Tại bản kết luận điều tra vụ án Trịnh Văn Quyết (SN 1975, cựu Chủ tịch FLC) và 20 bị can bị đề nghị truy tố về các tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Thao túng thị trường chứng khoán”, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã có nhiều kiến nghị với một số Bộ ngành tham mưu cho Chính phủ thực hiện đồng bộ một số giải pháp nhằm làm lành mạnh môi trường đầu tư kinh doanh.
Theo kết quả điều tra, từ năm 2012- 4/2014, Công ty CP Xây dựng và Đầu tư hạ tầng Vĩnh Hà (sau đổi tên thành Công ty CP Xây dựng Faros) gần như không hoạt động, chỉ quản lý một sân tập golf ở Mỹ Đình (Hà Nội) với số vốn điều lệ 1,5 tỷ đồng.
Các cổ đông chỉ thực góp hơn 1.197 tỷ đồng, nhưng từ tháng 4/2014- 9/2016, Trịnh Văn Quyết đã chỉ đạo 5 lần lập hồ sơ góp vốn khống hơn 3.102 tỷ đồng, làm tăng vốn điều lệ của Công ty CP Xây dựng Faros từ 1,5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng.
Sau khi Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM chấp thuận đăng ký niêm yết cổ phiếu ROS, Trịnh Văn Quyết chỉ đạo bán hơn 391 triệu cổ phiếu ROS ban đầu hình thành từ vốn góp khống (cổ phiếu không đảm bảo giá trị) thu được 4.818 tỷ đồng.
Theo CQĐT, trong thời gian qua, rất nhiều doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở của pháp luật đã sử dụng thủ đoạn tinh vi bằng các thủ thuật nghiệp vụ kế toán và tài chính.
Theo đó, một doanh nghiệp có thể tự “tăng vốn” mà không cần cổ đông phải góp thêm bất cứ một đồng vốn tiền thật nào, nhằm nâng khống vốn điều lệ công ty, để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật nhằm thu lợi bất chính (như lừa đảo; thao túng các hoạt động đấu thầu, giấu giá; thao túng thị trường chứng khoán…), gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước, doanh nghiệp, nhà đầu tư…
Để ngăn chặn tình trạng tăng “vốn ảo”, góp phần làm lành mạnh môi trường đầu tư kinh doanh, Cơ quan điều tra Bộ Công an kiến nghị Bộ KH&ĐT tham mưu cho Chính phủ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các hoạt động liên quan đến vốn điều lệ của doanh nghiệp.
Đặc biệt cần sửa đổi bổ sung quy định pháp luật, cấm doanh nghiệp ủy thác đầu tư bằng vốn doanh nghiệp đối với cá nhân là cổ đông của chính doanh nghiệp hoặc cá nhân tổ chức có liên quan đến cổ đông của doanh nghiệp.
Cần quy định về trách nhiệm, cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ chức, cá nhân (ngoài cơ quan quản lý Nhà nước) đối với các hoạt động liên quan đến vốn điều lệ của doanh nghiệp; quy định chức năng, nhiệm vụ giám sát của cá nhân, tổ chức có trách nhiệm quản lý, nhằm loại trừ trường hợp có sự cấu kết, thông đồng, cố tình làm ngơ, bao che của một bộ phận cá nhân, tổ chức có trách nhiệm trong các cơ quan quản lý Nhà nước.
Quy định kiểm soát dòng tiền của doanh nghiệp đảm bảo dòng vốn góp vào doanh nghiệp là dòng tiền thật và chỉ để sử dụng vào việc mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh mà không phải để dùng mục đích quay vòng tăng khống vốn điều lệ.
Bên cạnh đó, cũng cần tăng cường chế tài xử phạt và xử lý hình sự để đảm bảo tính răn đe.
CQĐT Bộ Công an cũng đề nghị Bộ Tài chính phối hợp và thường xuyên trao đổi thông tin với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an về diễn biến của thị trường tài chính, tiền tệ, chứng khoán, các hoạt động đăng ký, niêm yết, phát hành, đầu tư, giao dịch cổ phiếu.
Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, kịp thời cung cấp thông tin chính thống, chính xác về chủ trương, định hướng điều hành và tình hình kinh tế vĩ mô để ổn định tâm lý nhà đầu tư, tạo niềm tin vào thị trường và nâng cao nhận thức, hiểu biết và kỹ năng tài chính của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân, qua đó góp phần giúp các nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán an toàn và hiệu quả.
Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ với các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an nhằm tăng cường công tác nắm tình hình thị trường chứng khoán để kịp thời xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp luật; đặc biệt là các hành vi đưa tin thất thiệt, không chính xác, gây mất an ninh, an toàn thị trường.
Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng khẩn trương rà soát các quy định pháp luật liên quan đến thị trường chứng khoán và phát hành, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp; kịp thời tham mưu cho Bộ Tài chính, Chính phủ, Quốc hội sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật để tăng cường hiệu lực công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bảo đảm thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch, an toàn; có chế tài cảnh báo sớm, quản lý rủi ro và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định pháp luật.
CQĐT cũng đề nghị Ủy ban Chứng khoán tăng cường giám sát thị trường chứng khoán, trong đó tập trung vào giao dịch các mã cổ phiếu có dấu hiệu biến động giá mạnh, chạm tiêu chí giám sát do các Sở Giao dịch chứng khoán chuyển nhưng hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp yếu kém hoặc chuyển từ lỗ thành lãi.
Kịp thời nhận diện các mã cổ phiếu có giao dịch bất thường và phát hiện các giao dịch của các mã cổ phiếu được lôi kéo, hô hào thông qua các hội nhóm online, các diễn đàn, mạng xã hội, có biến động giá thuộc tiêu chí giám sát của Sở Giao dịch chứng khoán để xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.
