Food & Wine , tạp chí ẩm thực và rượu vang nổi tiếng của Mỹ, hồi tháng 4 đăng danh sách 10 nhà hàng tốt nhất nước Mỹ theo bình chọn của độc giả, trong số đó có một nhà hàng chuyên phục vụ đồ ăn Việt Nam. Food & Wine giới thiệu về Moon Rabbit như sau: “Tại nhà hàng được gắn sao Michelin nằm trong khách sạn InterContinental Washington D.C này, đầu bếp gốc Việt Kevin Tien đã làm nên những điều kỳ diệu với ẩm thực Việt Nam”.

Hương vị đa dạng

Trong dự báo xu hướng ẩm thực năm 2023, Hiệp hội Nhà hàng Quốc gia Mỹ xác định ẩm thực Đông Nam Á, bao gồm các món ăn Việt Nam, Singapore và Philippines là xu hướng hàng đầu toàn cầu. Michael Murdy, nhà khoa học thực phẩm, người sáng lập trang Robustkitchen.com chuyên về nghệ thuật ẩm thực, cho rằng sự phổ biến ngày càng tăng của các món ăn Việt Nam gắn liền với “tính đa dạng về hương vị và kết cấu”. “Các vị chua, ngọt, mặn, cay, rau thơm, gia vị thảo mộc và rau quả tươi khiến món ăn Việt Nam trở nên đặc biệt hấp dẫn”, Food Institute dẫn lời ông Murdy. Chuyên gia Amy Marks-McGee của Trendincite, công ty tư vấn chuyên về các xu hướng mùi vị trong ngành hàng tiêu dùng đóng gói, nói: “Tôi đã thấy thực phẩm Việt Nam xâm nhập vào Mỹ trong vài năm qua mạnh mẽ như thế nào”.

Rentech Digital, công ty chuyên về dữ liệu và phân tích, cho hay tính đến tháng 9/2023, số nhà hàng phục vụ ẩm thực Việt ở Mỹ là hơn 7.700. Một số nguồn khác nói ở Mỹ có 8.000-10.000, thậm chí 11.000 nhà hàng Việt. Theo Cục Điều tra Dân số Mỹ, người Việt ở Mỹ tăng từ 1,7 triệu người vào năm 2013 lên 2,2 triệu người vào năm 2023. Cộng đồng người Việt ở Mỹ lớn thứ tư trong nhóm các cộng đồng gốc Á, sau Trung Quốc, Ấn Độ và Philippines. Cộng đồng người Việt ngày càng lớn đồng nghĩa nhu cầu đồ ăn Việt Nam ngày càng tăng. Nguyên nhân thứ hai là ẩm thực Việt Nam ngày càng trở nên phổ biến ở Mỹ. Phở, bún chả và bánh mì là những món ăn Việt dễ tìm thấy trong các nhà hàng, quán ăn trên khắp nước Mỹ. Thêm vào đó, nền kinh tế Mỹ phát triển mạnh mẽ trong 10 năm qua tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, bao gồm các nhà hàng, mở rộng kinh doanh, tăng doanh số, lợi nhuận, giúp danh tiếng của ẩm thực Việt Nam bay xa hơn.

Tuy nhiên, không thể nhìn nhận vị trí của ẩm thực Việt ở Mỹ mà không xét đến tương quan với các nền ẩm thực nổi tiếng khác ở châu Á, với các cộng đồng ngoại kiều khác. Và không có nghĩa cứ có cộng đồng ngoại kiều lớn thì nền ẩm thực ấy phổ biến ở Mỹ và ngược lại. Theo ước tính của Cục Điều tra Dân số Mỹ, hiện có khoảng 227.000 người gốc Thái Lan sinh sống ở xứ cờ hoa. Đây là cộng đồng người Thái Lan lớn nhất ở nước ngoài, chiếm khoảng 2% số người Thái trên thế giới. Dù vậy, dân số của cộng đồng người Thái ở Mỹ chỉ bằng 1/10 cộng đồng người Việt. Tuy nhiên đến nay, ẩm thực Thái Lan vẫn được xếp trên Việt Nam về độ phổ biến ở Mỹ.

Theo một cuộc khảo sát của công ty nghiên cứu thị trường GlobalData, thứ tự các nền ẩm thực châu Á được ưa thích nhất ở Mỹ là: Nhật Bản, Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam, Hàn Quốc, Ấn Độ, Malaysia, Indonesia, Philippines. Cuộc khảo sát được thực hiện vào năm 2023, với 2.000 người tham gia từ khắp nước Mỹ. Các yếu tố được đánh giá bao gồm mức độ phổ biến, độ hấp dẫn, và mức độ sẵn có của các món ăn. Tuy nhiên, thứ tự nói trên hoàn toàn có thể thay đổi. Theo khảo sát của Hiệp hội Nhà hàng quốc gia, tại Mỹ, đồ ăn Thái được “ưa chuộng hơn một chút” so với đồ ăn Việt. Năm 2022, mức độ phổ biến của ẩm thực Thái Lan đứng thứ 23 tại Mỹ, trong khi món ăn Việt Nam ở vị trí 25.

Cân bằng và tốt cho sức khỏe

Có một số lý do khiến món ăn Thái được ưa chuộng ở Mỹ. Thứ nhất là ẩm thực Thái Lan đa dạng, từ vị cà ri cay đến các món xào hay nhiều món mì. Một lý do khác là món Thái giá cả tương đối phải chăng trong khi có hương vị đậm đà, nguyên liệu tươi ngon. Món ăn Việt Nam cũng phổ biến ở Mỹ vì những lý do tương tự. Ẩm thực Việt cũng rất đa dạng và giá cả phải chăng. Ngoài ra, ngày càng có nhiều người phương Tây nhận xét ẩm thực Việt cân bằng và tốt cho sức khỏe. Các món ăn Việt thường có protein thực vật, nhiều rau, gia vị vừa đủ, không quá cay như đồ Thái, không nhiều dầu mỡ như đồ ăn Trung Quốc.

Theo đánh giá của các chuyên gia Mỹ, triển vọng phát triển của ẩm thực Việt Nam rất tốt, có thể trở thành một trong những xu hướng hàng đầu ở Mỹ trong những năm tới. Tu David Phu, đầu bếp từng tham gia Top Chef, cuộc thi truyền hình thực tế nổi tiếng của Mỹ về ẩm thực, nói Việt Nam là một trong những nền ẩm thực phong phú nhất thế giới. “Phở và bánh mì là những món kinh điển, nhưng tôi tin chắc rằng các món nước như bún riêu, bún mắm và bánh canh đang ngày càng phổ biến ở Mỹ - theo cấp số nhân”, đầu bếp David Phu nói với Food Institute.