Theo tờ South China Morning Post ngày 21-10, các nhà phân tích cho biết Trung Quốc có thể đang đẩy nhanh việc đa dạng hóa nguồn dự trữ ngoại hối của mình và hạn chế các tài sản tính bằng đồng USD nhằm đối phó các lệnh trừng phạt tài chính tiềm tàng của Mỹ.
Đồng USD và đồng nhân dân tệ. Ảnh: TÂN HOA XÃ
"Né" đồng USD
Trung Quốc từ lâu đã cố gắng làm suy yếu vai trò thống trị của đồng USD trong hệ thống tiền tệ quốc tế, mặc dù thực tế phần lớn dự trữ của họ là tài sản tính bằng đồng tiền Mỹ.
Đặc biệt, trong bối cảnh quan hệ song phương với Mỹ đang xấu đi nhanh chóng, bao gồm cả mối đe dọa trừng phạt tài chính, các cuộc tranh luận về việc giảm sự phụ thuộc vào đồng tiền dự trữ mạnh nhất thế giới đã trở nên cấp thiết hơn đối với Trung Quốc.
Theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Mỹ, trong ba tháng liên tiếp, Bắc Kinh đã giảm khoản tiền còn nợ chính phủ Mỹ xuống còn 1,07 ngàn tỉ USD vào cuối tháng 8 - mức thấp nhất kể từ tháng 3-2017.
Dù Cục Quản lý Ngoại hối Nhà nước (SAFE) - cơ quan quản lý ngoại hối của Trung Quốc - không công bố thông tin về tài sản dự trữ vì đây là bí mật quốc gia, nhưng trong báo cáo thường niên gần nhất, cơ quan này cho biết số tài sản bằng USD chiếm 58% nguồn dự trữ của Trung Quốc trong năm 2015, không thay đổi so với một năm trước đó.
Nếu Trung Quốc duy trì mức chênh lệch tương tự kể từ 2015, tài sản bằng USD sẽ chiếm khoảng 1,8 ngàn tỉ USD trong tổng dự trữ khoảng 3,14 ngàn tỉ USD của Trung Quốc, theo tính toán của South China Morning Post.
Tờ Nhân dân Nhật báo - cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc - vào tháng trước đưa tin Trung Quốc có thể cắt giảm 20% lượng nắm giữ trái phiếu kho bạc Mỹ xuống 800 tỉ USD.
Đa dạng hóa nguồn tài sản dự trữ
Nhiều dấu hiệu cho thấy Trung Quốc có thể đang tăng cường đa dạng hóa danh mục tài sản dự trữ của mình.
Năm 2020, các trái phiếu Trung Quốc mua từ chính phủ Nhật đã đạt mức cao nhất trong ba năm rưỡi gần nhất. Chỉ trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 7, Trung Quốc đã mua trái phiếu trị giá 1,46 ngàn tỉ yên (13,82 tỉ USD) - gấp 3,6 lần so với một năm trước đó, tờ The Nikkei trích dẫn dữ liệu từ Bộ Tài chính và Ngân hàng Trung ương Nhật cho biết.
Tuy nhiên, các nhà phân tích hiện vẫn đang tranh cãi về việc liệu Bắc Kinh đang tiếp tục đa dạng hóa vừa phải hay đang bắt tay vào một kế hoạch mới để cắt giảm nhanh chóng lượng USD mà họ đang nắm giữ.
Ông Tan Yaling - chủ tịch Viện nghiên cứu đầu tư ngoại hối Trung Quốc, cho biết những thay đổi đối với dự trữ ngoại hối của Trung Quốc là một phần của "quá trình đa dạng hóa" được cơ quan quản lý ngoại hối thông qua nhiều năm trước.
"Chúng ta không nên chỉ tập trung vào đồng USD, nếu không sẽ bị Mỹ kiểm soát. Điều này không tốt chút nào" - ông nói.
Mặc dù đã không trả lời yêu cầu bình luận, nhưng SAFE cho biết trong kế hoạch năm 2020, họ sẽ thận trọng đẩy mạnh việc đa dạng hóa dự trữ.
Với việc Mỹ hiện coi Trung Quốc là một đối thủ cạnh tranh chiến lược, giới học thuật Trung Quốc tin rằng xích mích với Mỹ có thể dẫn đến các biện pháp trừng phạt và chia rẽ tài chính. Nhiều người trong số đó đã cảnh báo Bắc Kinh phải chuẩn bị cho các tình huống khả dĩ.
Ông He Qing - Giáo sư tại Đại học Nhân dân của Trung Quốc cho biết: "Nếu quyền tiếp cận của Trung Quốc bị hạn chế, điều này sẽ tác động đến đầu tư ra nước ngoài và hoạt động dự trữ ngoại hối của Bắc Kinh. Đồng thời, rất có thể nó sẽ gây ra những biến động lớn trong tỷ giá hối đoái của đồng nhân dân tệ trong thời gian ngắn".
