Nào, hãy thử nhắm mắt lại và tưởng tượng về một đường phố điển hình của thành phố nơi mình đang ở. Bạn thấy gì?

Chắc chắn đối với hầu hết mọi người, đó sẽ là một khung cảnh quen thuộc: hai làn đường dành cho ô tô, cùng một hàng ô tô đang đậu dày đặc ở hai bên. Ở ngoài rìa của nó, là một vỉa hè hẹp để chứa phần lớn hoạt động của con người bao gồm người đi bộ, người chạy bộ, khách du lịch, người đi bộ đi làm, trẻ con đi học, chủ dắt vật nuôi đi đạo, các công nhân đang xử lý hệ thống điện nước và người bán hàng rong.

Đây là những con đường thành phố phổ biến trên toàn thế giới và được chấp nhận trong hơn 100 năm qua. Đã đến lúc điều đó phải kết thúc.

Nhưng, nó không thể kết thúc bằng việc cứ cố gắng mở rộng thêm làn đường ô tô bởi thực tế đã chứng minh điều đó chẳng bao giờ là đủ. Chi phí giải tỏa để mở rộng đất, ý thức của lái xe, cơ sở hạ tầng điện nước đi kèm...

Và thế kỷ 21 thời kỳ hậu đại dịch đang nổi lên một giải pháp mới mang tên Third Lane - hay Làn đường Thứ ba - một cách gọi đầy sáng tạo ám chỉ việc sử dụng không gian công cộng theo cách mới, phá vỡ các quy chuẩn đường phố về làn đường hai chiều thông thường.

Nghe có vẻ cao xa nhưng bản chất của khái niệm này lại vô cùng đơn giản. Bằng cách loại bỏ các khu vực đậu xe ô tô và thu hẹp làn đường ô tô, chúng ta có thể tạo ra không gian cần thiết để chứa các phương tiện Micromobility.

Micromobility đề cập đến một loạt các phương tiện nhỏ, nhẹ hoạt động ở tốc độ thường dưới 25 km/h và do người dùng tự lái. Các thiết bị di động này bao gồm xe đạp, xe đạp điện, xe máy điện, ván trượt điện, xe đạp dùng chung và xe đạp có hỗ trợ bàn đạp điện.

Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của Third Lane, hãy cùng đánh giá ba lợi thế chính mà nó mang lại cho các thành phố.

Tăng tính di động

Đầu tiên, Third Lane đại diện cho sự tự do di chuyển thể chất. Bởi từ lâu, chúng ta đã biết rằng Micromobility - những phương tiện được chế tạo theo kích thước cơ thể một người - cho phép khả năng di chuyển trong thành phố nhanh hơn cả ô tô và xe máy. Chúng nhẹ hơn, nhanh hơn và có thể được sắp xếp hợp lý hơn, khiến chúng ít bị ảnh hưởng bởi tình trạng tắc nghẽn giao thông đang trở nên phổ biến trên khắp thế giới. Và tất nhiên, chúng cũng dễ đậu đỗ hơn nhiều.

Đây là miếng ghép còn thiếu cho các hệ thống giao thông công cộng, khi người dân có thể tiếp cận các điểm đậu đỗ, trạm trung chuyển lớn một cách nhanh chóng và đơn giản hơn, thay vì sử dụng xe máy hoặc ô tô cá nhân. Rõ ràng khi không phải băn khoăn về quãng đường đi bộ vất vả giữa trạm xe bus và nhà mình, bạn sẽ thoải mái với việc sử dụng xe bus hơn.

Cơ hội kinh tế

Không chỉ cải thiện tính di động, sự tồn tại của Third Lane còn mang lại lợi ích cho các nền kinh tế địa phương và các doanh nghiệp nhỏ, thay vì một làn đường chỉ để đậu ô tô.

Với các phương tiện micromobility, mọi người có thể tăng khả năng di chuyển đến và đi từ các cửa hàng và nhà hàng tại địa phương. Các số liệu nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng 50% người sử dụng các phương tiện micromobility cho nhu cầu ăn uống hoặc mua sắm.

Cùng với đó, Third Lane cũng có tác dụng kết nối mọi người với các cơ hội việc làm. Nó thực hiện điều này không chỉ bằng cách tăng khả năng tiếp cận của các điểm dừng phương tiện công cộng, mà còn bằng cách cung cấp các tùy chọn di chuyển mới và các tuyến đường đi lại an toàn hơn, nhanh chóng hơn trong các khu vực truyền thống vốn không được phương tiện công cộng hỗ trợ.

Ví dụ, các nhà nghiên cứu ở Chicago đã phát hiện ra rằng xe tay ga điện tử cho phép các cá nhân tiếp cận nhiều hơn khoảng 16% việc làm trong bán kính 30 phút di chuyển, so với chỉ đi bộ hoặc chuyển tuyến bus. Tại Miami, một nghiên cứu tương tự cho thấy rằng một người có thêm 40% công việc có thể tiếp cận được, mà không cần kéo dài thời gian đi làm hiện tại nhờ micromobility.

Tuy nhiên, có lẽ cách thú vị nhất mà Third Lane tác động đến các nền kinh tế địa phương, lại không liên quan gì đến chính làn đường này. Thay vào đó, nó tạo ra và mở rộng thứ gọi là không gian công cộng cho mọi người. Một loạt các thành phố từ San Francisco (Mỹ) đến Marseille (Pháp), khi các nhà hoạch định chính sách định vị lại đường phố và vỉa hè để phản ứng với COVID-19, họ đồng thời cho phép các cửa hàng địa phương có thêm không gian rộng rãi hơn. Kết quả là mọi người đều hứng thú và vui vẻ, khi các bãi đậu xe được chuyển đổi thành trung tâm thương mại và giải trí sôi động.

Có thể nói, Third Lane là một lời mời gọi về việc suy nghĩ lại về đường phố đô thị, loại bỏ ô tô khỏi chúng và trả lại không gian chung cho người dân và các doanh nghiệp, thứ thực sự sẽ mang lại cuộc sống mới cho cả thành phố.

Công bằng xã hội

Tuy nhiên, ngoài hiệu quả và tính kinh tế, lợi ích to lớn nhất của Third Lane là tiềm năng của nó trong việc thúc đẩy công bằng xã hội. Nghe có vẻ cao xa nhưng thực tế lại vô cùng gần gũi.

Bởi sở hữu ô tô, từ lâu đã có mối liên hệ chặt chẽ với thu nhập. Nói chung, bạn càng kiếm được nhiều tiền, bạn càng có nhiều khả năng sở hữu một (hoặc hai chiếc) ô tô. Vì vậy, các đường phố trong thành phố dường như chỉ dành riêng cho ô tô và bãi đậu xe ô tô chỉ nhằm mục đích cô lập hơn nữa các khu dân cư có thu nhập thấp hơn. Điều đó không nên tiếp tục duy trì.

Với các phương tiện micromobility, nó sẽ giúp san bằng cuộc chơi "di chuyển trong đô thị" cho tất cả mọi người. Người có thu nhập giờ sẽ có cơ hội di chuyển thoải mái như người có thu nhập cao. Lúc này, các thành phố không còn phải tập trung vào việc mở rộng làn đường, mà chỉ cần bảo vệ và ưu tiên cho các Third Lane.

Có thể nói, với những lý do trên, cùng nhiều lý do tiềm ẩn khác, các thành phố nên tận dụng cơ hội của cuộc khủng hoảng y tế hiện nay để xem xét lại các tiêu chuẩn di chuyển thông thường và lấy lại các không gian đường phố đô thị có giá trị. Hãy để thời đại của các thành phố bị thống trị bởi ô tô lùi sau gương chiếu hậu, và xây dựng một tương lai bền vững, bình đẳng của giao thông đô thị nhờ Third Lane.

Tham khảo TheNextWeb

Bảo Nam