Tờ Financial Times mở đầu bài viết nói rằng: Sau 2 năm mắc kẹt với vô số các cuộc họp nhóm trực tuyến, liệu các nhân viên văn phòng trên toàn thế giới đã sẵn sàng để tiến thêm một bước vào vũ trụ kỹ thuật số hay chưa? 

Tuần này, Microsoft đã vạch ra kế hoạch giới thiệu tới 250 triệu người dùng ứng dụng Teams về thế giới ảo đa dạng hơn gọi là "vũ trụ ảo". Điều đáng nói là động thái này diễn ra ngay sau tuyên bố của Facebook về tầm nhìn với các cuộc họp trực tuyến được diễn ra trong môi trường thực tế ảo. Trước đó vài ngày, mạng xã hội này đã tuyên bố thay đổi tên thành Meta để phản ánh hướng tập trung mạnh hơn của công ty vào thế giới ảo. 

VŨ TRỤ ẢO

Cả hai công ty cho biết người dùng có thể tạo hình đại diện hoặc phiên bản hoạt hình của chính họ được di chuyển hoàn toàn miễn phí giữa các thế giới ảo khác nhau. Với các nhân viên văn phòng, điều này có nghĩa là họ tham dự các cuộc họp, dạo chơi với đồng nghiệp hay ghé thăm "phiên bản sinh đôi ảo" của các nhà máy, văn phòng thật của họ trên thế giới. 

Tuy nhiên, điều quan trọng của vấn đề này vẫn chưa được sáng tỏ. Bao gồm cả việc nền tảng công nghệ nào tạo ra điều đó và các điều kiện nào mà một vũ trụ ảo cần để cho phép bạn truy cập vào những hình đại diện được tạo ra ở nơi khác.  

Bước đầu tiên, Microsoft cho biết trong nửa đầu năm tới, người dùng Teams sẽ có thể bắt đầu xuất hiện dưới dạng hình đại diện trong các cuộc họp trực tuyến mà họ đã tham dự. Jared Spataro, người đứng đầu nhóm dự đoán rằng việc có một trong những ô vuông trong cuộc trò chuyện video nhóm “được lấp đầy bởi một nhân vật hoạt hình nói chuyện sẽ không khiến bạn cảm thấy lạc lõng”. 

Trong khi đó, Facebook nhắm thẳng vào thực tế ảo với một bản thử nghiệm của Horizon Workroom – một ứng dụng miễn phí được thiết kế cho phép các nhân viên làm việc cùng nhau trong một văn phòng ảo thông qua thiết bị Oculus. 

Người dùng được đại diện bởi những avatar được hoạt hình hóa chỉ có thân trên, không có chân và công nghệ audio không gian sẽ mang lại cảm nhận hiện diện cao nhất. Người dùng nghe thấy từ những người khác xung quanh phòng dựa trên vị trí họ đang ngồi trong không gian chung tưởng tượng. 

Theo các chuyên gia trong lĩnh vực này, nhờ cách tiếp cận "dần dần" 250 triệu người dùng Teams của Microsoft đang có lợi thế hơn trong việc trải nghiệm công nghệ vũ trụ ảo. Hiện hàng trăm người dùng này sẽ sử dụng ít nhất 1 lần 1 tháng so với mức 7 triệu người dùng trả tiền mà Facebook dành cho phần mềm liên lạc tại nơi làm việc hiện có. Theo Peter Barrett, một nhà đầu tư mạo hiểm đã đầu tư vào lĩnh vực thực tế tăng cường, kết hợp hình đại diện và khuôn mặt thật là một cách thông minh để khiến mọi người bắt đầu cảm thấy thoải mái khi tương tác với các phiên bản hoạt hình của đồng nghiệp.

Tuy nhiên, ông và những người khác cảnh báo rằng không rõ mọi người sẽ chào đón các hình thức mới của công việc ảo hay không. Barrett cho biết thêm nhiều hình thức tương tác kỹ thuật số phục vụ người lao động sau đại dịch vẫn không bù đắp được những tương tác trực tiếp giữa con người đã mất. “Mọi người đều đã trải qua sự mệt mỏi khi tương tác với ai đó qua Zoom. Chúng ta đều muốn ở cùng với những con người khác”. 

Ông nói, hầu hết người dùng cũng có khả năng thấy tai nghe VR và AR không thoải mái và dễ xâm phạm trong một thời gian ngắn, có nghĩa là trải nghiệm làm việc ảo mới sẽ “phải thật phi thường để vượt qua gánh nặng của thiết bị”.

Sarah Roberts, một phó giáo sư tại Đại học California ở Los Angeles, nói thêm rằng nếu những người làm việc từ xa ngày nay bị lôi cuốn vào phần lớn thời gian trong ngày của họ vào các phiên bản ảo của văn phòng, điều đó sẽ làm mất đi cảm giác kiểm soát mà nhiều người đã đạt được.

Bà nói: "Chúng ta dường như đang ở giai đoạn cuối của việc nhân rộng các phòng hội nghị và các cuộc họp liên tục trong một hình thức ảo mới. Việc tái định vị các mặt hàng chủ yếu này của cuộc sống văn phòng cho thấy nhu cầu của các nhà quản lý trong việc duy trì quyền kiểm soát đối với người lao động và các hoạt động của họ".

Bất chấp những rủi ro tiềm ẩn và những trở ngại mà họ phải đối mặt trong việc khiến mọi người áp dụng những cách làm việc mới, các công ty công nghệ cho rằng các nhà tuyển dụng sẽ chuyển sang vũ trụ ảo như một cách để thúc đẩy sự hợp tác vào thời điểm chỉ một số nhân viên của họ quay trở lại văn phòng. 

Trong khi đó, đối với các công ty công nghệ đang xây dựng các vũ trụ ảo mới, việc là người đầu tiên đưa công nghệ vào văn phòng có một lợi ích khác: Cơ hội tạo ra một thế giới kỹ thuật số mà mọi người có thể mang theo trong cuộc sống làm việc rộng lớn hơn của họ.

Alex Kipman, chuyên gia kỹ thuật phụ trách trí tuệ nhân tạo và thực tế hỗn hợp tại Microsoft, cho biết việc di chuyển giữa các vũ trụ ảo khác nhau sẽ giống như chuyển đổi giữa các trang web trên internet ngày nay, và các kỹ thuật số khác tài sản, với chúng khi chúng di chuyển xung quanh.

Là nơi mà nhiều người có khả năng tạo hình đại diện cá nhân của họ, Facebook có thể sử dụng các danh tính kỹ thuật số mới này để theo dõi dữ liệu cá nhân khi người dùng di chuyển qua các vũ trụ ảo khác. Tom Wheeler, cựu chủ tịch Ủy ban Truyền thông Liên bang Hoa Kỳ nói: "Điều quan trọng là hình đại diện của tôi sẽ không ngừng tạo ra tài sản của thế kỷ 21 - thông tin kỹ thuật số. Và liệu dữ liệu đó có thể tương tác được không? Đó không phải là cách Internet hoạt động ngày nay".

TƯƠNG LAI RA SAO

Các cơ sở kỹ thuật về cách liên kết các người dùng trong vũ trụ ảo vẫn chưa được đặt ra và mặc dù hầu hết các công ty tham gia đều trả tiền dịch vụ để xây dựng các thế giới có thể tương tác, nhưng vẫn chưa rõ chúng sẽ mở ra như thế nào.

Kipman cho biết, để điều hướng giữa các vũ trụ ảo sẽ yêu cầu trình duyệt internet tương đương với thế giới trực tuyến ngày nay. Microsoft đã tạo ra cái đầu tiên trong số này, được gọi là Mesh - một động thái mà Kipman dự đoán sẽ được các công ty như Facebook làm theo vì họ nhằm kết hợp một loạt các trải nghiệm ảo lại với nhau. Nhưng các tiêu chuẩn công nghệ chung để thực hiện những công việc này vẫn chưa được làm rõ.

Nếu các tiêu chuẩn cuối cùng được đồng ý, thì đó cũng là một câu hỏi mở về việc các công ty sẽ tiến xa như thế nào trong việc áp dụng chúng hoặc trong việc làm cho lĩnh vực kỹ thuật số của họ thực sự mở cửa cho những người khác.

Theo Ethan Zuckerman, giám đốc Viện Cơ sở hạ tầng công cộng kỹ thuật số tại Đại học Massachusetts Amherst, Facebook đã có lịch sử hạn chế nghiêm trọng những gì các nhà phát triển bên thứ ba có thể làm trên các dịch vụ của mình. Cấp quyền truy cập vào hình đại diện từ nơi khác có thể được coi là mức độ cởi mở tối thiểu, nhưng điều đó sẽ đại diện cho "một dạng khả năng tương tác rất hạn chế", ông nói thêm.

Nguồn: Financial Times

Vân Đàm