Theo báo cáo đề nghị xây dựng nghị định sửa đổi về phát triển và quản lý chợ, Bộ Công Thương nhận định các loại hình bán lẻ hiện đại như siêu thị, trung tâm thương mại... đang tăng trưởng nhanh, tập trung chủ yếu ở các đô thị và thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp nước ngoài. Khoảng 25% hàng hoá trên thị trường đang được lưu thông qua kênh này.
Tốc độ tăng trưởng của chợ truyền thống vì thế chững lại, nhưng vẫn đủ sức duy trì cạnh tranh với các kênh phân phối hiện đại với lượng hàng hoá qua chợ 35-40%. Tại khu vực nông thôn, nông thôn khi thị phần hàng hoá lưu thông qua đây chiếm đến 50-70%.
Cuối năm ngoái, cả nước có trên 8.500 chợ. Tuy nhiên, số lượng chợ đầu mối, chợ tổng hợp quy mô lớn có chức năng bán buôn, thu gom và phát luồng hàng hoá chiếm tỷ lệ khiêm tốn, chưa đầy 4%.
Nhiều sạp hàng tại chợ Bến Thành đóng cửa cuối tháng 3/2020. Ảnh: Quỳnh Trần.
Bộ Công Thương đánh giá cơ sở hạ tầng của các chợ yếu kém và chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người dân. Các chợ đang hoạt động theo hình thức ban, tổ quản lý đều được giao đất không thu tiền sử dụng đất. Khi chuyển sang doanh nghiệp hoặc hợp tác xã chợ thì phải thuê đất trả tiền hàng năm, tính khấu hao. Lĩnh vực kinh doanh chợ ngày càng suy giảm, hiệu quả thấp nên cách tính này đẩy giá thuê quầy tăng cao, không đảm bảo được hoạt động của chợ.
Vốn xây dựng, cải tạo chợ chủ yếu từ nguồn xã hội hoá, huy động của doanh nghiệp và hộ kinh doanh. Tuy nhiên, thu nhập và sức mua tại nông thôn, miền núi, biên giới... không cao nên phương án thu hút đầu tư này chưa mang lại kết quả như mong muốn. Trong khi tại thành thị, các chợ có khả năng thu hút nguồn vốn từ xã hội hoá thì gặp những hạn chế về chính sách khuyến khích, thu hút nhà đầu tư hoặc không nhận được sự đồng thuận của tiểu thương, khiếu kiện kéo dài.
Thiên Ngân