Cơ quan chức năng Đồng Nai vừa bắt hàng ngàn chai thuốc bảo vệ thực vật có dấu hiệu làm giả - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Không chỉ vậy, việc trộn chất cấm trong các sản phẩm làm nhái nhãn hiệu được phép kinh doanh còn gây nguy hiểm cho hoạt động xuất khẩu nông sản của Việt Nam.

Trộn chất cấm vào hàng giả

Sau bài viết "Chất cấm vẫn đổ xuống ruộng đồng" (Tuổi Trẻ ngày 5-11), chúng tôi nhận được đơn phản ảnh của nhiều DN sản xuất, kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) cho rằng cơ quan chức năng cần làm mạnh tay hơn với việc kinh doanh chất cấm, hàng giả và hàng lậu.

Ông Nguyễn Quốc Dũng, giám đốc Công ty cổ phần BVTV Sài Gòn (SPC), cho hay nhiều sản phẩm của công ty đã ngưng sản xuất 2-3 năm trước nhưng vẫn thấy bán trên thị trường. Công ty đi điều tra thì phát hiện đây là hàng giả, hàng nhập lậu cố tình lấy thương hiệu của công ty để đánh lừa người tiêu dùng. 

"Ảnh hưởng của việc làm giả nhãn hiệu của chúng tôi là rất lớn. Vì vậy, các DN rất mong cơ quan chức năng vào cuộc điều tra xử lý dứt điểm", ông Dũng nói.

Bà Ngọ Thị Phương, đại diện Công ty cổ phần BMC Việt Nam (Long An), cho biết một số đối tượng làm giả sản phẩm thuốc trừ cỏ Jiafosina 150SL (nhãn hiệu "Khai Hoang Q7") và Newfosinate 150SL và cạnh tranh trực tiếp với hàng thật. 

"Chúng tôi đem đi phân tích thì thay vì hoạt chất glufosinate ammonium (được cấp giấy phép của Cục BVTV) thì sản phẩm giả lại là hoạt chất paraquat, glyphosate - chất cấm mà các đối tượng xấu cố tình đưa vào sản phẩm làm giả sản phẩm của công ty chúng tôi và của nhiều công ty khác trong ngành. Bọn chúng đặt in tên nhãn mác giống gần 90 - 95% nhãn hàng thật", bà Phương cho biết.

Dù phun thuốc giả cỏ không chết nhưng hàng giả rẻ hơn, chiết khấu cao hơn nên nhanh chóng có mặt ở nhiều tỉnh thành, cạnh tranh trực tiếp với hàng chính thống. 

"Công ty BMC chúng tôi đã nhiều lần gửi đơn cầu cứu tới các cơ quan chức năng của các tỉnh Long An, Đồng Nai, Bình Phước, Đắk Lắk... để nhờ vào cuộc ngăn chặn hành vi làm hàng giả và buôn bán chất cấm này", bà Ngọ Thị Phương cho hay.

Trộn chất cấm, làm hàng giả không chỉ tiếp tục đổ chất độc hại xuống ruộng đồng, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái mà còn tạo ra những rủi ro cực kỳ lớn cho các DN xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Do mua phải hàng giả hoặc hàng trộn chất cấm nhưng không biết, nhiều lô hàng tưởng như đã được kiểm soát chặt chẽ từ vùng nguyên liệu bỗng dưng bị thị trường nhập khẩu "tuýt còi".

Doanh nghiệp xuất khẩu nông sản e ngại

Việc trộn chất cấm vào chất BVTV nhưng cố tình không ghi thành phần đã được nhiều công ty xuất khẩu nông sản cảnh báo từ vài năm qua.

Ông Nguyễn Đình Tùng, tổng giám đốc Công ty Vina T&T, cho biết việc trộn chất cấm vào các sản phẩm phân bón hay thuốc BVTV là vấn đề đau đầu với các nhà xuất khẩu nông sản, nhất là khi xuất sang các thị trường khó tính. Bởi vì để xuất khẩu sang các thị trường này, các công ty phải đáp ứng rất nhiều tiêu chuẩn khắt khe, trong đó không được dùng các chất trong danh mục cấm của họ.

DN phải xây dựng vùng trồng đạt chuẩn, làm việc với nông dân. "Nhưng một số đơn vị sản xuất họ cố tình cho chất cấm vào dù trong thành phần không ghi. Nông dân không thể biết trong một chai thuốc có chứa chất cấm. Vì thế, nhiều lô hàng có nguy cơ bị tồn dư và bị trả về hoặc tiêu hủy, thiệt hại cho DN là rất lớn", ông Tùng nói.

Theo TS Nguyễn Đăng Nghĩa, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và tư vấn nông nghiệp nhiệt đới, tình trạng buôn bán chất cấm tràn lan, hàng giả lộng hành như hiện nay cho thấy sự quản lý lỏng lẻo của các cơ quan chức năng. Thị trường thuốc BVTV có đến hàng ngàn đơn vị sản xuất và kinh doanh với hàng chục ngàn tên sản phẩm khác nhau cho thấy sự quá dễ dãi trong cấp phép và quản lý chất lượng trong ngành kinh doanh có điều kiện này.

Không thể đổ lỗi cho việc người ta bán chui hay bán trên mạng mà để cho chất cấm tràn lan, thấm vào trong nông sản thực phẩm. 

"Ngành thuốc BVTV là siêu lợi nhuận, nhưng còn rất nhiều vấn đề cho thấy sự thiếu trách nhiệm của cơ quan quản lý. Cục BVTV, Bộ NN&PTNT cần phải siết chặt lại việc cấp phép kinh doanh các loại hóa chất trong nông nghiệp. Nếu không kiểm soát được thì tạm ngưng cấp phép cho DN mới, hoạt chất mới vào thị trường. Đồng thời theo thông lệ quốc tế để hạn chế, tiến tới loại bỏ các chất độc mà các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản... đã cấm để tránh trường hợp nông sản Việt Nam bị cảnh báo và trả về như thời gian qua", TS Nguyễn Đăng Nghĩa cho biết.

Chất cấm lại 'rình rập' nông sản

TTO - Với nhiều cảnh báo về dư lượng chất cấm trong nông sản Việt Nam xuất khẩu cùng nhiều lô hàng bị trả về gần đây cho thấy dù đã bị cấm sản xuất và kinh doanh, nhưng nhiều chất độc hại vẫn đổ xuống ruộng đồng Việt Nam.