Mới đây, UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT) cùng các sở, ngành tổ chức khảo sát thực tế cùng nhiều cuộc họp để nghe đơn vị tư vấn báo cáo, đề xuất các vị trí xây dựng dự án cảng tàu khách quốc tế tại Vũng Tàu.

Cần thiết xây dựng cảng tàu khách quốc tế

Theo UBND tỉnh BR-VT, hiện nay các tàu khách quốc tế đến với tỉnh BR-VT phải cập bến tại khu vực Cái Mép (cảng CMIT, thị xã Phú Mỹ).

Tuy nhiên, vị trí cập tàu lên xuống cho du khách đồng thời cũng là các bến hàng hóa. Điều này ảnh hưởng đến quá trình khai thác của các doanh nghiệp cảng, cũng như công tác đảm bảo an toàn cho du khách và vệ sinh môi trường. Do đó, tỉnh BR-VT nhận thấy việc đầu tư xây dựng cảng tàu khách quốc tế là hết sức cần thiết trong tình hình tỉnh đang mong muốn có thêm sản phẩm du lịch đẳng cấp, đón một lượng lớn du khách nước ngoài…

Bởi theo số liệu thống kê của Tổng cục Du lịch đến cuối tháng 11-2019, tổng cộng 16,3 triệu lượt khách quốc tế đến Việt Nam. Trong đó, 232.431 lượt khách đến bằng tàu biển.

Riêng với địa bàn tỉnh BR-VT, nơi có tiềm năng về du lịch, cảng biển thì một trong những giải pháp để kích cầu du lịch sau dịch COVID-19 theo các chuyên gia hiến kế cũng là sớm đầu tư xây dựng cảng tàu khách quốc tế để sẵn sàng đón dòng du khách nước ngoài quay trở lại.

Sau một thời gian nghiên cứu, đơn vị tư vấn đã đưa ra các vị trí xây dựng bến tàu khách quốc tế tại TP Vũng Tàu. Một là vị trí khu vực Bãi Trước (cảng Cầu Đá, tàu cánh ngầm Vũng Tàu), hai là khu vực cảng Sao Mai - Bến Đình (gần vị trí cảng PTSC). Bến tàu sẽ có chiều dài khoảng 330 m, rộng trên 40 m, mớn nước trên 10 m, có sức chứa trên 4.200 hành khách…

Tàu khách MSC SPLENDIDA chở 1.400 du khách cập cảng tổng hợp Thị Vải (thị xã Phú Mỹ) ngày 22-2-2020. Ảnh: TRÙNG KHÁNH

Bãi Trước sẽ thuận lợi hơn?

Đánh giá từng vị trí, đơn vị tư vấn và các sở, ngành đều nghiêng về phương án tại khu vực Bến Đình. Lý do là khu vực được che chắn bởi vịnh Gành Rái, mũi Sao Mai nên hầu như ít chịu tác động của sóng, thuận lợi cho việc bố trí công trình bến cảng.

Ngoài ra, khu vực Sao Mai - Bến Đình cũng đã được Bộ GTVT quy hoạch hệ thống cảng biển khu vực Đông Nam (nhóm 5). Sắp tới, tỉnh cũng sẽ tiến hành dự án nạo vét, chỉnh trang kênh Bến Đình, chọn lựa nhà đầu tư để xây dựng dự án khu đô thị Bến Đình. Kết nối giao thông với cảng thuận lợi do sử dụng chung với đường sau cảng PTSC, dễ dàng cho du khách đi tham quan các điểm tại Vũng Tàu.

Tuy nhiên, điều bất lợi là nếu muốn xây dựng cảng tại đây thì phải nạo vét bởi độ sâu nước khu vực này khá nông, hiện chỉ khoảng 1-2 m (phải nạo vét sâu thêm khoảng 10 m). Ngoài ra, dự báo số lượng sa bồi hằng năm tại khu vực này vào khoảng 140.000-210.000 m³/năm. Chưa kể, vị trí đổ bùn thải hiện nay đang là vấn đề rất khó khăn với tỉnh BR-VT nói chung và các doanh nghiệp có dự án cần đổ bùn thải nói riêng… Dự án cũng sẽ gần như hoàn toàn lấn biển trên khu vực bãi bồi hiện quy hoạch khu đô thị Bến Đình.

Còn ở vị trí Bãi Trước, ảnh hưởng về dòng chảy không đáng kể, do dòng chảy ven bờ nhỏ. Độ sâu nước ở khu vực này rất tốt (sâu hơn 14 m), không cần nạo vét, tiếp cận trực tiếp với luồng hàng hải Cái Mép - Thị Vải. Tuy nhiên, khó khăn là cần bố trí đê chắn sóng bảo vệ cảng, do không nạo vét nên phải lấy vật liệu san lấp từ nơi khác. Đồng thời, dự án sẽ chồng lấn với dự án phà Cần Giờ - Vũng Tàu, chồng lấn khu neo đậu tàu đã được Bộ GTVT công bố, chồng lấn vùng hoạt động giao thông ven bờ của các phương tiện thủy.

Hiện vị trí xây dựng cảng tàu khách tại khu vực Sao Mai - Bến Đình có nhiều thuận lợi. Nơi đây có một nhà đầu tư từ Úc quan tâm.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh BR-VT, đánh giá nếu xây dựng cảng tại khu vực Sao Mai - Bến Đình thì hằng năm nhà đầu tư đều phải bỏ ra một số tiền không nhỏ (khoảng 1 triệu USD) để nạo vét. Đây là một vấn đề cần tính toán. Vị trí đổ bùn cũng là một việc rất khó khăn. Trong khi sau này tại đây là khu vực đô thị tập trung đông dân cư, do đó hiệu quả về kinh tế không có. Nên khi công khai về dự án, các cơ quan chức năng tỉnh cần thông báo rõ với nhà đầu tư về những khó khăn này.

Ngoài ra, với phương án tại Bãi Trước, ông Thọ đưa ra ý kiến thay vì chọn khu vực cảng Cầu Đá để nghiên cứu thì đơn vị tư vấn và các sở, ngành nghiên cứu thêm vị trí khu vực bãi đá kế bên nhà ga cáp treo Vũng Tàu. Đây là bãi đá ngầm, không thể sử dụng để tắm biển, giao thông đoạn này cũng thuận lợi cho du khách khi lên xuống tàu. Chỉ một điều không thuận lợi là khu vực này chưa nằm trong quy hoạch hệ thống cảng biển Đông Nam bộ (nhóm 5) như khu vực Sao Mai - Bến Đình.

Ông Thọ yêu cầu Sở TN&MT nghiên cứu kỹ các quy định, phương án sử dụng đất nếu lấn biển. Ông cũng đề nghị đơn vị tư vấn đưa vào nghiên cứu thêm vị trí xây dựng cảng tàu khách quốc tế, khu dịch vụ cho thủy thủ các tàu quốc tế tại khu vực cảng hàng hóa quốc tế Cái Mép - Thị Vải (thị xã Phú Mỹ).