Nghị định 98/2020/NĐ-CP như “luồng gió mới” cho phòng chống thuốc lá lậu.

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo “Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống thuốc lá lậu điếu trên địa bàn tỉnh An Giang” do Ban chỉ đạo 389 An Giang và Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam vừa phối hợp tổ chức tại TP. Châu Đốc, đại tá Nguyễn Tấn Phước – Phó Giám đốc Công an An Giang, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo 389 An Giang - cho biết, thời gian qua lực lượng làm nhiệm vụ phòng chống buôn lậu qua biên giới đã, thực hiện rất quyết liệt.

Bên cạnh việc duy trì các hoạt động thường xuyên, còn đẩy mạnh kế hoạch “tấn công cao điểm”. Trong 9 tháng đầu năm 2020, đã kiểm tra, phát hiện 1.035 vụ mua bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá lậu, thu giữ 820.172 gói (tăng trên 10% so cùng kỳ năm trước).

Tuy nhiên, tại hội thảo, ông Phước và các đại biểu cũng mạnh dạn thừa nhận, đây chỉ là phần nổi của tảng băng. Thực tế cho thấy, dù thuốc lá nhập lậu không bày bán công khai, ngang nhiên như trước đây, song vì lợi nhuận, không ít điểm kinh doanh nhỏ lẻ, cửa hàng tạp hóa, quán bar, karaoke… vẫn lén lút bán, thậm chí bán khá phổ biến. Vì thế mà An Giang được xem như “điểm nóng” về nạn buôn lậu thuốc lá.

Theo phân tích của ông Phước và đại biểu, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, như: Đường biên giới dài gần 100km, địa hình phức tạp... nhất là vào mùa nước, lũ từ thượng nguồn đổ về, đường biên như biển nước mênh mông; dân cư ven biên thiếu việc làm ổn đinh, dễ bị lôi kéo... “Nhưng đáng quan tâm nhất chính là thiếu chế tài đủ sức răn đe” - ông Phước nhấn mạnh.

Tại hội thảo, đại diện các lực lượng phòng chống lậu và địa phương ven biên đồng loạt “kêu khó” do thiếu chế tài. Điều này không chỉ khó xử lý người trực tiếp tham gia, mà còn đẩy việc xử lý các đầu nậu - đối tượng tổ chức đường dây buôn lậu - ngày càng khó hơn. Thậm chí, nhiều đại biểu còn cảnh báo, các đối tượng buôn lậu thuốc lá đã “bắt bài” chính sách. Không chỉ tìm mọi thủ đoạn tinh vi để che mắt lực lượng chức năng, mà còn cố tình tìm cách “lách” qua kẽ hở của các quy định như chỉ vận chuyển số lượng thấp so với quy định để né bị truy tố hình sự. Thậm chí chỉ cố gắng “tẩu tán” tang vật trước khi bị bắt giữ để được hưởng khung phạt “Cảnh cáo”, hay tập hợp thuốc tại điểm vắng người, để chối bỏ vai trò chủ hàng khi hữu sự...

Vì thế, khi Nghị định 98 ra đời, với những quy định chặt chẽ, sát với thực tế... đã thổi luồng gió mới cho các lực lượng phòng chống hàng buôn lậu, nhất là mặt hàng thuốc lá. Bà Trần Thị Thu Thanh Thủy – Phó cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh An Giang, dẫn chứng điển hình: “Nghị định 98, không quy định hình thức phạt “Cảnh cáo” mà phạt tiền tới 3 triệu đồng đối với hành vi buôn bán từ 01 bao thuốc lá nhập lậu. Điều này hỗ trợ rất tích cực để các đơn vị xử lý hữu hiệu các hành vi bày bán, tàng trữ thuốc lá lậu trên thị trường nội địa”.

Ông Nguyễn Triết – Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam - cho rằng, nạn buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá nhập lậu vẫn còn diễn biến phức tạp không chỉ bởi thủ đoạn buôn lậu ngày càng tinh vi, manh động, mà còn bởi nhu cầu sử dụng thuốc lá nhập lậu trên thị trường vẫn còn. “Vì vậy, để công cuộc đấu tranh chống thuốc lá nhập lậu đạt hiệu quả cao, bên cạnh việc tiếp tục đẩy mạnh công tác chỉ đạo các lực lượng chức năng trong tỉnh tăng cường công tác kiểm tra kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển thuốc lá nhập lậu, đặc biệt là các cửa hàng bán lẻ bày bán dù chỉ 01 bao thuốc lá nhập lậu theo tinh thần của Nghị định 98/2020... cần đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền, phổ biến, vận động để răn đe, ngăn ngừa các đối tượng dễ bị lôi kéo vào việc vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá nhập lậu”- ông Triết nhấn mạnh thêm.