Giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm và quan trọng trong 2 tháng cuối năm 2021, hàng loạt bộ, ngành và các tổ chức chính trị đoàn thể cùng lúc triển khai nhiều giải pháp nhằm thúc các đơn vị tập trung đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.

Chịu trách nhiệm trước Chính phủ về kết quả giải ngân

Trong văn bản vừa gửi tới liên đoàn lao động (LĐLĐ) các địa địa phương và các đơn vị trực thuộc, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐVN - ông Phan Văn Anh - yêu cầu các chủ đầu tư dự án và các đơn vị được giao kế hoạch vốn chuẩn bị đầu tư năm 2021 khẩn trương tổ chức thực hiện quyết liệt và hiệu quả các nghị quyết của Chính phủ và chỉ đạo của Tổng LĐLĐVN về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2021.

“Xác định giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng trong những tháng cuối năm 2021” - văn bản do Phó Chủ tịch Phan Văn Anh đứng tên nhấn mạnh.

Tổng LĐLĐVN yêu cầu các chủ đầu tư dự án và các đơn vị được giao kế hoạch vốn chuẩn bị đầu tư năm 2021 phải báo cáo kết quả giải ngân theo tháng, trước mắt thực hiện ngay báo cáo kết quả giải ngân đầu tư công năm 2021 tính đến hết ngày 31.10.2021 và gửi về Tổng LĐLĐVN trước ngày hôm nay (5.11).

Các đơn vị chậm giải ngân, chưa giải ngân cần báo cáo rõ lý do, nguyên nhân và giải pháp thực hiện trong các tháng còn lại để hoàn thành việc giải ngân theo kế hoạch. Đáng chú ý, các đơn vị chịu trách nhiệm trước Tổng LĐLĐVN về kết quả giải ngân vốn đầu tư công thuộc phạm vi của đơn vị, cũng như báo cáo kịp thời các khó khăn, vướng mắc và điểm nghẽn trong giải ngân vốn đầu tư công, chủ động đề xuất biện pháp tháo gỡ để Tổng LĐLĐVN xem xét, quyết định.

Bộ GTVT mới đây cũng tiếp tục thúc các đơn vị triển khai ngay các giải pháp nhằm đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công trong lĩnh vực GTVT đồng thời thành lập một tổ công tác đặc biệt thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công do Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể làm tổ trưởng.

Theo đó dù có tỉ lệ giải ngân vốn cao hơn tỉ lệ chung của cả nước, tính đến cuối tháng 10.2021, Bộ GTVT mới giải ngân được 29.114 tỉ đồng, đạt 67,1% kế hoạch. Bộ này đến nay cũng phân bổ chi tiết 42.972/42.996 tỉ đồng, đạt 99,94% kế hoạch năm 2021 được Thủ tướng Chính phủ giao và còn lại 23,7 tỉ đồng sẽ phân bổ để trả nợ xây dựng cơ bản của 2 dự án đang hoàn thiện thủ tục.

Động thái của Tổng LĐLĐVN được đưa ra ngay sau khi Phó Thủ tướng Lê Minh Khái vào cuối tháng 10 tiếp tục yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương rà soát, xử lý ngay các khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn trong giải ngân đầu tư công năm 2021.

Việc thúc đẩy giải ngân phải đi đôi với bảo đảm chất lượng công trình, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, chống tiêu cực, lãng phí. Nhiều bộ, ngành trước đó như Bộ Xây dựng, Công Thương cũng yêu cầu các đơn vị đẩy nhanh giải ngân các dự án dùng vốn ngân sách trong các tháng cuối năm.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải, cùng với việc đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, các đơn vị trong ngành phải bám sát tiến độ để sớm đưa vào vận hành các công trình dự án trọng điểm, có vai trò quan trọng trong lĩnh vực điện, dầu khí, công nghiệp chế biến, chế tạo... góp phần gia tăng giá trị sản xuất công nghiệp.

Hàng loạt bộ, ngành chắc chắn không thể chạm đích

Việc các bộ, ngành và địa phương dồn dập thúc các đơn vị trực thuộc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công xuất phát từ thực tế ước đến hết tháng 10 năm 2021, kết quả giải ngân vốn đầu tư công cả nước dự kiến mới chỉ đạt khoảng 55,8% kế hoạch năm 2021 được Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn nhiều so với tỉ lệ giải ngân cùng kỳ năm 2020 là 67,2%. Đáng lo ngại là chắc chắn sẽ có hàng loạt bộ, ngành và địa phương sẽ không thể đạt tỉ lệ giải ngân được giao đầu năm.

Trong báo cáo mới nhất vừa gửi tới Thường trực Ủy ban Tài chính ngân sách của Quốc hội, lãnh đạo Bộ Kế hoạch Đầu tư (Bộ KHĐT) cho hay, con số giải ngân đến ngày 31.10.2012 dự kiến mới đạt gần 257,4 nghìn tỉ đồng, tức chỉ đạt xấp xỉ 55,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Dù có nhiều địa phương đạt tỉ lệ giải ngân trên 65% nhưng diễn biến đáng lo ngại là đang có tới 32/50 bộ, cơ quan Trung ương và 21/63 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt dưới 50%. Thậm chí trong số này có tới 20 bộ và 4 địa phương có tỉ lệ giải ngân dưới 30% và 2 cơ quan Trung ương chưa giải ngân kế hoạch vốn.

Theo đó, để phấn đấu đạt tỉ lệ giải ngân cao nhất vốn đầu tư công năm 2021, Bộ KHĐT đề nghị các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương tập trung chỉ đạo tổ chức thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, hiệu quả các nghị quyết của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. “Phát huy vai trò người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp công tác giải ngân vốn. Đây là yếu tố quyết định đến kết quả giải ngân của dự án”.

Cũng theo lãnh đạo Bộ KHĐT, hiện nay Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ về tháo gỡ khó khăn cho các dự án đầu tư và Tổ công tác đặc biệt về giải ngân đầu tư công tại các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương đang tăng cường nắm tình hình, bám sát thực tiễn, đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc, bất cập trong thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công.

Tuy nhiên nhiều ý kiến cho rằng, để có thể đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu công không chỉ trong ngắn hạn mà cả những năm tiếp theo, cần giải quyết dứt điểm những mâu thuẫn còn tồn tại giữa các luật, bảo đảm sự thống nhất, khắc phục những vướng mắc trong thực hiện; cũng như cắt bỏ, những thủ tục hành chính không cần thiết nhằm giảm chi phí, thủ tục cho doanh nghiệp.

Một yêu cầu khác là Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ và các bộ, cơ quan Trung ương cần phải có trách nhiệm đẩy nhanh việc rà soát các quy định pháp luật liên quan đến các thủ tục về đầu tư công, thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công còn bất cập để kịp thời sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định, nhất là các quy định về xây dựng, đất đai, tài nguyên.