Tỷ phú Robert F. Smith - nhà đầu tư nổi tiếng đưa Vista Equity Partners trở thành một quỹ đầu tư cổ phần tư nhân khổng lồ, và là một nhà hảo tâm - thừa nhận với nhà chức trách rằng ông đã trốn thuế trong suốt 15 năm.

Không chỉ được nể trọng trong giới tài chính, ông Smith còn khiến nhiều người ngưỡng mộ khi vào năm ngoái, ông bỏ tiền túi thanh toán toàn bộ số nợ học tập cho lớp sinh viên tốt nghiệp trường Morehouse College.

Tuy vậy, theo hãng tin Bloomberg, hình ảnh của ông Smith bớt "long lanh" khi ngày 15/10, cơ quan công tố liên bang Mỹ cho biết vị tỷ phú đã che giấu thu nhập và trốn thuế trong suốt 15 năm thông qua việc sử dụng các quỹ ủy thác, công ty và tài khoản ngân hàng ở nước ngoài để lừa dối Thuế vụ Mỹ (IRS).

Ông Smith, 57 tuổi, sẽ không bị truy tố nhờ việc ông hợp tác với nhà chức trách trong một vụ điều tra thuế nhằm vào Robert Brockman, một doanh nhân ở Houston. Ông Brockman vừa bị cáo buộc sử dụng một mạng lưới gồm nhiều thực thể ở vùng Caribbean để che giấu 2 tỷ USD thu nhập. Cơ quan công tố Mỹ gọi đây là vụ điều tra thuế lớn nhất từ trước đến nay của nước này nhằm vào một cá nhân.

"Smith đã có những vi phạm nghiêm trọng, nhưng ông ấy cũng đồng ý hợp tác", chưởng lý Mỹ David Anderson ở San Francisco cho biết. "Việc Smith đồng ý hợp tác đã giúp ông ấy khỏi bị truy tố".

Theo một thỏa thuận ký với nhà chức trách, Smith thừa nhận ông đã liên tục có những báo cáo sai sự thật với thuế vụ. Ông nhất trí nộp hơn 139 triệu USD, bao gồm tiền thuế truy thu, lãi suất và tiền phạt. Thỏa thuận này là kết quả của một cuộc điều tra kéo dài 4 năm.

Hồi tháng 8, báo chí Mỹ đưa tin Smith đang bị Bộ Tư pháp nước này điều tra vì trốn thuế đối với khoảng 200 triệu USD tài sản được rút khỏi Vista thông qua các thực thể ở nước ngoài. Số tài sản 200 triệu USD này nằm trong một khoản đầu tư trị giá 1 tỷ USD từ Brockman - người nắm vai trò Tổng giám đốc (CEO) công ty phần mềm Reynolds and Reynolds và được cho có quan hệ với Smith thông qua nhiều thực thể, quỹ ủy thác và quỹ từ thiện ở nước ngoài.

Cũng theo thông tin hồi tháng 8, một phần trong số tiền 200 triệu USD nói trên đã được chuyển vào một quỹ từ thiện do Smith điều hành có tên Fund II Foundation.

Hành vi trốn thuế bị phanh phui đã phá hỏng hình ảnh mà vị tỷ phú kỳ công gây dựng trước công chúng bấy lâu. Trong 5 năm qua, Smith dùng quỹ từ thiện do ông sáng lập và tiền túi để tài trợ hàng trăm triệu USD cho các hoạt động từ thiện. Đối tượng được ông tài trợ gồm nhiều trường đại học và tổ chức lớn như Cornell University, Carnegie Hall, United Negro College Fund…

Năm 2017, Smith trở thành nhân vật da màu đầu tiên tham gia Giving Pledge - sáng kiến trong đó các tỷ phú tham gia cam kết sẽ hiến tặng phần lớn tài sản trong thời gian còn sống. Gia nhập sáng kiến này, Smith hứa sẽ dành một nửa tài sản ròng cá nhân cho các hoạt động tạo cơ hội bình đẳng cho người da màu ở Mỹ và bảo vệ môi trường.

Theo số liệu của tạp chí Forbes, khối tài sản ròng của Smith ước tính đạt khoảng 5,2 tỷ USD. Ông hiện là người giàu thứ 125 và là người da màu giàu nhất ở Mỹ. Ông thành lập Vista vào năm 2000 và quỹ đầu tư này hiện quản lý số tài sản hơn 50 tỷ USD.

Diệp Vũ