Tàu cao tốc Nhật Bản ‘đói’ khách

Chánh Tài

(TBKTSG Online) – Khi người du lịch vì lo sợ lây nhiễm virus SARS-CoV-2 trong thời kỳ dịch Covid-19 hoành hành, không chỉ các hãng hàng không mà ngay cả các công ty đường sắt ở Nhật Bản cũng rơi vào cảnh khốn đốn. Dù đã giảm giá vé đến một nửa, các tàu cao tốc nổi tiếng ở Nhật Bản vẫn ế khách và các công ty vận hành chúng dự kiến lỗ đến hàng tỉ đô la trong năm tài chính 2020.

Chỉ có lác đác vài hành khách trên một toa của tàu cao tốc khởi hành từ thành phố TP. Morioka, tỉnh Iwate, Nhật Bản. Ảnh: Twitter

Đối mặt mức thua lỗ hàng tỉ đô la

Vào những ngày này, khu vực nhà ga Tokyo phục vụ các chuyến tàu tàu cao tốc kết nối với các vùng khác chỉ còn là cái bóng của chính nó. Không còn đám đông hàng khách như thường lệ và vào một chiều giữa tuần hồi cuối tháng 9, chỉ có lác đác vài vị khách đang ghé các cửa hàng để mua cơm hộp.

“Tôi thấy số nhân viên vệ sinh bước xuống từ tàu còn nhiều hơn số hành khách. Mọi người từng phải vội vàng mua cơm hộp trước giờ lên tàu và phải xếp hàng đợi mua nhưng giờ đây, hầu như chẳng có vị khách nào xung quanh đây cả”, Taro Aoki, người quản lý 18 cửa hành thức ăn nhanh ở khu vực nhà ga phục vụ tuyến đường sắt nội đô Tokyo nói.

Đại dịch Covid-19 không chỉ khiến các hãng hàng không điêu đứng. Vào thời điểm khi mà nhiều người dân Nhật Bản lẽ ra đi khỏi các thành phố để ngắm cảnh sắc mùa thu và tận hưởng không khí chớm lạnh, không có nhiều dấu hiệu cho thấy các hoạt động nghỉ dưỡng đang diễn ra. Điều này khiến đoàn tàu cao tốc trứ danh của Nhật Bản rơi vào cảnh ‘đói’ khách

Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (East JR) và Công ty Đường Sắt Tây Nhật Bản (West JR) dự báo, họ sẽ ghi nhận mức lỗ lớn nhất nhất kể từ mạng lưới đường sắt của Nhật Bản được tư nhân hóa vào năm 1987. JR East dự báo sẽ lỗ 418 tỉ yen (4 tỉ đô la Mỹ) trong năm tài chính hiện tại kết thúc vào tháng 3-2021. Trong khi đó, West JR dự kiến lỗ 240 tỉ yen (2,3 tỉ đô la).

Một cuộc vận động trên toàn quốc nhằm thúc đẩy hoạt động du lịch nội địa đã không mang lại sự kích thích như kỳ vọng đối với hệ thống tàu cao tốc Shinkansen của Nhật Bản.

Được triển khai hồi tháng 7, cuộc vận động này trợ cấp cho người dân lên đến 50% chi phí đi lại, phòng khách sạn và vé tham quan các điểm du lịch ở Nhật Bản. Nhưng giữa lúc số ca nhiễm tăng trở lại kể từ cuối tháng 7, người dân Nhật Bản ngại đi du lịch dù chỉ là những chuyến đi nghỉ dưỡng ngắn ngày.

Nhiều chuyên gia lo ngại khuyến khích du lịch sẽ khiến dịch Covid-19 lây lan rộng hơn ở Nhật Bản. Và nhiều người dân Nhật Bản thích đi du lịch bằng xe hơi của họ hơn để tránh tiếp xúc với người khác. Một số nhà chính trị ở Nhật Bản gọi cuộc vận động du lịch trong nước là một thất bại.

Một hành khách lên tàu cao tốc ở nhà ga Tokyo. Ảnh: Bloomberg.

Giảm giá vé 50% vẫn ế khách

Yoshitaka Watanabe, người phụ trách bộ phận tiếp thị của Công ty East JR, nhận định hoạt động kinh doanh của công ty này không thể quay trở về trước đại dịch. Ông cho biết ngành đường sắt cao tốc đã kỳ vọng đà hồi phục hình chữ V nhưng giờ đây, có thể là hình chữ L.

Trong tháng 8, số lượng khách đi tàu cao tốc của East JR giảm 74% so với cùng kỳ năm ngoái. Lượng hành khách tàu cao tốc của Công ty đường sắt Trung Nhật Bản (Central JR) cũng giảm ở mức tương tự.

Vì ế khách, hồi tháng 8, East JR đã phát động chương trình giảm giá vé 50% cho bất cứ tuyến tàu cao tốc nào và mức giảm này không liên quan đến trợ cấp chi phí đi lại của chương trình vận động du lịch trong nước. Nhờ vậy, East JR đã nhận 300.000 khách đặt mua vé trước tính đến ngày 25-9.

Hiroshige Murayama, nhà phân tích ở Viện Nghiên cứu Nomura, nhận định với mức giảm giá sâu như vậy cộng với chi phí vận hành cố định cao, các công ty đường sắt cao tốc sẽ khó có thể có lợi nhuận ngay cả sau khi đại dịch Covid-19 qua đi.

Năm ngoái, Central JR đạt lợi nhuận 656 tỉ yen nhưng giờ đây công ty này đang giảm một nửa giá vé các gói tour du lịch đi từ Tokyo đến các thành phố Kyoto, Nagoya và Osaka, bao gồm vé tàu cao tốc khứ hồi và một đêm ngủ tại khách sạn.

Các hình ảnh đăng trên mạng xã hội cho thấy các tàu cao tốc vắng tanh hành khách. “Đây là cảnh tượng trên tàu ngay cả sau khi giá vé đã giảm một nửa”, một người dùng Twitter bình luận dưới một bức ảnh cho thấy các dãy ghế gần như trống trơn hoàn toàn trên một tàu cao tốc khởi hành từ nhà ga Morioka ở TP. Morioka, tỉnh Iwate.

Hồi tháng 7, du khách quốc tế đến thăm Kyoto giảm 99,8% so với cùng kỳ năm ngoái và con số này giảm gần 100% trong những tháng tiếp theo. Trong khi đó, số du khách trong nước đến thăm thành phố này cũng giảm một nửa, theo Hiệp hội du lịch Kyoto. Lượng khách du lịch giảm khiến các chuyến tàu cao tốc đến thành phố này cũng rơi vào cảnh ế ẩm.

East JR đang cân nhắc một chiến lược kinh mới mới bằng cách mở rộng mảng vận chuyển hàng hóa và giao hàng, chủ yếu thực phẩm địa phương và đặc sản vùng như nho, lê và cá.

Yui Muranushi, một nghệ nhân geisha 24 tuổi, làm việc ở khu phố giải trí Gion của Kyoto, đã lên kế hoạch đi tàu cao tốc đến Tokyo và lưu lại trong một tuần trong tháng 7 để biểu diễn tại các sự kiện chào mừng Thế Vận hội mùa hè 2020. Thế nhưng sau khi đại dịch Covid-19 ập đến, Nhật Bản buộc phải tổ chức hoãn sự kiện thể thao lớn nhất thế giới này đến năm sau.

Cô nói: “Giờ đây, tất cả mọi kế hoạch công việc của tôi ở Tokyo đã hủy bỏ. Các lãnh đạo doanh nghiệp không còn ghé đến các quán trà đạo”.

Theo Bloomberg