Hoạt động mua trái phiếu Chính phủ Nhật Bản (JGBs) gần đây của Trung Quốc đã chạm mức kỷ lục trong vòng 3 năm qua trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này mua vào một lượng trái phiếu cao gấp 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái chỉ từ tháng 4-7/2020.

Tờ Nikkei Asian Review dẫn dữ liệu từ Bộ Tài chính và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản cho biết, trong 3 tháng này, Trung Quốc đã mua ròng 1.460 tỷ Yên (tương đương 13,8 tỷ USD) trái phiếu Chính phủ Nhật Bản trong trung và dài hạn. Con số này gấp 3,6 lần so với cùng kỳ năm 2019. Trong khi đó, Mỹ chỉ tăng mua 30% trái phiếu Nhật Bản, còn châu Âu lại bán tháo 3.000 tỷ Yên.

Lợi suất của các hợp đồng trái phiếu Chính phủ Nhật Bản đang ở quanh ngưỡng 0%, do đó, chúng khó được nhận định là những khoản đầu tư béo bở. Thế nhưng, theo các chuyên gia, vẫn tồn tại những lý do khác khiến người Trung Quốc đặc biệt quan tâm đến loại trái phiếu này.

Đồng USD, đồng Nhân dân tệ và Yên Nhật (Nguồn: CNBC)

Theo Ross Hutchison, Giám đốc đầu tư phụ trách mảng trái phiếu toàn cầu tại Aberdeen Standard Investments, "điều lạ kỳ là trái phiếu Chính phủ Nhật Bản không còn được coi là chứng khoán có thu nhập cố định kém hấp dẫn nữa, phụ thuộc vào đồng tiền mà bạn sử dụng để mua vào".

Ví dụ, các nhà đầu tư Trung Quốc có thể thu về lợi nhuận khi đầu tư vào JGBs bằng cách mua trái phiếu kỳ hạn 30 năm bằng đồng Yên, sau đó hoán đổi tiền tệ sang đồng bạc xanh. Theo ông Hutchison, các nhà đầu tư sẽ có thêm 0.56% lợi suất, bởi trái phiếu dài hạn thường có lợi suất cao hơn để bù đắp rủi ro cho những nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu trong dài hạn. Thực tế, việc hoán đổi này nhằm mục đích giúp họ tránh khỏi những rủi ro trong tỷ giá hối đoái.

Theo David Nowakowski, chiến lược gia cấp cao tại Aviva Investors: "Nhiều người dự trữ JGBs, sau đó hoán đổi thành đồng USD để kiếm lời từ việc hưởng chênh lệch".

Trong quý III/2020, đồng Nhân dân tệ tăng 4% so với đồng đô la Mỹ (Nguồn: Reuters)

Theo các chuyên gia, khi so sánh với những loại trái phiếu khác, JGBs không phải là trái phiếu có lợi suất thấp nhất. "Thậm chí với mức lợi suất 0%, trong khi thực tế lợi suất của JGBs hiện đang dưới mức 0%, thị trường trái phiếu Nhật Bản vẫn hấp dẫn hơn so với nhiều nước như Thụy Điển, Thụy Sỹ hay các quốc gia lớn tại châu Âu vốn đang có lợi suất rất thấp".

Lợi suất trái phiếu chính phủ trên toàn cầu đã giảm mạnh trong năm nay khi các nhà đầu tư coi đây là nơi trú ẩn an toàn trong thời dịch bệnh. Lợi suất này sẽ chỉ giảm khi trái phiếu tăng giá. 

Thực tế cho thấy, dù là nước sở hữu khối nợ khổng lồ, cao gấp 2,5 lần quy mô nền kinh tế, Nhật Bản vẫn có thể giữ lợi suất trái phiếu chính phủ ở mức siêu thấp. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF, tỷ lệ nợ của quốc gia này đã đạt ngưỡng 200% GDP vào năm 2010. Việc Quốc hội Nhật Bản hồi tháng Sáu đã thông qua các gói kích thích trị giá hàng nghìn tỷ Yên càng thúc đẩy tỷ lệ nợ lên trên 250% GDP. 

Ross Hutchison cho rằng, cũng có khả năng Trung Quốc đang cố kiểm soát đà tăng của đồng Nhân dân tệ so với đồng Yên Nhật trong tháng 6/2020. Việc bán đồng Nhân dân tệ để mua JGBs – định danh bằng đồng Yên – có thể phần nào giúp đà tăng trưởng của đồng Nhân dân tệ chững lại. Hồi tuần trước, giá đồng tiền này so với đồng bạc xanh đạt mức 6,69 Nhân dân tệ đổi 1 USD, mức cao nhất kể từ tháng 4 năm ngoái. Trong quý III/2020, đà tăng của đồng Nhân dân tệ cũng được đánh dấu bằng sự leo dốc 4% so với đồng tiền của nước Mỹ. 

Công nhân làm việc trong một phân xưởng tại Trung Quốc (Nguồn: CNN)

Nhân dân tệ đang tăng trưởng mạnh mẽ khi Trung Quốc đại lục bắt đầu bước vào giai đoạn phục hồi sau thời kỳ đỉnh dịch, vượt qua cả đồng tiền vốn được coi là "vịnh tránh bão" trong thời kì kinh tế toàn cầu bất ổn do đại dịch. Theo tờ CNN, Trung Quốc đại lục là quốc gia duy nhất tránh được làn sóng suy thoái kinh tế trong năm nay, khi dịch Covid-19 khiến hàng loạt các doanh nghiệp khốn đốn. Thực tế này khiến giới đầu tư đặt niềm tin vào đồng tiền của nền kinh tế đứng thứ hai thế giới. 

Theo các chuyên gia, việc khả năng cao ứng cử viên Joe Biden của Đảng Dân chủ sẽ đắc cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020 là một trong những yếu tố thúc đẩy đà tăng phi mã của đồng Nhân dân tệ. Việc UBS Asset Management dự báo rằng có tới 75% ông Biden sẽ trở thành chủ nhân tiếp theo của Nhà Trắng đã tạo đà cho những đồng tiền vốn là nạn nhân của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.

World Bank dự báo, GDP của Trung Quốc sẽ tăng 1,6% trong năm 2020, trong khi nền kinh tế toàn cầu được cho là sẽ lao dốc 5,2%. Nền kinh tế Trung Quốc dự kiến sẽ trị giá khoảng 14,6 nghìn tỷ USD vào cuối năm nay, tức 17,5% GDP toàn cầu.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!