ và thành viên ban biên tập một loạt tạp chí của Nhà xuất bản Elsevier.
"Giấu sự thật khi ông Hoàng Anh Tuấn bị sa thải"
TS Jillian Goldfarb hiện là phó giáo sư kỹ thuật sinh học và môi trường, Đại học Cornell, Mỹ, học giả Hội Hóa học Hoa Kỳ. Bà cho biết bà đã chính thức gửi thư từ chức đến Nhà xuất bản Elsevier.
"Tôi xin thôi với hiệu lực ngay lập tức các chức danh tổng biên tập của tạp chí Fuel, cũng như thành viên ban biên tập của các tạp chí Bioresourse Technology, Bioresourse Technology Letters, và Journal of Supercritical Fluids", bà Jillian Goldfarb viết.
Cũng theo TS Jillian Goldfarb, khi nhận lời đảm nhận vị trí đồng tổng biên tập tạp chí Fuel phụ trách khu vực châu Mỹ vào đầu năm 2022, bà đã đặt nhiều hy vọng có thể tiếp tục truyền thống 100 năm của tạp chí dẫn đầu lĩnh vực khoa học nhiên liệu với tư cách là nữ tổng biên tập đầu tiên.
Tuy nhiên, trong năm qua, Nhà xuất bản Elsevier không thể hiện các cam kết tuân thủ đạo đức xuất bản. Bà nêu ra loạt dẫn chứng, cụ thể:
Vào tháng 1-2023, nhà xuất bản đã tuyển một người dính dáng đến các vụ việc gian lận nhằm nâng khống số lượng công bố và trích dẫn bài báo khoa học làm đồng tổng biên tập Fuel phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Người được bà nhắc tới là PGS.TS Hoàng Anh Tuấn (nguyên giảng viên Trường đại học Công nghệ TP.HCM, hiện là phó hiệu trưởng Trường đại học Đông Á).
"Tuy nhiên, nhà xuất bản lại tỏ ra bất ngờ khi việc này được đưa ra ánh sáng, bất chấp những dấu hiệu vi phạm rõ ràng. Elsevier đã để mặc ban biên tập Fuel tự giải quyết các email và cuộc gọi từ giới truyền thông, giấu đi sự thật khi ông ấy (Hoàng Anh Tuấn) bị sa thải, xóa nhòa sai phạm đạo đức", bà cho biết.
Phóng viên chuyển ý kiến trên của bà Jillian Goldfarb cho ông Hoàng Anh Tuấn, cùng câu hỏi: Đến nay, Nhà xuất bản Elsevier đã thông báo kết quả của cuộc điều tra về việc ông bị cáo buộc gian lận quy mô lớn số lượt trích dẫn chưa?
Ông Tuấn phản hồi qua email: "Hiện nay, tôi chưa nhận được bất kỳ một thông tin hay văn bản chính thống nào từ các cơ quan liên quan về các vấn đề báo đặt ra. Tôi chưa nhận được thông tin hay yêu cầu chính thức từ cơ quan chủ quản, nên không thể trả lời ngay được".
Đồng thời, ông Tuấn cho biết sẽ ủy quyền cho luật sư của ông để đại diện làm việc và phản hồi các vấn đề liên quan.
TS Jillian Goldfarb công bố từ chức đồng tổng biên tập tạp chí Fuel phụ trách khu vực châu Mỹ trên trang Linkedin - Ảnh chụp màn hình
"Đội ngũ biên tập có nhiều hành vi phi đạo đức"
TS Jillian Goldfarb còn cho biết để giải quyết tình trạng thiếu hụt trầm trọng đội ngũ biên tập viên của tạp chí Fuel sau khi thu hẹp văn phòng châu Á, vào tháng 6, văn phòng của Nhà xuất bản Elsevier đã cung cấp danh sách các biên tập viên phụ tá tiềm năng (Associate Editor) đã "được kiểm tra chặt chẽ" để bà xem xét.
"Trong số ứng viên mà nhà xuất bản đã "thẩm tra" này có những người không có chuyên môn trong lĩnh vực nhiên liệu (có 0 hoặc 1 công bố). Có những người mà hồ sơ trên PubPeer (trang web phi lợi nhuận cho phép người dùng thảo luận và đánh giá các nghiên cứu khoa học sau khi xuất bản - PV) và danh sách bài báo bị gỡ bỏ còn dài hơn cả danh sách các công bố trong lý lịch khoa học của hầu hết tất cả mọi người.
Có những người đứng tên tác giả trên các trang web bán bài báo khoa học. Tôi đã cung cấp các tài liệu minh chứng cho những điều này tới nhà xuất bản", bà Jillian Goldfarb cho hay.
Đồng thời, bà cho biết thêm: "Tôi đã cảnh báo và cung cấp các bằng chứng về hàng chục bài báo đăng trên tạp chí Fuel bị nghi ngờ là sản phẩm của các dịch vụ ngụy tạo và bán bài báo. Hầu hết các bài báo này đều do các biên tập viên khách mời phụ trách. Tất cả đều được đồng tổng biên tập khác giám sát. Đội ngũ phụ trách các vấn đề đạo đức của Elsevier không hề có hành động gì với bất kỳ bài nào trong số các bài báo này. Ngay cả việc theo dõi tình hình sau khi nhận được báo cáo cũng không".
Xử lý nặng vi phạm liêm chính khoa học
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, TS Nguyễn Thị Anh Đào - hiệu trưởng Trường đại học Đông Á - cho biết: "Hiện nhà trường chưa có thông tin chính thức liên quan đến việc thầy Hoàng Anh Tuấn bị tố vi phạm liêm chính khoa học.
Thầy Tuấn mới về làm việc ở trường chúng tôi được mấy tuần, không phụ trách về nghiên cứu khoa học. Trước khi thầy Tuấn về trường, tôi không biết rõ thầy có vi phạm gì không, nhưng nếu có sai thì thầy phải sửa.
Tôi luôn ủng hộ việc làm rõ và ngăn chặn hành vi không liêm chính trong khoa học. Một người thầy không có liêm chính học thuật thì không nên dạy sinh viên. Nhà trường vừa có thông báo nhắc nhở giảng viên nếu vi phạm liêm chính khoa học thì sẽ bị đổi việc và xử lý nặng".
Ông Hoàng Anh Tuấn làm tổng biên tập tạp chí Fuel: Được bổ nhiệm rồi... bị loạiVề tố cáo "gian lận học thuật" nhắm tới ông Hoàng Anh Tuấn, ông Jason Chan cho biết: "Vì vẫn chưa có kết quả của cuộc điều tra, vốn đang được tiến hành, nên chúng tôi chưa thể cung cấp thêm thông tin".